Opatkowice Murowane
Opatkowice Murowane – wieś sołecka[2] w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie jędrzejowskim, w gminie Imielno[5][6].
| wieś | |
 Dwór w Opatkowicach Murowanych | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
263[3] |
| Strefa numeracyjna |
41 |
| Kod pocztowy |
28-313[4] |
| Tablice rejestracyjne |
TJE |
| SIMC |
0239793 |
Położenie na mapie gminy Imielno  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
Położenie na mapie powiatu jędrzejowskiego  | |
 50°34′23″N 20°21′24″E/50,573056 20,356667[1]
| |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.
Historia edytuj
Opatkowice Murowane[a] – wieś położona 10 kilometrów na południowy wschód od Jędrzejowa, w ówczesnej gminie Mierzwin, w dawnym powiecie chęcińskim, mają młyn i pokłady kamienia budulcowego[7].
W 1827 miały 26 domów i 162 mieszkańców.
W 1872 roku rozległość gruntów wynosiła 1129 mórg - gruntów ornych 587, łąk 8 mórg, lasu 486 mórg, nieużytków 48. Budynków murowanych 5, z drzewa 6. Wieś Opatkowice osad 34 gruntu 201 mórg.
Herbarz Bonieckiego podaje, że Komes Przybysław czyli Przybek Kuropattwa herbu Szreniawa, rodem z Grodziny, obok Opatkowic leżącej w 1389 wsie swoje: Rzepin, Rzepinek, Żerniki i Zegrze zamienił na Zborów i Opatkowice z Opatem Łysogórskim. W rękach Kuropatwów było Opatkowice prawie 200 lat[7].
Od Kuropatwów przechodzą Opatkowice do Rawiczów Dembińskich. W 1544 r. synowie Stanisława sędziego grodzkiego chęcińskiego: Andrzej, Mikołaj i Sebastian dzielą się dobrami ojczystymi i macierzystymi: Grodziną, Opatkowicami, Mierzwinem, Dembianemi i Białoszycami[7][8].
Właścicielem w okresie do 1689 r. Opatkowic był Stanisław Oraczewski i Dolscy którzy dobra te nabyli od potomków Dembińskich.
Od Dolskich w 1689 kupił Opatkowice Andrzej Rawicz Dembiński, porucznik pancerny 1702 r. i pułkownik królewski 1703 r. zmarły 1712 r.
W 1714 właścicielami Opatkowic są Wojciech Struś, chorąży wieluński i Anna z Otwinowskich. Następnie należały do Tęgoborskich. Po nich zaś w 1764 właścicielem jest Szymon Malczewski. Kilkakrotnie jeszcze następowała zmiana właścicieli wsi, a to poprzez sprzedaż, a to w drodze sukcesji.
W roku 1858 Opatkowice nabywa Antoni Laskowski ożeniony z Karoliną Rózycką. Po bezpotomnej śmierci Antoniego Laskowskiego jego dział kupuje Erazm Różycki ojciec wspomnianej Karoliny. Wieś pozostaje we własności Różyckich do lat 30. XX wieku[7].
Zabytki edytuj
We wsi jest piękny dwór o cechach klasycystycznych, zbudowany około 1855 r., parterowy, z gankiem wspartym na kolumnach. Właścicielem dworu był m.in. Erazm Rola Różycki, przywódca obozu „białych” podczas powstania styczniowego. Zmarł w Opatkowicach Murowanych w 1893 r.
Obecnie dwór został gruntownie odremontowany. Znajduje się w rękach prywatnych.
Zespół dworski (dwór i park) wpisany jest do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.93/1-2 z 5.12.1957 i z 8.05.1971)[9].
Uwagi edytuj
- ↑ Informację o Opatkowicach Murowanych przygotowano w oparciu o obszerne opracowanie monograficzne powiatu jędrzejowskiego pióra Seweryna Borkiewicza autora części I oraz inż. Zygmunta Linowskiego cz.II. Całość dzieła autorów nosi nazwę „Monografia Historyczna i Gospodarcza Powiatu Jędrzejowskiego” i jest pracą dyplomową autorów wykonaną pod kierunkiem prof. Zdzisława Ludkiewicza w Zakładzie Polityki Agrarnej Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie w roku 1932-33.
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 93258
- ↑ a b Jednostki organizacyjne gminy Imielno. Urząd Gminy Imielno. [dostęp 2015-03-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-11)].
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 860 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-03-20].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-03-20].
- ↑ a b c d Borkiewicz i Linowski 1937 ↓, s. 148.
- ↑ Opatkowice (6), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 544.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 6 [dostęp 2015-10-13].
Bibliografia edytuj
- Seweryn Borkiewicz, Linowski Linowski, Monografia historyczna i gospodarcza powiatu jędrzejowskiego, Kielce: nakładem Związku Ziemian w Jędrzejowie, 1937, s. 77 [dostęp 2015-05-02].
- Opatkowice (6), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 544.
- ↑ Karolówka 2.), folwark, powiat jędrzejowski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 853.