Ostra niewydolność wątroby

Ostra niewydolność wątroby (łac. insufficientia hepatis acuta) – szybkie pogorszenie czynności wątroby u chorych bez marskości, prowadzące w okresie krótszym niż 26 tygodni od początku objawów do wytworzenia encefalopatii wątrobowej i osoczowych zaburzeń krzepnięcia.

Ostra i podostra niewydolność wątroby
insufficientia hepatis acuta
Klasyfikacje
ICD-10

K72.0

Inna definicja mówi, że ostra niewydolność wątroby to potencjalnie odwracalna, nagła, trwała i postępująca dysfunkcja wątroby (bez wcześniejszej choroby wątroby) charakteryzująca się wystąpieniem encefalopatii w ciągu mniej niż 28 dni od początków objawów.

W obrazie klinicznym dominuje triada objawów: żółtaczka, zaburzenia krzepnięcia krwi, zaburzenia świadomości.

Epidemiologia edytuj

Częstość występowania w krajach rozwiniętych wynosi 1–10/1 000 000. W krajach rozwijających się częstość schorzenia jest większa z powodu większej zapadalności na wirusowe zapalenie wątroby.

Przyczyny edytuj

Patogeneza edytuj

Nagłe upośledzenie funkcji wątroby w ostrej niewydolności jest spowodowane masywnym obumieraniem hepatocytów do którego prowadzą następujące mechanizmy:

W przebiegu ostrej niewydolności wątroby dochodzi także do zaburzenia krążenia ogólnoustrojowego spowodowanego uwalnianiem, między innymi, tlenku azotu, cytokin prozapalnych, endotoksyn bakteryjnych. Powodują one rozszerzenie naczyń z następową hipowolemią oraz wyrównawczy wzrost rzutu serca. Prowadzi to do niedotlenienia tkanek, kwasicy mleczanowej i niewydolności wielonarządowej.

Podział edytuj

W zależności od okresu, jaki upłynął od początku objawów do rozwinięcia encefalopatii, niewydolność wątroby można podzielić na:

  • piorunującą (poniżej 7 dni)
  • ostrą (8–28 dni)
  • podostrą lub przetrwałą (powyżej 4 tygodni).

Objawy edytuj

Powikłania edytuj

Badania laboratoryjne edytuj

Badania dodatkowe edytuj

  • tomografia komputerowa jamy brzusznej – umożliwia ocenę zmniejszenia objętości wątroby, a także różnicowanie w innymi schorzeniami mogącymi prowadzić do podobnych objawów
  • biopsja wątroby – pomocna w ustaleniu przyczyny niewydolności wątroby

Leczenie edytuj

Należy prowadzić na oddziale intensywnej terapii.

  • żywienie 30 kcal/kg/d (bez produktów zawierających glutaminę) o zawartości białka ok. 60 g/d. Najlepiej doustne, przy przeciwwskazaniach pozajelitowe.
  • podawanie płynów dożylnie – zalecane są roztwory koloidalne np. albumina
  • stały monitoring parametrów krwi
  • antybiotyki – profilaktyka zakażeń
  • blokery pompy protonowej lub antagonisty receptora H2 – w celu zapobiegania wrzodowi stresowemu żołądka
  • leczenie przyczynowe
  • leczenie encefalopatii wątrobowej
    • zapewnienie spokoju
    • unikanie leków sedatywnych
    • laktuloza
    • niekiedy intubacja
    • uniesienie głowy pod kątem 30 stopni
    • fenytoina – przy napadach padaczkowych
Osobny artykuł: Encefalopatia wątrobowa.

Przeciwwskazane są: fruktoza, aminokwasy, kortykosteroidy, benzodiazepiny!

Przeszczepienie wątroby edytuj

Jest to standardowe leczenie u chorych, u których leczenie zachowawcze ma niepomyślne rokowanie.
Przeszczepu wątroby dokonuje się u chorych:
1. spełniających tzw. kryteria King’s College[1]:

  • ostra niewydolność wątroby spowodowana paracetamolem:
    • pH krwi tętniczej < 7,3 lub
    • wszystkie z poniższych kryteriów:
  • ostra niewydolność wątroby spowodowana innymi przyczynami:
    • czas protrombinowy > 100 s (INR > 7) lub
    • 3 lub więcej z następujących kryteriów:
      • wiek < 10 lat lub wiek > 40 lat
      • czas trwania żółtaczki przed wystąpieniem encefalopatii > 7 dni
      • czas protrombinowy > 50 s (INR > 3,5)
      • stężenie bilirubiny > 18 mg/dl (308 μm/l)
      • wirusowe zapalenie wątroby o innej etiologii niż A czy B; zapalenie wątroby spowodowane halotanem; uczulenie na leki

2. z ostrą niewydolnością wątroby spowodowaną:

3. z encefalopatią w 3 lub 4 stopniu przy przyjęciu.

Osobny artykuł: Przeszczepienie wątroby.

Rokowanie edytuj

Przed erą przeszczepiania wątroby przeżywalność wynosiła -15%; obecnie bez wykonania przeszczepienia przeżywa ~40% chorych, a ogółem >60%. Rokowanie jest korzystniejsze w zatruciu paracetamolem niż w ONW spowodowanymi innymi przyczynami.[2]

Czynniki korzystnie rokujące:

Z osób, u których nie dokonano przeszczepu wątroby, przeżywa około 40%, natomiast po przeszczepie około 60%.

Najczęstszą przyczyną zgonów jest obrzęk mózgu.

Przypisy edytuj

  1. Marek Krawczyk, Waldemar Patkowski: Przeszczepianie wątroby. W: Andrzej Szczeklik (red): Choroby wewnętrzne. Stan wiedzy na rok 2010. Kraków: Medycyna Praktyczna, 2010, s. 1033. ISBN 978-83-7430-255-5.
  2. Szczeklik A., Gajewski P., Interna Szczeklika 2017 Podręcznik chorób wewnętrznych, MP, ISBN 978-83-7430-517-4 (pol.).

Bibliografia edytuj