Oznaczenia taboru tramwajowego w Polsce

Oznaczenia taboru tramwajowego w Polsce – system oznaczeń taboru w Polsce. Spójny system oznaczeń taboru tramwajowego pojawił się w Polsce dopiero po II wojnie światowej[1]. Przed II wojną światową istniała duża dowolność w oznaczaniu taboru[1]. Bardzo często oznaczenia powstawały w połączeniu z nazwą producenta[1] np.: Herbrand B3/H0 czy Carl Weyer[2][3] lub poprzez stworzenie przez dane przedsiębiorstwo własnego systemu[1]. Przykładem samodzielnego systemu oznaczeń, może być oznaczenie przez Poznańską Kolej Elektryczną wagonów Kriegsstraßenbahnwagen (KSW) jako tramwaju typu H[4].

Tabliczka znamionowa tramwaju 2010N
Tabliczka znamionowa tramwaju N8C-MF 01

W Polsce instytucją nadającą oznaczenia jest Instytut Pojazdów Szynowych „Tabor” z Poznania[1].

Tramwaje produkcji polskiej edytuj

Pierwszy wyprodukowany po wojnie tramwaj w Polsce otrzymał oznaczenie N[5][6], od słowa „normalizowany”[1]. Kolejnym konstrukcjom nadawano kolejne liczby[1], np. 4N[5] czy 13N[7].

Od lat 60. XX wieku, nowe konstrukcje oznacza się trzycyfrową liczbą[1]. Schemat ten składa się z trzycyfrowej liczby odpowiedniej dla kolejności opracowania konstrukcji oraz wyposażenia[1]:

Oznaczenie Rodzaj przykład
101-199 silnikowe 105N[7]
401-499 doczepne
801-899 wąskotorowe 805N[8]
901-999 szerokotorowe

litery N wyróżniającej rodzaj pojazdu, oraz mniejszych literek oznaczających kolejne odmiany typu[9] (brak mniejszych literek oznacza odmianę podstawową)[1]. Przykładem pełnych możliwości systemu mogą być oznaczenia pojazdów typu 105Nt oraz 105Na[10].

Wagony doczepne posiadają wyróżnik w postaci litery D[1] np.: ND[5], mimo że nie przewiduje tego norma[1].

Niektórzy producenci i modernizatorzy taboru nie trzymają się ściśle normy, i tworzą własne oznaczenia[1] np.: S105p[11] czy Moderus Beta MF 02 AC.

Tramwaje produkcji zagranicznej edytuj

W dwudziestoleciu międzywojennym sposób oznaczania tramwajów sprowadzanych do Polski, był taki sam jak w stosunku do rodzimej produkcji[1]. W Polsce najczęściej używa się oznaczeń, które są przyjęte przez producenta, lub poprzedniego właściciela[1] np.: 3G[12] (Amsterdam oznaczał kolejne serie przegubowców liczbą i literą G[1]), GT6[12].

Poniższa tabelka pozwala rozczytać oznaczenia tramwajów wyprodukowanych w Niemczech[1]:

symbol znaczenie
B, BW doczepny[1]
C chopperowy[1] (z przetwornicami trakcyjnymi)
D dwuczłonowy[1]
D, DD napęd trójfazowy[1]
E, ER jednokierunkowy[1]
G przegubowy[1]
M wąskotorowy (1000 mm)[1]
M średniopodłogowy[1]
N normalnotorowy[1]
N, NF niskopodłogowy[1]
S wąskotorowy (inny niż 1000 mm)[1]
S stycznikowy[1]
2S dwusystemowy[1]
T tyrystorowy[1]
T, TW silnikowy[1]
Z zębatkowy[1]
Z, ZR dwukierunkowy[1]

Dzięki niej można odczytać, że wagon GT8ZR to: G - wagon przegubowy T - wagon silnikowy 8 - posiada osiem osi[1] ZR - jest wagonem dwukierunkowym

Na polskich torowiskach można spotkać tramwaje z typowymi nazwami handlowymi np.: Combino[1][13][14].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj Lubka, Stiasny: Atlas tramwajów. Poznań: Kolpress, 2011, s. 20-21. ISBN 978-83-920784-6-3.
  2. Jan Wojcieszak: 120 lat komunikacji miejskiej w Poznaniu. Poznań: Wydawnictwo Miejskie, 2000, s. 32. ISBN 83-87847-27-5.
  3. Jan Wojcieszak: 120 lat komunikacji miejskiej w Poznaniu. Poznań: Wydawnictwo Miejskie, 2000, s. 41. ISBN 83-87847-27-5.
  4. Jan Wojcieszak: 120 lat komunikacji miejskiej w Poznaniu. Poznań: Wydawnictwo Miejskie, 2000, s. 51. ISBN 83-87847-27-5.
  5. a b c Jan Wojcieszak: 120 lat komunikacji miejskiej w Poznaniu. Poznań: Wydawnictwo Miejskie, 2000, s. 61-61. ISBN 83-87847-27-5.
  6. Jan Podoski: Transport w miastach. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1985, s. 132. ISBN 83-206-0574-1.
  7. a b Jan Podoski: Transport w miastach. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1985, s. 137. ISBN 83-206-0574-1.
  8. Lubka, Stiasny: Atlas tramwajów. Poznań: Kolpress, 2011, s. 88. ISBN 978-83-920784-6-3.
  9. Jan Wojcieszak: 120 lat komunikacji miejskiej w Poznaniu. Poznań: Wydawnictwo Miejskie, 2000, s. 74. ISBN 83-87847-27-5.
  10. Jan Wojcieszak: 120 lat komunikacji miejskiej w Poznaniu. Poznań: Wydawnictwo Miejskie, 2000, s. 84. ISBN 83-87847-27-5.
  11. Press Release InnoTrans 2010. solarisbus.pl. [dostęp 2013-12-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-10-11)]. (pol.).
  12. a b Jan Wojcieszak: 120 lat komunikacji miejskiej w Poznaniu. Poznań: Wydawnictwo Miejskie, 2000, s. 97-98. ISBN 83-87847-27-5.
  13. Lubka, Stiasny: Atlas tramwajów. Poznań: Kolpress, 2011, s. 94. ISBN 978-83-920784-6-3.
  14. Lubka, Stiasny: Atlas tramwajów. Poznań: Kolpress, 2011, s. 117. ISBN 978-83-920784-6-3.