Obrzęd chrześcijańskiego wtajemniczenia dorosłych
Obrzęd chrześcijańskiego wtajemniczenia dorosłych, OCWD (łac. Ordo initiationis christianae adultorum, OICA) — dokument Kongregacji ds. Kultu Bożego z 1972 roku, dotyczący katechumenatu dorosłych, wraz ze schematami liturgii jego poszczególnych etapów. Stanowi instrukcję liturgiczną oraz rytuał udzielania sakramentów chrztu, bierzmowania i Eucharystii. Obrzęd dotyczy wtajemniczenia w wiarę przede wszystkim dorosłych, którzy pragną stać się chrześcijanami i włączyć się do wspólnoty Kościoła Katolickiego. Adresowany jest także do starszych dzieci, które osiągnęły wystarczający poziom, by zrozumieć istotę chrześcijańskiej wiary, a które decyzją rodziców mają zostać włączone do katolickiej wspólnoty.
Ranga i znaczenie dokumentu edytuj
Obrzęd jest ważnym dopełnieniem Reformy liturgicznej soboru watykańskiego II. Stanowi pierwszy krok przywrócenia w Kościele katechumenatu na skalę powszechną. Ze względu na wagę dokumentu, polskie wydanie obrzędów zawiera trzy dekrety zatwierdzające jego publikację:
- dekret kard. Józefa Glempa, ówczesnego przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski, z dnia 25 marca 1987 r., zatwierdzający polski przekład OICA i zalecający wprowadzenie do powszechnego użytku na terenie Polski,
- dekret (w języku łacińskim) Kongregacji ds. Kultu Bożego z dnia 7 marca 1986 roku, aprobujący polskie tłumaczenie OICA
- dekret ówczesnej Świętej Kongregacji Kultu Bożego z dnia 6 stycznia 1972 roku ustanawiający niniejsze obrzędy oraz wycofujący dotychczasowy rytuał chrztu dorosłych zawarty w Rituale Romanum.
Według Williama Harmlessa SJ, kiedy w 1972 r. Watykan promulgował Obrzędy chrześcijańskiego wtajemniczenia dorosłych (OCWD) wykazał nieoczekiwany radykalizm[1]. Prawdziwym celem dokumentu było odwrócenie tysiącletniej praktyki i postawy Kościoła zachodniego do tych kwestii. Ralph Keifer opisał to jako rewolucję liturgiczną: „pod egidą Soboru powszechnego, za aprobatą Rzymu i z podpisem papieża podstawowe obrzędy wtajemniczenia… zostały odwrócone do góry nogami i wywrócone z wewnątrz na wierzch, zwiastując wołanie o rozpoczęcie reformy i odnowę najbardziej radykalnego rodzaju”[2]. Harmless wskazał, że cały projekt można łatwo oswoić, rozwodnić lub zignorować, ponieważ wprowadza on rzeczy radykalnie różne od wielu nawyków liturgicznych, duszpasterskich i katechetycznych odziedziczonych przez Kościół. Zauważa on również, że dokument ten zawiera jedynie najbardziej podstawowy zarys, który należy uzupełnić dogłębnymi badaniami praktyki Ojców Kościoła, którzy byli ekspertami w dziedzinie inicjacji chrześcijańskiej[1].
Treść i układ obrzędów edytuj
Wprowadzenie ogólne nt. wtajemniczenia chrześcijańskiego edytuj
We wstępie do obrzędów ukazano przy pomocy tekstów biblijnych fundamentalne znaczenie celebracji inicjacji chrześcijańskiej w Kościele. Człowiek, który uwierzył w naukę Jezusa przez chrzest zostaje zanurzony w śmierć Chrystusa, a następnie rodzi się do nowego życia w Chrystusie. Przez sakrament chrztu ludzie stają się członkami Kościoła. Natura tego sakramentu nie zezwala na powtórne jego udzielanie. Zwyczajnymi ministrami są biskupi, prezbiterzy i diakoni. Katechumenowi podczas wprowadzenia i samej celebracji towarzyszą rodzice chrzestni (łac. patrini). Obrzęd chrztu dokonuje się poprzez polanie głowy wodą specjalnie ku temu poświęconą, względnie poprzez zanurzenie. W tym samym momencie należy wypowiedzieć formułę chrzcielną "(N.) ja ciebie chrzczę w imię Ojca i Syna i Ducha Świętego".
Chrześcijańskie wtajemniczenie dorosłych edytuj
Wprowadzenie teologiczne i pastoralne edytuj
Rozdział I: Obrzędy katechumenatu podzielone na stopnie edytuj
Stopień pierwszy: Obrzędy przyjęcia do katechumenatu. Okres katechumenatu i jego obrzędy. edytuj
Stopień drugi: Obrzęd wybrania, czyli wpisania imienia. Okres oczyszczenia i oświecenia oraz jego obrzędy. edytuj
Stopień trzeci: Sprawowanie sakramentów wtajemniczenia. Okres mistagogii. edytuj
Rozdział II: Uproszczony obrzęd wtajemniczenia dorosłych edytuj
Rozdział III: Skrócony obrzęd wtajemniczenia dorosłych w niebezpieczeństwie lub w chwili śmierci edytuj
Rozdział IV: Przygotowanie do bierzmowania i Eucharystii dorosłych, którzy przyjęli chrzest jako dzieci, ale nie otrzymali pouczenia w wierze edytuj
Rozdział V: Obrzędy wtajemniczenia dzieci, które osiągnęły wiek katechizacyjny edytuj
Stopień pierwszy: Obrzęd przyjęcia do katechumenatu edytuj
Stopień drugi: Skrutynia, czyli obrzędy pokutne edytuj
Stopień trzeci: Sprawowanie sakramentów wtajemniczenia edytuj
Rozdział VI: Teksty do wyboru w obrzędach wtajemniczenia dorosłych edytuj
Dodatek edytuj
Obrzędy przyjęcia ważnie ochrzczonych do pełnej jedności z Kościołem katolickim edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b Cf. William Harmless: The RCIA: Its Catechetical Gaps and Silences. W: Tenże: Augustine and the Catechumenate. Pueblo Books, 1995, s. 1-2 i 28.
- ↑ Ralph Keifer: Christian Initiation: the State of the Question. W: Aidan Kavanagh et al.: Made, Not Born: New Perspectives on Christian Initiation and the Catechumenate. 1976, s. 138.
Bibliografia edytuj
- Wydanie polskie: Obrzędy chrześcijańskiego wtajemniczenia dorosłych : dostosowane do zwyczajów diecezji polskich. Katowice: Księgarnia św. Jacka, 1988, s. 203.
- J. Hermans, Wychowanie liturgiczne a mistagogia w rodzinie, "Communio", 12 (1992), 3, s.47-59.