Orzeł australijski
Orzeł australijski[4] (Aquila audax) – gatunek dużego ptaka z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae). Jest największym ptakiem drapieżnym w Australii i najliczniejszym z dużych gatunków orłów.
| Aquila audax[1] | |||
| (Latham, 1801) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
orzeł australijski | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Systematyka edytuj
Wyróżniono dwa podgatunki A. audax[5][2]:
- A. audax audax – Australia, południowa Nowa Gwinea.
- A. audax fleayi – Tasmania.
Morfologia edytuj
Wygląd zewnętrzny: Ptak ma długie, dosyć szerokie skrzydła, upierzone golenie, staw skokowy i część skoku na nogach oraz ogon i charakterystyczne skrzydła o klinowatym zakończeniu. Ze względu na dużą rozpiętość skrzydeł ten gatunek jest jednym z największych w rzędzie szponiastych. Upierzenie dorosłego orła australijskiego jest głównie ciemnobrązowe lub czarne z czerwonawo-brązowymi plamami na spodniej stronie skrzydeł, łopatkach, karku i poniżej karku[6].
Rozmiary: Długość ciała – od 0,9 do 1,15 m. Rozpiętość skrzydeł – od 1,8 do 2,5 m.
Masa ciała: Średnio od 3,2 do 4,2 kg. Czasami nawet 5,5 kg.
Występowanie edytuj
Środowisko: Zamieszkują prawie wszystkie środowiska, choć skłaniają się raczej do lasów. Otwierają kolonie w południowej i wschodniej Australii.
Zasięg występowania: Orły australijskie są spotykane w Australii, włączając w to Tasmanię, oraz w południowej części Nowej Gwinei.
Pożywienie edytuj
Zwykle pożywieniem dla orła są króliki i potrącone przez pojazdy owce. Polowanie czasami odbywa się w grupach – wtedy ofiarą orłów mogą paść zwierzęta nawet wielkości kangura rudego.
Rozród edytuj
W czasie pory lęgowej orły wykonują powietrzne akrobacje. Często toczą również ze sobą walki o terytorium.
Gniazdo: Gniazdo to wielka platforma zbudowana z patyków i wyłożona zielonymi liśćmi, zwykle umieszczona na dużym drzewie (najczęściej eukaliptusie) na wysokości 2–73 m nad ziemią. Gniazda są również budowane na klifach, wśród skał, a nawet na ziemi w miejscach trudno dostępnych dla ludzi. Gniazda są ponownie wykorzystywane w kolejnych latach, uzupełniane są jedynie o dodatkowy materiał budulcowy[7].
Jaja: W zniesieniu 1–4 jaj, zwykle 2[7].
Wysiadywanie: Okres wysiadywania trwa 42–44 dni. Wysiadują oboje rodzice, ale głównie samica[7].
Wychowanie piskląt: Pisklętami opiekują się oboje rodzice, głównie jednak samica. Młode opuszczają gniazdo po 79–90 dniach od wyklucia. Są jednak nadal zależne od rodziców przez co najmniej 4 miesiące[7].
Status edytuj
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje orła australijskiego za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Trend liczebności populacji uznaje się za wzrostowy[3].
Przypisy edytuj
- ↑ Aquila audax, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Wedge-tailed Eagle (Aquila audax). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-17)]. (ang.).
- ↑ a b Aquila audax, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Accipitrini Vigors, 1824 (Wersja: 2019-03-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-11-09].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Hoatzin, New World vultures, Secretarybird, raptors. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-11-09]. (ang.).
- ↑ Jones, M.: Aquila audax. [w:] Animal Diversity Web [on-line]. 2006. [dostęp 2020-11-09]. (ang.).
- ↑ a b c d Species account: Wedge-tailed Eagle Aquila audax. [w:] Global Raptor Information Network [on-line]. The Peregrine Fund. [dostęp 2020-11-09]. (ang.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).