Orlikowo

wieś w województwie podlaskim

Orlikowowieś w Polsce, położona w województwie podlaskim, w powiecie łomżyńskim, w gminie Jedwabne[6][5]

Orlikowo
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 podlaskie

Powiat

łomżyński

Gmina

Jedwabne

Liczba ludności (2011)

307[2][3]

Strefa numeracyjna

86

Kod pocztowy

18-420[4]

Tablice rejestracyjne

BLM

SIMC

0398356[5]

Położenie na mapie gminy Jedwabne
Mapa konturowa gminy Jedwabne, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Orlikowo”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Orlikowo”
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Orlikowo”
Położenie na mapie powiatu łomżyńskiego
Mapa konturowa powiatu łomżyńskiego, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Orlikowo”
Ziemia53°19′17″N 22°16′05″E/53,321389 22,268056[1]

Orlikowo położone jest ok. 6 km na północny zachód od Jedwabnego.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Jakuba Apostoła w Jedwabnem[7].

Integralne części wsi edytuj

Integralne części wsi Orlikowo[6][5]
SIMC Nazwa Rodzaj
0398362 Grupka część wsi
0398379 Łopata część wsi
0398385 Zakosacz część wsi
0398391 Zaolszynie część wsi

Historia edytuj

Wieś z połowy XV wieku. W 1443 roku książę mazowiecki Władysław I darował braciom Janowi i Piotrowi z Mianowa 20 włók ziemi położonych nad strumieniem Orlikowo. Założona tam wieś została nazwana Orlikowem. Piotr z Mianowa zaczął używać nazwiska Orlikowski już około 1480 roku.

Prywatna wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie wiskim ziemi wiskiej województwa mazowieckiego[8].

W 1784 roku wieś była zaściankiem szlacheckim, zamieszkanym przez następujące rodziny:

W czasach zaborów w granicach Imperium Rosyjskiego. W latach 1921–1939 wieś leżała w województwie białostockim, w powiecie kolneńskim, w gminie Jedwabne.

Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku wieś zamieszkiwało 271 osób, 270 było wyznania rzymskokatolickiego a 1 mojżeszowego. Jednocześnie 270 mieszkańców zadeklarowało polską przynależność narodową a 1 żydowską. Były tu 52 budynki mieszkalne[9]. Miejscowość należała do parafii rzymskokatolickiej w Jedwabnem. Podlegała pod Sąd Grodzki w Stawiskach i Okręgowy w Łomży; właściwy urząd pocztowy mieścił się w Jedwabnem[10].

W wyniku napaści ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 miejscowość znalazła się pod okupacją sowiecką. 2 listopada została włączona do Białoruskiej SRR. 4 grudnia 1939 włączona do nowo utworzonego obwodu białostockiego[11]. Od czerwca 1941 roku pod okupacją niemiecką. 22 lipca 1941 r. włączona w skład okręgu białostockiego III Rzeszy[12].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.

Zabytki edytuj

W Orlikowie, podobnie jak w Jedwabnem znajduje się cmentarz wojskowy z okresu I wojny światowej. W okresie pierwszej wojny światowej przez Jedwabne przebiegała linia frontu niemiecko-rosyjskiego i zabitych żołnierzy niemieckich, głównie Polaków z okolic Poznania, chowano na utworzonym cmentarzu wojskowym. Do dnia dzisiejszego zachowały się płyty nagrobne i monument z częściowo zatartymi nazwiskami pochowanych tam żołnierzy i oficerów armii niemieckiej.

Przypisy edytuj

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 93578
  2. Wieś Orlikowo w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-02-05] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  3. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2019-12-10].
  4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 872 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  5. a b c GUS. Rejestr TERYT
  6. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. Opis parafii na stronie diecezji
  8. Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
  9. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 45.
  10. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 1201.
  11. Карманный атлас СССР. 11-е изд. – Ленинград: ГУГК при СНК СССР, 1940, karta 39
  12. Städte und Amtsbezirke im Bezirk Bialystok [Stand 31. 7. 1944] [online], territorial.de [dostęp 2020-04-11].

Bibliografia edytuj

  • Czesław Brodzicki „Początki osadnictwa Wizny i ziemi wiskiej na tle wydarzeń historycznych w tym regionie Polski (do 1529 roku)” Warszawa 1994 rok
  • Franciszek Czaykowski „Regestr Diesezjów, czyli właściciele ziemscy w Koronie 1783 – 1784” z przypisami i wstępem Krzysztofa Chłapowskiego i Sławomira Górzyckiego Warszawa 2006 rok

Linki zewnętrzne edytuj