Osiedle Wysokie
Osiedle Wysokie[1] – osiedle w Krakowie wchodzące w skład Dzielnicy XVI Bieńczyce, niestanowiące jednostki pomocniczej niższego rzędu w ramach dzielnicy.
 Wieżowce „punktowce” nr 4, 2 i 1 na osiedlu Wysokim - widok od strony ul. Broniewskiego | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miasto | |
| Dzielnica | |
| Data budowy |
1964–1972 |
| Architekt |
Jadwiga Guzicka z zespołem |
Położenie na mapie Krakowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
 50°05′23″N 20°01′07″E/50,089722 20,018611
| |
Historia edytuj
Osiedle Wysokie stanowi część Bieńczyc Nowych – założenia architektoniczno-urbanistycznego, w zamierzeniu stanowiącego rozbudowę dzielnicy Nowa Huta w kierunku północno-zachodnim. W 1959 roku w wyniku konkursu na projekt założenia wybrano koncepcję autorstwa warszawskiej architekt Jadwigi Guzickiej z zespołem w którym za projekt urbanistyczny odpowiadali Anna Basista i Jan Lewandowski, a za architekturę budynków Kazimierz Chodorowski, Stefan Golonka oraz konstruktor dr inż. Tadeusz Kantarek[2][3][4]. Całe założenie było projektowane dla ok. 30 tys. mieszkańców – ok. 5,5 tys. na jednym osiedlu[2]. Cechuje je luźna zabudowa budynkami wolnostojącymi z przeważającą zabudową 5- i 11-kondygnacyjną. Główną osią zespołu urbanistycznego jest park Planty Bieńczyckie, wzorowane na Plantach Krakowskich, który spaja osiedla wchodzące w skład zespołu w jedną urbanistyczną całość. Wzdłuż parkowej osi zaplanowano obiekty użyteczności publicznej – szkoły, przedszkola, domy handlowe, domy kultury, biblioteki[2][4]. Oprócz Osiedla Wysokiego w skład Bieńczyc Nowych wchodzą jeszcze osiedla Strusia, Kalinowe, Na Lotnisku, Kazimierzowskie, Jagiellońskie, Przy Arce, Niepodległości, Albertyńskie oraz Złotej Jesieni[2][4]. Realizacja zespołu urbanistycznego odbyła się w latach 1962–1979[4].
Osiedle Wysokie było budowane w od połowy lat 60. XX wieku. Pierwsze powstały bloki czteropiętrowe ulokowane w zachodniej części osiedla[5]. Nieco później, bo na przełomie lat 60. i 70. powstał zespół pięciu dziesięciopiętrowych wieżowców tzw. „punktowców” ulokowanych we wschodniej części osiedla od strony ulicy Broniewskiego. Budynki zaprojektowane przez Marię i Jerzego Chronowskich otrzymały w 1972 roku tytuł Mister Krakowa – nagrodę przyznawaną za najlepsze architektoniczne realizacje w mieście[2].
Usytuowanie i rozplanowanie edytuj
Ograniczone jest ulicami: od północy Mikołajczyka, od wschodu Broniewskiego, od południa Plantami Bieńczyckimi, od zachodu Dunikowskiego[6].
Połowę bloków mieszkalnych na osiedlu stanowią budynki czteropiętrowe – jest ich 8 i są ulokowane w zachodniej części osiedla. We wschodniej części osiedla znajduje się wspomniane 5 wieżowców dziesięciopiętrowych. Tę zabudowę uzupełniają 3 trzypiętrowe bloki tzw. „puchatki”, ulokowane w południowo-wschodniej części osiedla, w bezpośrednim sąsiedztwie Plant Bieńczyckich, na których znajduje się nowo wybudowany plac zabaw. Prócz tego na osiedlu znajdują się liczne pawilony handlowe, usytuowane głównie od strony ulic Dunikowskiego i Mikołajczyka, Szkoła Podstawowa nr 104 oraz III Liceum Ogólnokształcące im. Jana Kochanowskiego wraz z halą sportową.
-
III Liceum Ogólnokształcące i hala sportowa na osiedlu widziane od strony Plant Bieńczyckich -
Bloki „puchatki” 3A i 3B, widok od południa -
Wnętrza osiedla, bloki czteropiętrowe 9, 10 i 17 -
Wnętrze osiedla, os. Wysokie 9 -
Ulica Urszulki -
Wnętrze osiedla, os. Wysokie 4
Przypisy edytuj
- ↑ Mapa Polski Targeo [online], Targeo [dostęp 2020-06-26].
- ↑ a b c d e Nowa Huta Architektoniczny portret miasta drugiej połowy XX wieku. Kraków: Ośrodek Kultury im. Cypriana Kamila Norwida, 2018, s. 107, 110. ISBN 978-83-948244-3-3.
- ↑ Bieńczyce - założenie urbanistyczne. [w:] Krakowski Szlak Modernizmu [on-line]. [dostęp 2019-06-28].
- ↑ a b c d Bieńczyce osiedla mieszkaniowe i Planty Bieńczyckie. [w:] Stowarzyszenie Architektów Polskich Oddział Kraków [on-line]. [dostęp 2020-05-02].
- ↑ Ortofotomapa 1965. [w:] juvenia.info [on-line]. [dostęp 2020-05-02].
- ↑ Google Maps [online], Google Maps [dostęp 2020-06-26].