Osięciny

wieś w województwie kujawsko-pomorskim

Osięcinywieś (dawne miasto) w Polsce, położona w województwie kujawsko-pomorskim, na Kujawach, powiecie radziejowskim, w gminie Osięciny[4][5]. Siedziba gminy Osięciny.

Osięciny
wieś
Ilustracja
Kościół pw. Opieki Matki Bożej
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Powiat

radziejowski

Gmina

Osięciny

Liczba ludności (III 2011)

2925[2]

Strefa numeracyjna

054

Kod pocztowy

88-220[3]

Tablice rejestracyjne

CRA

SIMC

0867087

Położenie na mapie gminy Osięciny
Mapa konturowa gminy Osięciny, w centrum znajduje się punkt z opisem „Osięciny”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Osięciny”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Osięciny”
Położenie na mapie powiatu radziejowskiego
Mapa konturowa powiatu radziejowskiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Osięciny”
Ziemia52°37′45″N 18°43′20″E/52,629167 18,722222[1]
Strona internetowa

Dawniej wieś była siedzibą władz gminy Osięciny. W latach 1954-1972 wieś była siedzibą władz gromady Osięciny. W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa włocławskiego.

We wsi była stacja kolejowa kolei wąskotorowej Osięciny.

Integralne części wsi Osięciny[4][5]
SIMC Nazwa Rodzaj
0867093 Karolin część wsi (od 2023 r. wieś[6])
1067213 Osięciny-Probostwo część wsi (od 2023 r. kolonia)
1067220 Osięciny-Wieś część wsi (od 2023 r. kolonia)
0867101 Zagaj część wsi (od 2023 r. wieś)

Demografia edytuj

Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 2925 mieszkańców[2]. Jest największą miejscowością gminy Osięciny.

Prawa miejskie edytuj

Osięciny uzyskały lokację miejską w 1824 roku, zdegradowane w 1870 roku[7].

Właściciel edytuj

Właścicielem Osięcin w roku 1888, jak podaje spis majętności powiatu włocławskiego, był Józef hrabia Skarbek[8].

Żydzi edytuj

W 1921 r. w mieście (jid. ‏Ort Tora‎) mieszkało 436 Żydów, którzy przybyli z Holandii i Niemiec i zajmowali się złotnictwem i przepisywaniem fragmentów Tory do mezuz. Mieli bożnicę z krytą blachą, cheder, mykwę, jesziwę, kasę chorych, bibliotekę, koło teatralne; należeli do organizacji: Agudas Szlojmej Emunej Jisroel (jid. ‏ Związek Prawdziwie Wiernych Izraela‎), Bedar, lewicowego związku syjonistycznego. Mieszkańcami byli: Yitzhak Poznański i jego ojciec Gershon Poznański z linii Sochaczewerów, główny rabin Osięcin, spokrewnieni z Izraelem, którego dziadek pochodził z oddalonych ok. 30 km Kowal. 16 kwietnia 1942 r. osięcińscy Żydzi zostali zapędzeni do kościoła parafialnego i wywiezieni ciężarówkami (mobilnymi komorami gazowymi) do oddalonego o 60 km obozu zagłady SS-Sonderkommando Kulmhof[9].

II wojna światowa edytuj

We wrześniu 1939 roku mieścił się w Osięcinach punkt opatrunkowy, gdzie przywożono rannych żołnierzy niemieckich spod Włocławka. W roku 1945 w pobliskim lesie żołnierze radzieccy rozstrzelali według jednego świadka około 100 jeńców niemieckich, nie odnaleziono jednak ich ciał[10].

Obiekty zabytkowe edytuj

Zachował się układ urbanistyczny miasteczka z dużym rynkiem oraz rozplanowaniem zabudowy charakterystycznym dla okresu powstania miejscowości. Do obiektów zabytkowych znajdujących się w rejestrze zabytków zaliczany jest:

  • neogotycki kościół parafialny z lat 1845-1855, zaprojektowany przez Henryka Marconiego, wraz z cmentarzem i ogrodzeniem
  • zespół dworski (klasycystyczny dwór zwany pałacem Skarbków, park oraz folwark) z przełomu XVIII i XIX wieku[11].

inne:

Patroni gminy edytuj

W lutym 2007 roku błogosławieni księża męczennicy czasów II wojny światowej Wincenty Matuszewski i Józef Kurzawa zostali ogłoszeni patronami gminy Osięciny.

Pierwsze wzmianki edytuj

Według znalezionych źródeł Osięciny istnieją od około 700 lat.

Związani z Osięcinami edytuj

Przypisy edytuj

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 94377
  2. a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 878 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. a b GUS. Rejestr TERYT
  6. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 grudnia 2022 r. w sprawie ustalenia, zmiany i zniesienia urzędowych nazw niektórych miejscowości oraz obiektów fizjograficznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2783)
  7. Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 58-59.
  8. Borucki ↓, s. 359.
  9. "Zrobiłoby się remont, ale jak Żydzi przyjdą i zechcą odebrać? Wtedy papier na nic". Mienie pożydowskie w Polsce
  10. Instytut Pamięci Narodowej, Oddziałowa Komisja w Gdańsku. [dostęp 2015-12-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-02)].
  11. Rejestr zabytków - woj. kujawsko-pomorskie

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj