Omułkowate (Mytilidae) – rodzina morskich, rzadziej słonawowodnych małży nitkoskrzelnych z monotypowego rzędu Mytiloida, obejmująca liczne gatunki występujące w przybrzeżnych płytkich wodach mórz zimnych i tropikalnych całej kuli ziemskiej. Niektóre Mytilidae są komercyjnie poławiane i hodowane w celach konsumpcyjnych. W Morzu Bałtyckim występuje omułek jadalny (Mytilus edulis).

Omułkowate
Mytilidae[1]
Rafinesque, 1815
Ilustracja
Omułek chilijski (Mytilus chilensis)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

mięczaki

Gromada

małże

Podgromada

nitkoskrzelne

Rząd

Mytiloida
Ferussac, 1822

Rodzina

omułkowate

Budowa edytuj

 
Muszle martwych osobników Xenostrobus pulex zmieniają barwę na jasną

Trójkątnie wydłużona (klinowata) muszla omułkowatych złożona jest z dwóch równych skorup. Jej przód jest zaostrzony, a powierzchnia gładka, z koncentrycznymi liniami przyrostowymi. Ubarwienie muszli czarne, ciemnobrunatne lub żółtozielone. Zamek muszli szczątkowy, bez ząbków. Skorupy zamykają dwa mięśnie zwieracze muszli, przedni jest mniejszy od tylnego. U dołu muszli znajduje się otwór gruczołu bisiorowego.

Tryb życia edytuj

Omułkowate żyją w płytkich (zwykle do 20 m głębokości[2]) wodach tworząc liczne skupiska. Dorosłe osobniki są osiadłe, przytwierdzone bisiorem do podłoża[2]. Gatunki z rodzajów Botula i Lithophaga, m.in. wkamiennik (Lithophaga lithophaga), wwiercają się w skały wapienne i rafy koralowe tworząc w nich korytarze[3].

Systematyka edytuj

W rodzinie omułkowatych wyróżniono ponad 30 rodzajów[4] z licznymi gatunkami[3]. Typem nomenklatorycznym jest Mytilus.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Mytilidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b Ludwik Żmudziński: Żywe skarby mórz. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1980, s. 67–68. ISBN 83-02-01238-6.
  3. a b Zoologia : bezkręgowce. T. 1. Red. nauk. Czesław Błaszak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009. ISBN 978-83-01-16108-8.
  4. Mytilidae. World Register of Marine Species, 2011. [dostęp 2011-05-09]. (ang.).

Bibliografia edytuj