Ogrodnictwo

uprawianie roślin

Ogrodnictwo, hortologia – wyspecjalizowany dział nauk rolniczych, traktujący o hodowli i uprawie roślin sadowniczych, warzywnych i ozdobnych oraz projektowaniu, urządzaniu i pielęgnowaniu terenów zieleni, czyli architekturze krajobrazu, zwykle charakteryzujący się dużym nakładem środków produkcji, energii, budynków, kosztów, a co za tym idzie – dużą wydajnością. Ogrodnictwo jest jedną z dyscyplin naukowych w obrębie dziedziny nauk rolniczych[1]. W Polsce jest pięć uczelni wyższych, na których są wydziały ogrodnicze oraz kilka innych (zarówno publicznych, jak i niepublicznych) na których prowadzone są studia na kierunku ogrodnictwo. Wydziały ogrodnicze są na Uniwersytecie Przyrodniczym w Lublinie, Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu, Uniwersytecie Rolniczym w Krakowie i w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie.

Pomidory uprawiane metodą hydroponiczną na balach słomy.
Amerykańscy weterani biorący udział w hortiterapii

Rozwój ogrodnictwa edytuj

Mniej więcej od końca XIX wieku zauważyć można tendencję do zwiększania się popytu na wszelakie produkty pochodzące z gospodarstw ogrodniczych, dzięki czemu następuje stopniowa specjalizacja upraw oraz ich intensyfikacja a produkcja ogrodnicza zaczyna nabierać charakteru wielkotowarowego i silnie uzależnia się od rynków zbytu – np. dużych miast. Z ogrodnictwa wyłaniają się nowe, samodzielne działy: sadownictwo, warzywnictwo, kwiaciarstwo, szkółkarstwo.

Na terenach wielu państw można obecnie spotkać regiony specjalizujące się w określonym typie produkcji: warzywniczym, kwiaciarskim, czy sadowniczym, których celem jest, oprócz wprowadzania warzyw, owoców i kwiatów na rynki wewnętrzne, także ich produkcja na eksport.

Uprawy szklarniowe edytuj

W strefach klimatu umiarkowanego, produkcja warzyw, kwiatów, czy nawet materiału szkółkarskiego jest możliwa w ciągu całego roku. Wiąże się to z wyeliminowaniem naturalnych sezonów wegetacji, sezonowości kwitnienia i owocowania oraz opóźnianiem lub przyspieszaniem upraw dzięki zastosowaniu specjalnych, często ogrzewanych, szczelnych osłon: inspektów, tuneli foliowych bądź szklarni. Istnieją nawet kilkusethektarowe plantacje tego typu upraw, gdzie zastosowanie mają nowoczesne technologie: systemy automatycznie sterujące natężeniem światła, nawadnianiem, temperaturą, mogące dowolnie zmieniać długość dnia, wysoce wydajne urządzenia i maszyny, specjalistyczne nawożenie, zintegrowane systemy ochrony roślin. To wszystko w połączeniu z osiągnięciami z dziedziny hodowli roślin, prowadzi do zwielokrotnienia wydajności produkcji roślinnej na określonej powierzchni upraw ogrodniczych.

Hobbystyczne ogrodnictwo a zdrowie edytuj

 
Uprawa roślin doniczkowych to powszechnie wykorzystywana forma ogrodnictwa hobbystycznego

Kontakt z zielenią i naturą wpływa pozytywnie na zdrowie, a ponieważ hobbystyczne ogrodnictwo jest formą kontaktu z roślinnością, jest więc też przykładem tego typu pożądanej aktywności. Zaobserwowano np., że już tylko krótki kontakt z naturalnym otoczeniem poprawia zdolność do koncentracji, w porównaniu do kontaktu ze środowiskiem miejskim[2]. Uprawianie ogrodu poprawia też uczucie satysfakcji i szczęścia. Wywiady przeprowadzone wśród ludzi zajmujących się hobbystycznie ogrodnictwem wykazują, że są oni szczęśliwsi i bardziej zadowoleni z życia, od ludzi, którzy nie zajmują się taką działalnością[3]. Przyczyn dopatrywać się można w specyficznym składzie flory glebowej. W próchnicznej glebie ogrodowej znajdują się m.in. bakterie z rodzaju Mycobacterium oraz inne mikroorganizmy, które w mogą dostać się do przewodu pokarmowego osoby pracującej w ogrodzie. Niektóre z tych bakterii stymulują w tych warunkach wydzielanie się serotoniny, hormonu, wpływającego na odczucie zadowolenia i satysfakcji[4]. Pozytywna reakcja ludzi w środowisku ogrodniczym wykorzystywana jest w hortiterapii.

Stowarzyszenie edytuj

W Polsce od 1987 roku działa Polskie Towarzystwo Nauk Ogrodniczych - stowarzyszenie naukowe skupiające osoby zawodowo lub tylko amatorsko związane z ogrodnictwem. Jest ono członkiem zbiorowym Międzynarodowego Towarzystwa Nauk Ogrodniczych (International Society for Horticultural Science)[5]. Takie stowarzyszenia narodowe działają w 63 krajach[6]

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Dz.U. z 2022 r. poz. 2022
  2. Marc G. Berman, John Jonides, Stephen Kaplan. The Cognitive Benefits of Interacting With Nature. „Psychological Science”. 19 (12), s. 1207-1212, 2008-12-01. DOI: 10.1111/j.1467-9280.2008.02225.x. ISSN 0956-7976. PMID: 19121124. [dostęp 2015-09-19]. (ang.). 
  3. T. M. Waliczek, J. M. Zajicek, R. D. Lineberger. The Influence of Gardening Activities on Consumer Perceptions of Life Satisfaction. „HortScience”. 40 (5), s. 1360-1365, 2005-08-01. ISSN 0018-5345. [dostęp 2015-09-19]. (ang.). 
  4. C.A. Lowry, J.H. Hollis, A. de Vries, B. Pan i inni. Identification of an immune-responsive mesolimbocortical serotonergic system: Potential role in regulation of emotional behavior. „Neuroscience”. 146 (2), 2007-01-01. DOI: 10.1016/j.neuroscience.2007.01.067. PMID: 17367941. PMCID: PMC1868963. [dostęp 2015-09-19]. 
  5. Polish Society for Horticultural Science. PTNO. [dostęp 2017-08-07]. (ang.).
  6. John G. Seeley, Cornell University, Ithaca, NY 14853: National Horticultural Science Societies of the World. HortScience Vol. 29(l),. [dostęp 2017-08-07]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj