Orzysza
Orzysza, nazywana również Orzyską Strugą (Arys Fliess) – lewostronny ciek IV rzędu zlewni Pisy. Długość 38,6 km, z czego ponad połowa przebiega przez jeziora. Źródła jej znajdują się w okolicy Jeziora Bajtkowskiego położonego na południowy zachód od Ełku. Początkowo płynie w kierunku północno-zachodnim, mijając po drodze jeziora:
| |
| Kontynent | |
|---|---|
| Państwo | |
| Rzeka | |
| Długość | 38,6 km |
| Źródło | |
| Miejsce | okolice Jeziora Bajtkowskiego |
| Współrzędne | |
| Ujście | |
| Recypient | Śniardwy |
| Współrzędne | |
Położenie na mapie powiatu piskiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Rzeka wpływa do jeziora Orzysz od jego zachodniej strony na wysokości wyspy Czykietówka. Od jeziora Orzysz i Wierzbińskiego płynie do jeziora Tyrkło, a następnie uchodzi do jeziora Śniardwy.
Górny bieg rzeki, płynie przez zatorfione łąki na północ od Orzysza, łączy się z kanałem Orzysz. Dolny bieg rzeki meandruje, płynąc początkowo przez łąki, a następnie przez obszar zalesiony[1].
W lutym 1361 roku podczas przeprawy przez rzekę pod Grzegorzami został rozbity przez Krzyżaków litewski oddział. W związku z tym miejsce to zostało nazwane Brodem Kiejstutowym. Rzeka jest bardzo rzadko używana przez kajakarzy, mimo że charakteryzuje się znacznymi walorami przyrodniczymi.
Na jej brzegach rośnie bujna roślinność szuwarowa, m.in. z dominacją takich gatunków jak:
W nurcie cieku rosną:
W końcowym odcinku rzeki występują łęgi olszowo-jesionowe.
Zlewnia jeziora jest zróżnicowana i porośnięta w znacznej części obszarami leśnymi Puszczy Piskiej. Pokrywa ona utwory morenowe – pagórkowate i faliste zbudowane z glin i piasków gliniastych oraz piaszczyste sandry i enklawy utworów aluwialnych oraz torfów.
Dopływy rzeki:
- Kanał Kozielski bifurkujący ze zlewnią Dziękałówki;
- Druglin – jezioro o powierzchni 428 ha, długości 4,4 km, szerokości do 2,3 km, maksymalnej głębokości 6 m. Linia brzegowa rozwinięta, w części północnej dwie zatoki. Na jeziorze kilkanaście wysp. Brzegi w większości niskie, miejscami podmokłe, na południu zalesione.
- jezioro Wylewy.
Szlak kajakowy im. Michała Kajki edytuj
Szlak kajakowy im. Michała Kajki jako trasa zaliczana jest do średnio trudnych technicznie, z uwzględnieniem znacznego wysiłku fizycznego w pierwszym dniu spływu.
- I dzień – etap I (10,8 km)
- 1. Wieś Zdedy w gm. Biała Piska – start: jez. Zdedy położone już w gminie Orzysz – 1,8 km,
- 2. rzeczka łącząca z Jez. Lipińskim – 1,4 km,
- 3. Jez. Lipińskie – 5,6 km,
- 4. jez. Kraksztyn – 2,0 km (proponuję odpoczynek we wsi Ogródek).
- etap II (13,5 km)
- 5. Jez. Kaleńskie wraz z oczkiem będącym jeziorem Kalunki – 1,0 km,
- 6. struga wodna łącząca jez. Kalunki z jez. Rostki – 1,5 km
- 7. jez. Rostki – 1,8 km,
- 8. Czarcia Struga – 2,7 km,
- 9. jez. Orzysz – 6,5 km (nocleg w Orzyszu w obiektach turystycznych położonych na zachodnim brzegu jeziora).
- II dzień – etap III (13, 0 km)
- 10. jez. Orzysz – Zatoka Wierzbińska – 0,4 km,
- 11. kanał Orzysz – 1,0 km,
- 12. Orzysza – 9,8 km,
- 13. jez. Tyrkło – spływ kończymy we wsi Okartowo przy szkole podstawowej – 1,8 km
lub na jez. Śniardwy w przystani dla jachtów, za mostem kolejowym – 2,0 km.
Przypisy edytuj
- ↑ R. W. Pawlicki, P. Sikorski, M. Wierzba, Przewodnik po ścieżkach rowerowych, Ziemia Orzyska, Orzysz 2004, ISBN – 83-914508-0-5, s.122
Bibliografia edytuj
- R. W. Pawlicki, P. Sikorski, M. Wierzba, Przewodnik po ścieżkach rowerowych, Ziemia Orzyska, Orzysz 2004, ISBN – 83-914508-0-5
- S. Imielski, B. Kozarkiewicz, Raport o stanie środowiska w województwie suwalskim w 1996 roku, Suwałki 1997 wyd. Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska, ISBN 83-87166-49-9