Nowy Dworek (województwo lubuskie)
Nowy Dworek (pol. hist. "Nowy Dwór", niem. Neuhöfchen[4]) – wieś w Polsce położona nad rzeką Paklicą w województwie lubuskim, w powiecie świebodzińskim, w gminie Świebodzin. Od zachodu do wsi przylega niewielkie jezioro Tymień.
| wieś | |
 Nowy Dworek widok z powietrza | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
228[2] |
| Strefa numeracyjna |
68 |
| Kod pocztowy |
66-203[3] |
| Tablice rejestracyjne |
FSW |
| SIMC |
0915113 |
Położenie na mapie gminy Świebodzin  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
Położenie na mapie powiatu świebodzińskiego  | |
 52°20′09″N 15°30′55″E/52,335833 15,515278[1]
| |
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie zielonogórskim.
Z Nowego Dworku pochodzi zespół alternatywny "Kombajn do Zbierania Kur po Wioskach".
Historia edytuj
Miejscowość pierwotnie związana była z Wielkopolską i istnieje od XVI wieku. Wymieniona po raz pierwszy w 1553 jako "Nowydwor" kiedy zanotowano pobór od miejscowej karczmy[4].
Początkowo wieś powstała jako nowy folwark pobliskiego opactwa cystersów z Paradyża. Rozwój osadnictwa na ziemiach podległych cystersom gwarantował im wzrost dochodów oraz lepsze wykorzystanie gruntów.
Przynależność terytorialna miejscowości jest dyskusyjna i była kwestią sporną. W XVII-XVIII Nowy Dworek wymieniany był w granicach Dolnego Śląska, który znajdował się wówczas w granicach Monarchii Habsburgów. Wymienieniony został w rejestrze poborowym z 1553 (w innych rejestrach Nowy Dwór pominięto)[4].
Wzmianki dotyczące Nowego Dworku z 1670 roku dotyczą inwentaryzacji dóbr klasztornych przedstawionych przez opata Jana Kazimierza Szczukę dla cesarza austriackiego. Nowy Dworek około 1790 roku zamieszkiwało 99 mieszkańców, głównie słabo uposażonych zagrodników i chałupników. Podstawą ówczesej gospodarki wsi była hodowla owiec, których wełna znajdowała duży popyt w pobliskim Świebodzinie. Po odebraniu w 1810 roku Nowego Dworku zakonnikom, jego dobra zostały zlicytowane za 5500 talarów dla Carla Hoffartha. Własność prywatna pozytywnie wpłynęła na rozwój wsi i ta w 1885 roku liczyła już 363 osoby. Po 1945 roku ziemie dawnego dworu zostały rozparcelowane dla rolników indywidualnych. We wsi od 1 września 1986 roku funkcjonuje Ośrodek dla Osób Uzależnionych[5].
Zabytki edytuj
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[6]:
- obiekty Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego z lat 1934-45, dec. → Międzyrzecz, Centralny Odcinek MRU:
- schron bojowy PzW nr 708.
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 89890
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 840 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b c Gąsiorowski 1993 ↓.
- ↑ Wojciech Strzyżewski (red.), Dzieje Świebodzina, Świebodzin: Muzeum Regionalne w Świebodzinie, 2007, s. 5005-506, ISBN 83-922814-3-8, OCLC 173258419 [dostęp 2020-09-26].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego – stan na 31.12.2012 r.. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 75. [dostęp 2013-02-19].
Bibliografia edytuj
- Antoni Gąsiorowski: Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, cz. III, (L – Q), zeszyt 1, hasło „Nowy Dwór”. Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk (PTPN), 1993, s. 334.