Wikipedia

Osieki Lęborskie

wieś w województwie pomorskim

Osieki Lęborskie[5][6] (nazwa oboczna Osieki[5][6]; kaszb. Lãbòrsczé Òséki) – stara osada kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie wejherowskim, w gminie Choczewo na obszarze Pobrzeża Kaszubskiego. Osada jest częścią składową sołectwa Kierzkowo. Osieki Lęborskie leżą w pobliżu trasy linii kolejowej Wejherowo-Choczewo-Lębork (od kilkunastu lat zawieszonej).

Osieki Lęborskie
osada
Ilustracja
Fragment miejscowości
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Powiat

wejherowski

Gmina

Choczewo

Sołectwo

Kierzkowo

Wysokość

74,6 m n.p.m.

Liczba ludności (2009-12-31)

267[2][3]

Strefa numeracyjna

58

Kod pocztowy

84-210[4]

Tablice rejestracyjne

GWE

SIMC

0160420

Położenie na mapie gminy Choczewo
Mapa konturowa gminy Choczewo, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Osieki Lęborskie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko górnej krawiędzi nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Osieki Lęborskie”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, blisko górnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Osieki Lęborskie”
Położenie na mapie powiatu wejherowskiego
Mapa konturowa powiatu wejherowskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Osieki Lęborskie”
Ziemia54°46′18″N 17°53′40″E/54,771667 17,894444[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.

W miejscowości był przystanek kolejowy Osieki Lęborskie.

Demografia edytuj

Współczesna struktura demograficzna osady Osieki Lęborskie na podstawie danych z lat 1995-2009 według roczników GUS-u, z prezentacją danych z 2002 roku[3]:

Tabela 1.1 Poziom populacji osady w przedziałach wiekowych[3]
WYSZCZEGÓLNIENIE J.
m. 		POPULACJA MIESZKAŃCÓW
(w przedziałach wiekowych w 2002 roku)
OGÓŁEM 0-9 10-19 20-29 30-39 40-49 50-59 60-69 70-79 80 +
I. OGÓŁEM os. 255 45 57 29 37 45 22 9 8 3
— odsetek % 100 17,6 22,3 11,4 14,5 17,6 8,6 3,6 3,2 1,2
1. WEDŁUG PŁCI
A. Mężczyzn os. 130 21 32 14 16 27 12 6 2 —
— odsetek % 51 8,2 12,5 5,5 6,3 10,6 4,7 2,4 0,8 —
B. Kobiet os. 125 24 25 15 21 18 10 3 6 3
— odsetek % 49 9,4 9,8 5,9 8,2 7 3,9 1,2 2,4 1,2


Rysunek 1.1 Piramida populacji — struktura płci i wieku osady[3]
Tabela 1.2 Poziom populacji osady w grupach wiekowych[3]
WYSZCZEGÓLNIENIE J.
m. 		POPULACJA MIESZKAŃCÓW
(w grupach wiekowych w 2002 roku)
OGÓŁEM Mężczyzn Kobiet
I. OGÓŁEM os. 255 130 125
— odsetek % 100 51 49
1. W WIEKU
A. Przedprodukcyjnym os. 91 46 45
— odsetek % 35,6 18 17,6
B. Produkcyjnym os. 149 81 68
— odsetek % 58,5 31,8 26,7
a. mobilnym os. 107 56 51
— odsetek % 42 22 20
b. niemobilnym os. 42 25 17
— odsetek % 16,5 9,8 6,7
C. Poprodukcyjnym os. 15 3 12
— odsetek % 5,9 1,2 4,7

Historia edytuj

Pierwsze wzmianki historyczne (datowane końcem XIII wieku) wspominają o Osiekach jako własności biskupów kujawskich. Dokument z 25 marca 1284 roku wspomina o wprowadzeniu kapłana do miejscowości. W 1564 roku biskup Wolski sprzedał Osieki Ernestowi von Weiherowi. W 1605 roku Demetrius Weiher (Doring), syn Ernesta Weihera sprzedał Osieki Jerzemu von Krockow i odtąd Osieki przez około 200 lat były w posiadaniu rodziny Krockow[7].

