Wikipedia

Nowosiółki Wielkie (Białoruś)

wieś na Białorusi, w obwodzie mińskim

Nowosiółki Wielkie (błr. Навасёлкі Вялікія, ros. Большие Новосёлки) – wieś na Białorusi, w rejonie dzierżyńskim obwodu mińskiego, 7 km na północ od centrum Kojdanowa (Dzierżyńska), na prawym brzegu rzeki Usy.

Nowosiółki Wielkie
Вялікія Навасёлкі
Ilustracja
Dwór Kostrowickich, 2011
Państwo

 Białoruś

Obwód

 miński

Rejon

dzierżyński

Sielsowiet

Dzierżyńsk

Populacja (2009)
• liczba ludności


389

Nr kierunkowy

+375 1716

Kod pocztowy

222740

Tablice rejestracyjne

5

Położenie na mapie obwodu mińskiego
Mapa konturowa obwodu mińskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Nowosiółki Wielkie”
Położenie na mapie Białorusi
Mapa konturowa Białorusi, w centrum znajduje się punkt z opisem „Nowosiółki Wielkie”
Ziemia53°44′32,20″N 27°07′05,55″E/53,742278 27,118208
Multimedia w Wikimedia Commons

Historia edytuj

Wieś znana była od XVIII wieku. W wyniku II rozbioru Polski znalazła się w 1793 roku na terenie Imperium Rosyjskiego. W XVIII i w I połowie XIX wieku była własnością, razem z sąsiednimi Nowosiółkami Małymi, rodziny Kostrowickich herbu Bajbuza. W 1860 roku majątek ten został kupiony przed Edmunda Zdziechowskiego (1836–1900) dla jego syna Józefa (1872–1948)[1][2], który władał nim do rewolucji październikowej[3].

W XIX wieku Nowosiółki leżały w parafii Kojdanów, w ujeździe mińskim guberni mińskiej Imperium Rosyjskiego[4].

W 1900 roku we wsi mieszkały 233 osoby. W 1921 roku powstał tu sowchoz „Nowosiółki Wielkie”, który zlikwidowano w 1954 roku.

 
Dwór od strony podjazdu na początku XX wieku
 
Wnętrza dworu na początku XX wieku
 
Ruina stajni, 2011

Zabytki edytuj

Kostrowiccy wybudowali w latach 20. XIX wieku klasycystyczny dwór. Był to dwukondygnacyjny budynek zbudowany na planie prostokąta, z czterokolumnowym portykiem z trójkątnym szczytem. Wnętrze miało układ w centralnej części dwutraktowy. We dworze znajdowały się cenne zbiory, m.in. obrazy szkoły flamandzkiej, głównie Davida Ryckaerta III. Spośród polskich malarzy wisiały tu obrazy Franciszka Smuglewicza, Henryka Siemiradzkiego i innych[3][2].

Pod koniec XIX wieku rozplanowano tu czterohektarowy park zaplanowany przez warszawskiego ogrodnika Rybskiego. Przed portykiem rosły amerykańskie świerki błękitne. W cieplarniach hodowano wiele egzotycznych roślin, w tym szlachetne gatunki róż. Do dworu wiodły trzy stare aleje brzozowe[3].

Dwór istnieje do dziś.

Majątek Nowosiółki Wielkie (Kostrowickich) został opisany w 1. tomie Dziejów rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej Romana Aftanazego[3].

We wsi istnieją resztki cmentarza katolickiego. Na cmentarzu tym znajduje się również grób i pomnik nagrobny Kazimierza Kostrowickiego (1868–1918). Od lat 80. XX wieku nie istnieje kaplica św. Stanisława przy tym cmentarzu.

Przypisy edytuj

  1. ↑ Marek Minakowski, Profil Edmunda Zdziechowskiego w Wielkiej genealogii Marka Minakowskiego [online], wielcy.pl [dostęp 2020-12-04].
  2. ↑ a b Nowosiółki, [w:] Antoni Urbański, Pro memoria: 4-ta serja rozgromionych dworów kresowych, Warszawa: nakładem autora, 1929 (Memento kresowe), s. 112–114. Reprint: Oficyna Wydawnicza „Graf”, Gdańsk, 1991, ISBN 83-85130-46-2
  3. ↑ a b c d Roman Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 1: Województwa mińskie, mścisławskie, połockie, witebskie, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1991, s. 120–121, ISBN 83-04-03713-0, ISBN 83-04-03701-7 (całość).
  4. ↑ Nowosiółki Wielkie, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 281.106. znaczenie.

Zobacz też edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Nowosiółki_Wielkie_(Białoruś)&oldid=73603042”