off-off-Broadway (ang. dosł. poza off-Broadwayem) – nazwa używana na określenie grupy niewielkich, niezależnych teatrów nowojorskich, mniejszych niż broadwayowskie i off-broadwayowskie oraz na określenie wystawianych w nich produkcji obejmujących przede wszystkim sztuki, musicale oraz performance art. Sceny i produkcje off-off-Broadwayu mają głównie charakter eksperymentalny i awangardowy.

Off-off-Broadway
Ilustracja
Jeden z czołowych teatrów off-off-broadwayowskich
La MaMa Experimental Theatre Club
Typ teatru

teatr niezależny

Założyciel

m.in. Joe Cino, Ellen Stewart

Data powstania

1958 rok

Państwo

 Stany Zjednoczone

Stan

 Nowy Jork

Lokalizacja

Nowy Jork

brak współrzędnych

Według przepisów związkowych widownie teatrów off-off-Broadway nie mogą liczyć więcej niż 100 miejsc. Przedstawienia zaś to zarówno profesjonalne, odnoszące sukcesy produkcje uznanych artystów (np. Ontological-Hysteric Theater Richarda Foremana w East Village czy The Flea Theater w dzielnicy Tribeca), jak i bardzo kameralne amatorskie występy.

Pierwsze takie teatry pojawiły się pod koniec lat 50. XX wieku[1] jako reakcja nowojorskiego środowiska teatralnego na konwencjonalną estetykę i nadmierny instytucjonalizm off-Broadwayu oraz na zbytnie hołdowanie zasadom komercji przez teatr broadwayowski. Jednymi z pierwszych miejsc, które wkrótce zaczęto określać mianem off-off-Broadway (za twórcę samego terminu uważa się niekiedy krytyka Jerry’ego Tallmera z Village Voice), były kawiarnie i sceny klubowe dzielnicy Greenwich Village, w szczególności założona w 1958 Caffé Cino, której właściciel, ekscentryczny Joe Cino, pałając sympatią do aktorów i dramaturgów, udostępniał im scenę w swym lokalu, nie interesując się często wcześniej nawet treścią samej sztuki. Postaciami istotnymi dla powstania i rozwoju off-off-Broadwayu byli również Ellen Stewart i założony przez nią w 1961 teatr La MaMa oraz Al Carmines i jego the Judson Poets' Theater.

Od 2005 roku dla uhonorowania kunsztu artystycznego aktorom scen off-off-Broadwayu przyznawane są dorocznie nagrody The New York Innovative Theatre Awards (w skrócie: The IT Awards).

Istnieją również próby zastąpienia określenia "off-off-Broadway" terminem "Indie Theater" (dosł. "teatr niezależny"), pierwszy raz użytym w 2005 przez Kirka Wooda Bromleya podczas rozdania IT Awards.

Produkcje off-off-Broadwayu, w których biorą udział aktorzy zrzeszeni w Actors' Equity Association (związku zawodowym aktorów teatralnych) noszą nazwę produkcji Equity Showcase. Związek utrzymuje bardzo surowe zasady dotyczące udziału swoich członków w takich produkcjach, np. dotyczące cen biletów, długości przedstawienia czy czasu prób. Profesjonalni aktorzy pojawiają się jednak w nich często, dla większości stanowią one nawet sporą część pracy scenicznej.

Liczące się sceny off-off-Broadway edytuj

  • Banana Bag and Bodice
  • Boomerang Theatre Company
  • Center Stage, NY
  • Collapsable Giraffe
  • The Civilians
  • The Committee Theatre Company
  • Artists Theatre (EAT)
  • Ensemble Studio Theater (EST)
  • The Flea Theater
  • The Group Theatre Too, LLC
  • HERE Arts Center
  • Impetuous Theater Group
  • International WOW
  • Inverse Theatre Company
  • La Mama ETC
  • Les Freres Corbusier
  • Ontological-Hysteric Theater
  • Manhattan Theatre Source
  • Nicu's Spoon
  • Nosedive Productions
  • Partial Comfort Productions
  • Performance Space 122
  • Radiohole
  • Stone Soup Theatre Arts
  • 13th Street Theatre
  • TOSOS II
  • Vampire Cowboys Theatre Company
  • Working Man's Clothes

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Jako datę początkową wymienia się często 1958, datę założenia Caffé Cino.

Linki zewnętrzne edytuj