Okręty desantowe typu Mistral
Okręty desantowe typu Mistral – typ współczesnych francuskich okrętów desantowych-doków i śmigłowcowców (oficjalnie: PHA, fr. Porte-Hélicoptères Amphibies)[1]. Łączy w sobie również cechy okrętów dowodzenia (oficjalnie: BPC, fr. bâtiment de projection et de commandement – okręty projekcji sił i dowodzenia). Dotychczas (stan na 2021) zbudowano pięć jednostek tego typu. Trzy z nich trafiły do francuskiej marynarki wojennej – „Mistral” oraz „Tonnerre” w 2006 roku, zastępując okręty typu Ouragan, kolejna – „Dixmude” weszła do służby w 2012 roku.
 "Dixmude" (L9015) | |
| Kraj budowy | |
|---|---|
| Użytkownicy | |
| Stocznia | |
| Wejście do służby |
2006-2016 |
| Zbudowane okręty |
5 |
| Okręty w służbie |
5 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
21 300 t (pełna) |
| Długość |
199,0 m |
| Szerokość |
32,0 m |
| Zanurzenie |
6,2 m |
| Napęd |
3 zespoły prądnicowe z silnikiem wysokoprężnym Wärtsilä 16V32, 1 pomocniczy zespół prądnicowy z silnikiem wysokoprężnym Wärtsilä 18V200, 2 śruby |
| Prędkość |
19 węzłów |
| Zasięg |
11 000 mil przy prędkości 14 węzłów |
| Załoga |
160 + 450 żołnierzy desantu |
| Uzbrojenie |
2 wyrzutnie przeciwlotniczych pocisków rakietowych SIMBAD, |
| Wyposażenie lotnicze |
16 śmigłowców |
Dwa okręty zamówione w 2010 roku przez Rosję – "Władywostok" i "Sewastopol" zostały zwodowane (odpowiednio w 2013 i w 2014), ale ze względów politycznych ich przekazanie zostało wstrzymane[2] zgodnie z decyzją prezydenta Hollande'a w czasie trwania kryzysu na Ukrainie[3]. W 2015 roku kontrakt zerwano, a jesienią oba okręty sprzedano Egiptowi[4].
Eksport edytuj
Zamówienie dla Rosji edytuj
W 2010 roku Rosja złożyła zamówienie na cztery okręty tego typu – dwie pierwsze jednostki miały zostać zbudowane we Francji, natomiast kolejne dwie w stoczni Admirałtiejskije Wierfi w Petersburgu[5]. Ostatecznie zamówienie ograniczono do dwóch jednostek, a plany budowy okrętów w rosyjskiej stoczni zarzucono[6]. Zawarta w 2011 roku umowa o wartości 1,6 mld dolarów jest największa w historii sprzedażą broni przez państwo NATO do Rosji[7]. Sprzedaż okrętów do Rosji wywołała protesty ze strony Gruzji, państw nadbałtyckich, USA i innych państw członkowskich NATO[8]. W listopadzie 2012 rosyjska marynarka wojenna ogłosiła, że okręty trafią do Floty Oceanu Spokojnego[9].
Wodowanie „Władywostoku” nastąpiło 15 października 2013[10].
W związku z sytuacją we wschodniej części Ukrainy, Stany Zjednoczone i Unia Europejska naciskały na Francję, aby ta zerwała kontrakt[11]. Francuski rząd początkowo ogłosił możliwość wstrzymania dostawy drugiego z okrętów, ostatecznie jednak, w przeddzień szczytu NATO w Walii, dostarczenie pierwszego okrętu również zostało zawieszone[12]. Niezależnie od tej decyzji rosyjscy marynarze rozpoczęli ćwiczenia z okrętem na morzu[3].
Strona rosyjska otrzymała zaproszenie na 14 listopada 2014 na odbiór pierwszego okrętu (Władywostok), ale zostało ono później anulowane. Dyrektor Generalny DCNS zwolnił dyrektora projektu Yves Destefanisa – osobę odpowiedzialną za przekazanie zaproszenia Rosjanom[13][14][2].
Drugi okręt dla Rosji („Sewastopol”) został zwodowany w nocy z 20 na 21 listopada 2014[15].
5 sierpnia 2015 ujawniono, że Francja i Rosja porozumiały co do zerwania kontraktu i rekompensaty. Paryż zwróci ponad miliard euro zaliczki i kosztów szkolenia załogi oraz rosyjską broń. W zamian Rosjanie zrzekli się prawa własności do okrętów[16]. Komisja finansowa francuskiego senatu oszacowała, że sprzedaż okrętów do Egiptu zamiast do Rosji przyniesie straty w wysokości 200 do 250 mln euro[17].
