Okręty podwodne typu Thames

Okręty podwodne typu Thames
Kraj budowy	Wielka Brytania
Stocznia	Vickers-Armstrongs, Barrow-in-Furness
Użytkownicy	Royal Navy
	Uzbrojenie:
	1 × 120 mm armata L/45 QF Mk IX (do 1935 r.); 1 × 102 mm L/40 (po 1935 r.)
Wyrzutnie torpedowe:; • dziobowe	; 6 x 533 mm
Załoga	61 oficerów i marynarzy
Wyporność:
• na powierzchni	2260 ts
• w zanurzeniu	2723 ts
Zanurzenie testowe	95 m
Długość	105,1 m
Szerokość	8,6 m
	Napęd:
	dwa silniki wysokoprężne po 5000 KM oraz dwa silniki elektryczne o mocy 1750 KM każdy, dwie śruby
Prędkość:; • na powierzchni; • w zanurzeniu	; 22 w; 10 w
Zasięg:
• na powierzchni	2400 Mm (przy prędkości maks.); 6260 Mm przy prędkości 12,4 w.; 10 000 Mm przy prędkości 8,4 w; 16 100 Mm przy prędkości 5 w; 111 Mm przy prędkości 4 w pod wodą; 13 Mm przy prędkości 10 w pod wodą
	Multimedia w Wikimedia Commons

Okręty podwodne typu Thames – typ trzech brytyjskich okrętów podwodnych zbudowanych w dwudziestoleciu międzywojennym, określany również jako typ River, jako że nazwy wszystkich trzech zbudowanych okrętów pochodzą od nazw rzek.

Geneza edytuj

Przed I wojną światową okręty podwodne przestały pełnić rolę eksperymentalnych jednostek a zaczęły być postrzegane jako realna siła bojowa. Stratedzy marynarki zaczęli zastanawiać się nad najlepszym użyciem tej siły bojowej. Jedna z koncepcji zakładała ścisłą współpracę pomiędzy okrętami podwodnymi a siłami nawodnymi. Ówczesna strategia walki na morzu zakładała dążenie do walnego starcia pomiędzy walczącymi stronami, uzupełnieniem floty pancerników i krążowników w takiej bitwie byłyby okręty podwodne. Aby spełnić te oczekiwania okręty podwodne musiały charakteryzować się dużą prędkością podczas marszu na powierzchni aby móc towarzyszyć flocie nawodnej. W ten sposób powstał projekt okrętu podwodnego floty fleet submarine. Pierwszą nieudaną próbą stworzenia takiej łodzi w Wielkiej Brytanii były okręty podwodne typu K, którym dużą szybkość na powierzchni z racji braku wydajnych i mogących się zmieścić w łodzi podwodnej silników spalinowych, zapewniały turbiny parowe. Niestety eksploatacja okrętów typu K to pasmo awarii, usterek i zatonięć (z 18 wybudowanych okrętów 6 zatonęło). Nie zniechęciło to Admiralicji Royal Navy do kontynuowania budowy fleet submarine. Wstępny projekt nowej jednostki, dla której po doświadczeniach z silnikiem parowym, specjalnie wybudowano wysokoprężny silnik spalinowy, został zaaprobowany w lipcu 1929 roku. Przewidywano wybudowanie 20 takich jednostek, jednak koszty ich budowy oraz fakt, że osiągana przez okręty prędkość nawodna nie wystarczała już do nadążania za okrętami nawodnymi i ich duża wyporność zmusiła Admiralicje do okrojenia swoich planów.

Budowa edytuj

Wszystkie trzy okręty HMS „Thames” (N71), HMS „Severn” (N57) i HMS „Clyde” (N12), zostały wybudowane w stoczni Vickers-Armstrongs w Barrow-in-Furness.

Nr. taktyczny Nazwa	Stocznia	Położenie stępki	Wodowanie	Wejście do służby
N71 Thames	Vickers-Armstrongs, Barrow-in-Furness	06.01.1931	26.01.1932	19.07.1932
N57 Severn	Vickers-Armstrongs, Barrow-in-Furness	27.03.1933	16.01.1934	12.01.1935
N12 Clyde	Vickers-Armstrongs, Barrow-in-Furness	15.05.1933	15.03.1934	12.04.1935

Konstrukcja edytuj

Jednostki typu Thames były okrętami dwukadłubowymi przeznaczonymi do działań oceanicznych. Kadłub sztywny otoczony był kadłubem lekkim, w przestrzeni pomiędzy kadłubami ulokowane były zbiorniki paliwa (maksymalnie 216 ton). Pragnienie uzyskania wysokich prędkości widoczne było w ukształtowaniu kadłuba zewnętrznego okrętów, miały całkowicie prosty kil, wzniesiony dziób, który łagodnie opadał ku tyłowi okrętów i mocno zwężoną rufę. Napęd okrętom zapewniały dwa silniki wysokoprężne o mocy 10000 KM oraz dwa silniki elektryczne o mocy 3500 KM napędzające dwie śruby, pozwalające uzyskać na powierzchni prędkość 22 węzłów. Uzbrojenie składało się z jednej 120 mm armaty L/45, schowanej w obudowie przed kioskiem okrętów. Podczas prób morskich okazało się jednak, że armata w znaczący sposób zaburza stabilność okrętów, zastąpiono ją armatą 102 mm L/40, która była dużo lżejsza od swojej poprzedniczki (ważyła 6,4 tony wraz z podstawą wobec 11 ton armaty L/45). Armata L/40 była obsługiwana ręcznie. Uzbrojenie torpedowe stanowiło 6 wyrzutni torped kalibru 533 mm, wyrzutnie umieszczone były tylko na dziobie okrętu, okręt przewoził 21 torped. Wąska rufa i duże silniki uniemożliwiały zamontowanie wyrzutni rufowych. Dodatkowo na okrętach zamontowane były dwa karabiny maszynowe Lewis kalibru 7,69 mm oraz dodane w trakcie wojny działko Oerlikon 20 mm. Okręt maksymalnie mógł schodzić na głębokość 95 metrów.

Bibliografia edytuj

Wojciech Holicki, Thames, Severn i Clyde – brytyjskie olbrzymy, "Nowa Technika Wojskowa", nr 9 (2002), s. 41-44, ISSN 1230-1655.