Ornitochoria
Ornitochoria (ptakosiewność) – rozsiewanie diaspor przez ptaki. Ornitochoria jest jednym z rodzajów zoochorii, czyli zwierzęcosiewności[1]. Rozprzestrzenianie przez ptaki ma najczęściej formę endozoochorii, możliwe jest także ektozoochoria (epizoochoria) i synzoochoria[2].
Przejście przez przewód pokarmowy ułatwia kiełkowanie wielu gatunków roślin. Nasiona takie są specjalnie przystosowane do warunków panujących wewnątrz przewodu pokarmowego, nie ulegają strawieniu lecz jedynie skaryfikacji, co zapewnia szybsze kiełkowanie[1]. Diaspory rozprzestrzeniane wewnątrz organizmu ptaka charakteryzują się zwykle atrakcyjnym wyglądem, zapachem i smakiem. Nie odpadają także od rośliny, lecz pozostają na niej do czasu zjedzenia przez ptaka. Elementem wabiącym ptaki może być kontrastująca z otoczeniem osnówka, owoc albo owocostan. Diaspory opuszczają przewód pokarmowy ptaka średnio po 0,5 godziny. W tym czasie mogą zostać przemieszczone na znaczną odległość[2]. Przeniesienie nasion zwiększa również prawdopodobieństwo przeżycia diaspory i siewki. W pobliżu rośliny matecznej mogą występować liczne patogeny oraz gryzonie zjadające nasiona[1].
Wiele gatunków ptaków preferuje diaspory konkretnych gatunków roślin. Rudzik żywi się diasporami trzmieliny, szpak głównie owocami wiśni, kos owocami bzu czarnego a kwiczoł szyszkojagodami jałowca[2].
Ptaki takie jak dzięcioły, sójka, kowalik, zięba rozsiewają diaspory dębu, buka, leszczyny, limby i innych roślin gubiąc je podczas przemieszczania. Diaspory takie stanowią pokarm ptaków, jednak przypadkowe upuszczenie lub ukrycie jest skuteczną metodą rozprzestrzeniania wymienionych roślin[2].
Czasami ptaki są tylko biernymi roznosicielami diaspor. Ektozoochoria ma miejsce, gdy diaspory przyklejają się do mokrego ciała ptaka. Diaspory przenoszone w ten sposób posiadają często wyspecjalizowane struktury[2] lub lepkie śluzy (np. nasiona czermieni błotnej)[3] umożliwiające przyczepienie się do zwierzęcia.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Przemysław Kurek, Łukasz Piechnik. Przypadki rozsiewania mahonii (Mahonia aquifolium L. × M. repens (Lindl.) G. Don) przez ptaki w zbiorowiskach leśnych. „Rocznik polskiego towarzystwa dendrologicznego”. 57, s. 103-106, 2009.
- ↑ a b c d e Podbielkowski Zbigniew, Podbielkowska Maria: Przystosowania roślin do środowiska. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1992, s. 510-521. ISBN 83-02-04299-4.
- ↑ Zbigniew Podbielkowski, Henryk Tomaszewicz: Zarys hydrobotaniki. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1982, s. 252-253. ISBN 83-01-00566-1.