Zakup przez Egipt edytuj
Po zgodzie Rosji na sprzedaż Mistrali do innego kraju Francja prowadziła rozmowy handlowe z Egiptem, Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi i Arabią Saudyjską[18]. Ostatecznie 23 września 2015 ujawniono, że Francja i Egipt porozumiały się w sprawie zakupu dwóch Mistrali, które zostały pierwotnie zbudowane dla Rosji[19]. Najprawdopodobniej koszt zakupu to 950 milionów euro (cena zawiera przeszkolenie 400 egipskich marynarzy)[20]. Pierwszy okręt został przekazany w czerwcu[21], a drugi we wrześniu 2016[22]. Jeden z okrętów ma służyć na Morzu Śródziemnym, drugi na Morzu Czerwonym[23].
Funkcje i możliwości edytuj
Okręty typu Mistral mogą transportować 450 żołnierzy desantu oraz do 70 wozów bojowych (w tym 13 czołgów Leclerc). W wewnętrznym hangarze o powierzchni 1600 m² mieści się 16 śmigłowców (NH90, SA330 Puma, AS532 Cougar, EC665 Tigre), a liczący 5000 m² pokład pozwala na jednoczesny start lub lądowanie sześciu z nich. W doku okręty mogą przenosić cztery barki desantowe CTM, cztery łodzie desantowe LCU lub dwa poduszkowce transportowe LCAC. Każdy z okrętów posiada także szpital polowy z 69 łóżkami.
Okręty dla Rosji edytuj
Jednostki przeznaczone dla Rosji zostały przygotowanie do operacji na Morzu Arktycznym (są jednocześnie lodołamaczami). Konieczne technologie zostały dostarczone przez samą Rosję[25]. Uzbrojenie oraz systemy łączności i dowodzenia są produkcji rosyjskiej (ze względu na ograniczenia narzucane przez NATO jak i inne standardy obowiązujące w Rosji). Ponadto helikopterowce mają wyższe hangary, aby pomieścić śmigłowce produkowane przez rosyjski koncern Kamowa[10]. Rosyjskie desantowce miały przenosić śmigłowce Ka-29TB i Ka-52K, z których część dostarczono wcześniej do rosyjskiej WMF.
Mistral 140 i 160 edytuj
We wrześniu 2014 DCNS zaprezentowała mniejszy model – Mistral 140 – na targach w Republice Południowej Afryce. Wyporność okrętu jest o około 1/3 mniejsza – do 14 000 t. Okręt jest też krótszy – 170 m w porównaniu do 199 m w pierwotnej wersji. Lądowiska dla helikopterów zostały zredukowane z 6 do 5.[26]
W ofercie DCNS znajduje się również wersja 160 o wyporności 16 000 t. Obie mniejsze wersje są oparte na tym układzie, jak pełnowymiarowe Mistrale[27].
Okręty edytuj
Marine nationale – Francuska Marynarka Wojenna
- „Mistral” (L9013)
- „Tonnerre” (L9014)
- „Dixmude” (L9015)
Egipska Marynarka Wojenna
- „Gamal Abdel Nasser” (1010) (ex-Władywostok)
- „Anwar Sadat” (1020) (ex-Sewastopol)
Zobacz też edytuj
- Charles de Gaulle (1994), inny francuski lotniskowiec
- Okręty desantowe typu Foudre, inne francuskie okręty desantowe-doki
- Juan Carlos I (2008), hiszpański okręt podobnej klasy
- Okręt desantowy typu Trieste, włoski okręt podobnej klasy
Przypisy edytuj
- ↑ m, La Marine nationale change les appellations de nombreux bâtiments [online] (fr.)..
- ↑ a b Francja może odroczyć dostawę Mistrala jeszcze o trzy miesiące [online], Rzeczpospolita, 4 listopada 2014 [dostęp 2014-11-25] [zarchiwizowane z adresu 2014-11-04].
- ↑ a b Francuski Mistral wyszedł w morze z rosyjską załogą [online], Rzeczpospolita, 13 września 2014 [dostęp 2014-11-25] [zarchiwizowane z adresu 2014-09-14].
- ↑ Francja: Egipt kupił dwa mistrale pierwotnie zbudowane dla Rosji [online], onet.pl, 23 września 2015 [dostęp 2015-09-23].
- ↑ Alexei Danichev, Russia opts for French Mistral-class warships for its Navy [online], RIA Novosti, 25 grudnia 2010 [dostęp 2011-01-09] [zarchiwizowane z adresu 2010-12-30] (ang.).
- ↑ Alexei Danichev, Russia Drops Plans to Build Two Mistral Class Ships – Paper [online], RIA Novosti, 21 grudnia 2012 [dostęp 2014-05-23] [zarchiwizowane z adresu 2014-05-23] (ang.).
