Order Świętego Ferdynanda (Hiszpania)
Order Królewski i Wojskowy Świętego Ferdynanda (hiszp. Real y Militar Orden de San Fernando)[1] – najwyższe odznaczenie wojskowe Królestwa Hiszpanii, przyznawane członkom sił zbrojnych (bez względu na stopień i rodzaj broni), oddziałom wojskowym, członkom Gwardii Cywilnej oraz osobom cywilnym za czyny najwybitniejszego męstwa i waleczności podczas wojny.
 Awers gwiazdy Gran Cruz Laureada | |
 Awers gwiazdy Cruz Laureada | |
 Baretka klasy Gran Cruz Laureada | |
 Baretka klasy Cruz Laureada | |
| Ustanowiono | |
|---|---|
| Dewiza |
ESPAÑA A SUS HEROES |
| Powyżej |
(brak) |
| Poniżej | |
Historia i nadawanie edytuj
Order został ustanowiony 31 sierpnia 1811 roku przez Kortezy Kadyksu, podczas wojny przeciw napoleońskiej Francji i zatwierdzony przez Ferdynanda VII w 1815 roku. Był wielokrotnie wznawiany i modyfikowany. Zgodnie z obecnym statutem z 2001 roku posiada następujące klasy:
- Krzyż Wielki z Wieńcem Laurowym (Gran Cruz Laureada) – nadawany generałom i admirałom;
- Krzyż z Wieńcem Laurowym (Cruz Laureada) – nadawany pozostałym żołnierzom oraz osobom cywilnym;
- Odznaka nadania zbiorowego (Laureada Colectiva) – nadawana oddziałom wojskowym;
- zgodnie z przepisami z 2001 roku, niższą klasę orderu stanowi Medal Wojskowy.
Od śmierci gen. Adolfo Estebana Ascensión w 2007 roku order nie posiada żyjących kawalerów.
Insygnia edytuj
Odznaka Krzyża Wielkiego z Wieńcem Laurowym ma kształt krzyża maltańskiego o ramionach pokrytych białą emalią. Pośrodku krzyża znajduje się wizerunek św. Ferdynanda otoczony niebieskim pierścieniem z nazwą orderu: REAL Y MILITAR ORDEN DE SAN FERNANDO na awersie oraz rokiem ustanowienia 1811 otoczonym pierścieniem z napisem: ESPAÑA A SUS HEROES (Hiszpania swoim bohaterom) na rewersie. Krzyż okala zielony wieniec laurowy; podobny, lecz mniejszy wieniec stanowi zwieńczenie krzyża. Krzyż jest noszony na czerwonej wstędze z żółtymi paskami po bokach.
Gwiazda Krzyża Wielkiego z Wieńcem Laurowym ma formę krzyża, złożonego z czterech mieczy połączonych wspólną głowicą, o pozłacanych głowniach, pod który jest podłożony laurowy wieniec pokryty zieloną emalią.
Odznaka Krzyża z Wieńcem Laurowym ma analogiczny kształt jak gwiazda Wielkiego Krzyża, lecz głownie mieczy są pokryte czerwoną emalią. Gwiazda tej klasy jest noszona samodzielnie, bez towarzyszącej oznaki.
Odznaka nadania zbiorowego ma kształt pozłacanej tabliczki (plakiety) z wizerunkiem oznaki Krzyża z Wieńcem Laurowym, napisem: AL VALOR HERÓICO (heroicznej waleczności), nazwą akcji za którą została nadana oraz datą. Ponadto żołnierze odznaczonego oddziału noszą na rękawie munduru naszywkę w postaci wieńca laurowego z nazwą akcji i datą.
Wygląd insygniów według Maximiliana Gritznera w XIX w. edytuj
Odznaczeni edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Encyklopedia wojskowa. Dowódcy i ich armie. Historia wojen i bitew. Technika wojskowa. T. 2 (N–Ż). Warszawa: PWN-Bellona, 2007, s. 66
Bibliografia edytuj
- Juan L. Calvó Pascual, Cruces y medallas 1807/1987, Monte Cotiño 1987.
- Dekret Królewski 899/2001 z 27 lipca 2001 zatwierdzający regulamin królewskiego i wojskowego Orderu Świętego Ferdynanda.
Linki zewnętrzne edytuj
- Antonio Prieto Barrio: Real y Militar Orden de San Fernando, www.coleccionesmilitares.com (hiszp.)
- Jaime Domínguez Buj: Orden San Fernando, www.defensa.gob.es (hiszp.)