Osa dachowa (Vespula germanica) – gatunek błonkówki z rodziny osowatych. Naturalny zasięg jej występowania obejmuje Palearktykę: Europę, północną Afrykę i ciepłe regiony Azji[1]. Introdukowana na Islandię, do obydwu Ameryk, Afryki Południowej, Nowej Zelandii i Australii[1]. Uznawana za gatunek inwazyjny w Ameryce Południowej i Północnej, Australii, na Malcie, w Hiszpanii, Portugalii i RPA[2]. Na nowo zajmowanych terenach szybko zwiększa swój zasięg.

Osa dachowa
Vespula germanica
(Fabricius, 1793)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

błonkoskrzydłe

Nadrodzina

Vespoidea

Rodzina

osowate

Podrodzina

Vespinae

Rodzaj

Vespula

Gatunek

osa dachowa

Synonimy
  • Vespa germanica Fabricius, 1793
  • Paravespula germanica (Fabricius, 1793)

W Polsce jest pospolita[3], spotykana zarówno w lasach, ogrodach jak i na obrzeżach osiedli ludzkich.

Osa dachowa w naturalnym środowisku

Długość ciała robotnicy mieści się w przedziale 11–16 mm, a królowej 16–20 mm[4]. Ubarwienie czarnobrązowe z żółtymi deseniami.

Gniazda os dachowych mają przeważnie średnicę 20–30 cm, ale zdarzają się znacznie większe, sięgające 100 cm. Umiejscawiane są w starych dziuplach lub w ziemi, a w pobliżu osad ludzkich również w otworach w murach[4], elementach dachu lub innych dogodnych lukach budynków[5].

Osa dachowa żywi się owadami (muchy, komary i pszczoły miodne), a także dojrzałymi owocami i sokami drzew. Przy masowych wystąpieniach powoduje znaczne szkody w sadach owoców pestkowych oraz na plantacjach winogron[5].

Użądlenie osy dachowej jest bolesne, ale dla większości ludzi nie stanowi zagrożenia dla zdrowia, poza przypadkami osób uczulonych.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b J. M. Carpenter, J. Kojima. Checklist of the species in the subfamily Vespinae (Insecta: Hymenoptera: Vespidae). „Natural history bulletin of Ibaraki University”. 1, s. 51–92, 1997. ISSN 1343-0955. (ang.).  (pdf)
  2. Vespula germanica (German wasp) [online], www.cabi.org [dostęp 2022-08-24] (ang.).
  3. Fauna Polski - charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. I. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2004. ISBN 83-88147-04-8.
  4. a b Władysław Strojny: Nasze zwierzęta. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1981, s. 179. ISBN 83-09-00045-6.
  5. a b Vespula germanica. Global Invasive Species Database, 2006. [dostęp 2012-09-08]. (ang.).