- ↑ Bartosz Węglarczyk, Francja nadal buduje okręty Mistral dla Rosji [online], Rzeczpospolita, 5 marca 2014 [dostęp 2014-09-10].
- ↑ Francja sprzedała Rosji mistrale [online], Rzeczpospolita, 25 stycznia 2011 [dostęp 2014-03-04] [zarchiwizowane z adresu 2014-03-06].
- ↑ Rosja: Flota Pacyfiku otrzyma dwa pierwsze helikopterowce Mistral [online], onet.pl, 23 listopada 2012 [dostęp 2014-03-04].
- ↑ a b Pierwszy rosyjski Mistral zwodowany. Najpotężniejszy nowy okręt od czasów ZSRR [online], TVN24, 15 października 2013 [dostęp 2014-11-25].
- ↑ Rosja dostanie francuskiego Mistrala [online], Rzeczpospolita, 22 lipca 2014 [dostęp 2014-09-10] [zarchiwizowane z adresu 2014-09-11].
- ↑ Rosja liczy na francuskie Mistrale [online], Rzeczpospolita, 4 września 2014 [dostęp 2014-09-10] [zarchiwizowane z adresu 2014-09-11].
- ↑ Francja odłożyła do odwołania dostarczenie Rosji pierwszego mistrala [online], onet.pl, 25 listopada 2014 [dostęp 2014-11-25] [zarchiwizowane z adresu 2014-11-28].
- ↑ Alain Ruello, Mistral manager fired over Russian invite [online], EuromaidanPress, 2 listopada 2014 [dostęp 2014-11-25] (ang.).
- ↑ Aleksander Kiszniewski, Sewastopol zwodowany. Kolejny kłopotliwy Mistral, z którym nie wiadomo, co zrobić [online], onet.pl, 24 listopada 2014 [dostęp 2014-11-25] [zarchiwizowane z adresu 2014-11-28].
- ↑ Koniec sagi mistrali. Rosja otrzyma od Francji „pełną rekompensatę” [online], tvn24.pl, 5 sierpnia 2015.
- ↑ Michel Cabirol, Mistral : une perte de 200 à 250 millions pour l'Etat (rapport parlementaire) [online], 29 września 2015 [dostęp 2015-10-04] (fr.).
- ↑ Maksymilian Dura, Kraje arabskie chętne na Mistrale [online], Defence24, 7 września 2015 [dostęp 2015-10-25] [zarchiwizowane z adresu 2015-09-09].
- ↑ Egipt kupił mistrale pierwotnie zbudowane dla Rosji [online], 23 września 2015 [dostęp 2015-09-23] [zarchiwizowane z adresu 2015-09-23].
- ↑ Susannah Cullinane, Noisette Martel, France selling formerly Russia-bound warships to Egypt [online], CNN, 23 września 2015 [dostęp 2015-09-23] (ang.).
- ↑ Iwona Trusewicz, „Rosyjski” mistral popłynął do Egiptu [online], Rzeczpospolita, 12 czerwca 2016.
- ↑ Egipt otrzymał od Francji drugi z mistrali zbudowanych dla Rosji [online], Rzeczpospolita, 16 września 2016.
- ↑ France's Hollande, Sisi agree on sale of Mistral warships to Egypt [online], egyptdailynews.com, 23 września 2015 [dostęp 2015-09-23] [zarchiwizowane z adresu 2015-09-25] (ang.).
- ↑ Rosja dostarczy śmigłowce dla egipskich Mistrali [online], Defence24, 21 października 2015 [dostęp 2015-10-25] [zarchiwizowane z adresu 2015-10-24].
- ↑ Czy Mistrale zostaną na redzie we francuskim porcie? [online], onet.pl, 14 listopada 2014 [dostęp 2014-11-25] [zarchiwizowane z adresu 2014-11-17].
- ↑ Tim Fish, AAD2014: DCNS markets the Mistral 140 in Africa [online], shephardmedia.com, 19 września 2014 [dostęp 2015-10-04] [zarchiwizowane z adresu 2016-01-10] (ang.).
- ↑ The Mistral Class Force Projection and Command Vessels [online], european-security.com [dostęp 2016-07-19] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-04] (ang.).
Bibliografia edytuj
- Mistral (L 9013) – Présentation [online], Marine nationale [dostęp 2014-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2014-03-15] (fr.).
- Mistral Class – Amphibious Assault, Command and Force Projection Ship [online], Naval Technology [dostęp 2011-01-09] (ang.).
Dalsza literatura edytuj
- Maciej Nałęcz, Okręty projekcji siły i dowodzenia typu Mistral, „Morze, Statki i Okręty” nr 11/2009.