Opowiadania miłosne
Opowiadania miłosne (oryg. fr. Comptes amoureux) – zbiór siedmiu nowel wydanych w latach 40. XVI wieku w Lyonie jako dzieło Jeanne Flore. Przypuszcza się, że w rzeczywistości cykl został wspólnie napisany przez grupę poetów, m.in. Clementa Marota i Étienne'a Doleta.
Autorstwo utworu edytuj
Nie jest jasne, kim była autorka lub autor tekstu. W momencie druku w Lyonie dzieło podpisane było nazwiskiem Jeanne Flore. Istnienie takiej osoby i posiadanie przez nią wykształcenia humanistycznego niezbędnego do napisania Opowiadań miłosnych przyjmują Josephine Donovan i Michel LeGuern[1], z kolei Sonya Stephens i Barbara Marczuk skłaniają się ku tezie, że treść utworu oraz ukazane w nim postacie dam wykluczają autorstwo kobiety. Twierdzą one, że dzieło powstało najpewniej w kręgu Etienne'a Doleta[2] [3].
Treść edytuj
Opowiadania miłosne tworzą cykl wpisanych w historię ramową - narratorkami kolejnych nowel są kobiety uczestniczące w winobraniu. Wszystkie opowiadania łączy tematyka miłosna. W odróżnieniu od innych dzieł poruszających tematykę miłosną w epoce renesansu, Opowiadania miłosne głoszą pochwałę wolnej miłości i namiętności wbrew społecznym zasadom i konwensansom. Dzieło odrzuca nawet instytucję małżeństwa, jako utrudniającą wyznawanie "religii miłości", nadrzędnej wartości na świecie.
Nowele łączy wątek młodej kobiety zmuszonej do zaślubienia mężczyzny niekochanego i znacznie starszego. Każda z postaci spotyka następnie miłość swojego życia, młodego i przystojnego rycerza. Te, które zdecydowały się na ucieczkę z nim i rozpoczęcie nowego życia, są szczęśliwe. Te, które mimo niechęci do mężów pozostały z nimi, zostają surowo ukarane (bohaterka drugiej noweli Meridionne zostaje oddana psom). Kobieta nie ma jednak żadnego wyboru w życiu - tak czy inaczej jest podległa męskiej namiętności, jej obowiązkiem jest być obiektem pożądania.
Cechy i wymowa utworu edytuj
Konstrukcja Opowiadań miłosnych znamionuje literacką erudycję autorki (lub autorów), podstawą opowiadań są bowiem historie starsze, o pochodzeniu antycznym, włoskim lub prowansalskim. Chociaż we wstępie Jeanne Flore przeprasza za niedociągnięcia swojego języka literackiego, w dziele zastosowana jest skomplikowana składnia oraz liczne wyrazy pochodzenia łacińskiego i greckiego.
Bardziej kontrowersyjna jest kwestia wymowy utworu - mimo pochwały kobiecej namiętności i podkreślenia prawa kobiet do przeżywania tego rodzaju miłości, jej rola zostaje ograniczona do pozycji obiektu pożądania i zachwytu. Bohaterki utworu nie domagają się autonomii w zakresie rozwoju osobistego, edukacji ani dostępu do kultury i życia publicznego. Może to wskazywać na dydaktyczny charakter całości i traktowanie kobiet wyzwolonych jako antyprzykładu, niesformułowanej wprost rady, by młode dziewczęta zachowywały czystość i były wierne nawet w nieudanym małżeństwie.
Bibliografia edytuj
- K. Dybeł, B. Marczuk, J. Prokop, Historia literatury francuskiej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, ISBN 83-01-14551-X
Przypisy edytuj
- ↑ J. Donovan, Women and the Rise of the Novel, 1405-1726, St. Martin's Press, New York, 1998, ISBN 0-312-21827-3, s.138
- ↑ S. Stephens, A history of women's writing in France, Cambridge University Press, Cambridge 2000, s.43
- ↑ K. Dybeł, B. Marczuk, J. Prokop, Historia literatury francuskiej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, ISBN 83-01-14551-X, s.162