Kościół edytuj

Parafia w Osiekach Lęborskich liczy ponad 900 lat i należy do najstarszych na Pomorzu. Wiadomo, że pierwszy budynek kościoła stanął tu na początku XII wieku. Drewniany budynek był wielokrotnie remontowany i rozbudowany do 1726 r. gdy doszczętnie spłonął.

Jego zarys odwzorowuje istniejąca świątynia, gdyż zbudowano ją przed 1740 r. na starych fundamentach i kryptach, z wykorzystaniem ocalałych ścian wieży. Z tego powodu, mimo bielonych, barokowych elewacji kościół wygląda na dużo starszy. Także wieża zachowała surowy, gotycki kształt, kryta jest hełmem z dębowego gontu. Wystrój wnętrza jest w przewadze późnobarokowy, starszymi jego elementami są ambona w stylu regencji z 1724 r., organy z 1826 r. i XIV-wieczna chrzcielnica. W krypcie pod świątynią spoczywają szczątki dawnych właścicieli folwarku rodu von Krockow. Na otaczającym kościół cmentarzu zachowało się kilka XIX-wiecznych nagrobków i niewielka kaplica z kamienia polnego.

Sam kościół został przebudowany w 1808 roku. Z czasów przebudowy pochodzi wieloboczne prezbiterium. Wymiary kościoła: długość 35 m, szerokość 11,5 m, wysokość 7,5 m, grubość murów 94 cm, grubość muru wieży 1,9 m. Obecnie świątynia jest kościołem filialnym parafii Matki Bożej Królowej Polski w Choczewie.

Obiekty edytuj

W Osiekach Lęborskich znajdują się m.in.:

  • Dom opieki dla osób w podeszłym wieku – Dom Seniora Bryza[8].
  • Barokowy kościół NMP Gwiazdy Morza z 1726 roku[9].
  • Ludowy Zespół Sportowy „Kłos Osieki”[7].
  • Neogotycki dwór z I poł. XIX wieku wraz z budynkami gospodarczymi i parkiem przypałacowym ze starodrzewiem[9].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 94358
  2. ↑ Miejscowość statystyczna jest to zespół miejscowości, który przyjmuje nazwę miejscowości wiodącej. Zespół ten z reguły stanowią wieś i przyległe do niej mniejsze miejscowości. Dla wymienionych miejscowości statystycznych są to: Osieki Lęborskie — Osieki Lęborskie, Osieczki.
  3. ↑ a b c d e Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS, 2011, demografia.stat.gov.pl [dostęp 2011-03-10]. (pol.).
  4. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 894 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  5. ↑ a b Jan Bielec (red.), Stanisława Szwałek: Wykaz urzędowych nazw miejscowości w Polsce. Ministerstwo Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska. T. II: K - P. Warszawa: GUS, 1981.
  6. ↑ a b Osieki Lęborskie, osada, gmina Choczewo, powiat wejherowski, województwo pomorskie. [w:] Mapa topograficzna w skali 1:10 000. ORTO [on-line]. Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2011, geoportal.gov.pl [dostęp 2011-03-16]. (pol.).
  7. ↑ a b Osieki Lęborskie. [dostęp 2010-05-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-05-31)].
  8. ↑ / Dom Seniora Bryza
  9. ↑ a b Franciszek Mamuszka: Ziemia pucka: przewodnik krajoznawczy. Warszawa: Wyd. PTTK „Kraj”, 1989. ISBN 83-7005-170-7.

Literatura edytuj

  1. Bielec Jan (red.), Szwałek Stanisława: Wykaz urzędowych nazw miejscowości w Polsce. Ministerstwo Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska. T. II: K - P. Warszawa: GUS, 1981.
  2. Mamuszka Franciszek: Ziemia pucka: przewodnik krajoznawczy. Warszawa: Wyd. PTTK „Kraj”, 1989. ISBN 83-7005-170-7.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Osieki_Lęborskie&oldid=72618302”