Olej kostny – bezwonny, nieschnący, trudno jełczejący olej otrzymywany z kości (najczęściej z goleni bydlęcych, lecz nie z kopyt) poprzez gotowanie z wodą, wytapiany parą wodną przy podwyższonym ciśnieniu lub za pomocą ekstrakcji rozpuszczalnikami węglowodorowymi (np. benzenem)[1]. Barwa od białej przez żółtą do brązowej, w zależności od stopnia czystości. Za najwyższej jakości olej uważany jest cielęcy, bez domieszki innych olejów. Używany do pielęgnacji, konserwacji i zmiękczania wyrobów skórzanych. W XVIII wieku używany był w celach kosmetycznych i w leczeniu chorób dermatologicznych. Używany też jako smar precyzyjnych mechanizmów[2] a także do produkcji mydła.

Kanister z olejem kostnym produkcji amerykańskiej

Właściwości edytuj

Tłuszcz zwierząt stałocieplnych ma relatywnie wysoką temperaturę topnienia i w temperaturze pokojowej jest ciałem stałym. Olej kostny w tych warunkach pozostaje cieczą. Jego skład chemiczny podyktowany jest faktem, iż nogi bydła mają niższą temperaturę niż korpus i tłuszcz ten zestalałby się w kończynach, co uniemożliwiłoby mu pełnienie funkcji fizjologicznych. Jego konsystencja sprawia, że łatwo wnika w głąb wyrobów ze skóry.

Celem obniżenia kosztów produkcji czasami wytwarzany ze smalcu[3], z dodatkiem oleju rzepakowego, sojowego lub innych.[4] Dodatek olejów mineralnych może powodować osłabienie szwów naturalną nicią i zniszczenie skóry.[5]

Zastosowania edytuj

Olej kostny używany jest do konserwacji siodeł, uprzęży, rękawic baseballowych i innych wyrobów skórzanych. Jego zastosowanie może spowodować ściemnienie skóry.

Przypisy edytuj

  1. http://www.gutenberg.czyz.org/word,36730 Opis w Encyklopedii Gutenberga
  2. https://archive.is/20120715233026/http://isztar.mf.gov.pl:7080/taryfa_celna/web/pubdocument_EN?publicationName=not&ncode=031506&Day=18&Month=09&Year=2008 Opis
  3. Fredericks, M. Progress in Leather Conservation (Conference Review) University of Texas, Austin, March 1997. http://palimpsest.stanford.edu/waac/wn/wn19/wn19-2/wn19-209.html
  4. McCrady, E. (1985) Leather Conservation News 2(1) 7, w: Abbey Newsletter, październik 1984
  5. "Recommended Leather Care," dostęp 18.10.2011 r.