Omomiłek obrzeżony

Omomiłek obrzeżony[1] (Cantharis pagana) – gatunek chrząszcza z rodziny omomiłkowatych i podrodziny Cantharinae.

Omomiłek obrzeżony
Cantharis pagana
Rosenhauer, 1847
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze wielożerne

Infrarząd

sprężykokształtne

Nadrodzina

sprężyki

Rodzina

omomiłkowate

Podrodzina

Cantharinae

Plemię

Cantharini

Rodzaj

Cantharis

Podrodzaj

Cantharis (Cyrtomoptila)

Gatunek

omomiłek obrzeżony

Synonimy
  • Cantharis albomarginata Maerkel, 1852
  • Cantharis fibulata Maerkel, 1852

Taksonomia edytuj

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1847 roku przez Wilhelma Gottloba Rosenhauera[2].

Morfologia edytuj

Chrząszcz o wydłużonym ciele długości od 6 do 8,5 mm. Głowę ma czarną z żółtą do pomarańczowej częścią przed nasadami czułków[3][1]. Przedplecze jest szersze niż dłuższe, o wypukłej krawędzi przedniej, zaokrąglonych kątach przednich, zaokrąglonych brzegach bocznych i niewystających kątach tylnych[3]. Ubarwienie ma czarne z wąską, białożółtawą do żółtej obwódką brzegów przedniego, tylnego i bocznych. Pokrywy są włącznie z pogięciami czarne. Porośnięte są delikatnymi, krótkimi, jedwabistymi, zakrzywionymi, jasnymi włoskami z wmieszanymi rzadkimi, bardziej odstającymi włoskami dłuższymi. Owłosienie to nadaje im szarawy odcień. Kolorystyka odnóży jest zmienna – u form najjaśniejszych są one całkiem żółte, u form najciemniejszych czarniawobrązowe z jaśniejszymi goleniami przedniej pary. Częściej spotyka się jednak osobniki o odnóżach dwubarwnych[3][1]. Genitalia samca mają łagodnie wyciętą krawędź wierzchołkową tarczki grzbietowej edeagusa[3].

Ekologia i występowanie edytuj

Owad ten zasiedla pogórza i góry, dochodząc do wysokości około 2300 m n.p.m. Osobniki dorosłe obserwuje się od maja do sierpnia ze szczytem pojawu w czerwcu i lipcu[4].

Gatunek palearktyczny, europejski, znany z Francji, Luksemburga, Belgii, Niemiec, Austrii, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Ukrainy i Rumunii[2][4]. W Polsce zamieszkuje Sudety, południowy Dolny Śląsk, Beskidy Zachodnie, Tatry, Pieniny, Góry Sanocko-Turczańskie i Bieszczady, a ponadto ma stanowiska reliktowe na południu Jury Krakowsko-Częstochowskiej i w Górach Świętokrzyskich[5][6]. Oprócz tego z początku XX wieku pochodzą doniesienia o jego odnalezieniu na Roztoczu[5].

Przypisy edytuj

  1. a b c Cantharis pagana – Omomiłek obrzeżony. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2023-08-01].
  2. a b Cantharis (Cyrtomoptila) pagana Rosenhauer, 1847. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2023-08-01].
  3. a b c d Arved Lompe: Gattung Cantharis L.. [w:] Käfer Europas [on-line]. Coleonet.de, 2010. [dostęp 2023-08-01].
  4. a b B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Buprestoidea, Elateroidea i Cantharoidea. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (10), 1985. 
  5. a b gatunek: Cantharis (Cyrtomoptila) pagana W.G. Rosenhauer, 1847. [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2023-08-01].
  6. Antoni Kuśka, Omomiłki (Coleoptera, Cantharidae): Cantharinae i Silinae Polski, „Monografie Fauny Polski”, 21, Instytut Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN, 1995.