Płód w macicy
Płód w macicy – rysunek Leonarda da Vinci powstały około 1510–1512 roku. Znajduje się w zbiorach Zamku w Windsorze[1]. Uchodzi on za ikoniczny wizerunek płodu w macicy[2].
| |
| Autor |
Leonardo da Vinci |
|---|---|
| Data powstania |
ok. 1510–1512 |
| Wymiary |
30,5 × 22 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Lokalizacja | |
Tematem rysunku jest początek życia ludzkiego[3]. Płód nieustannie spoczywa w wodzie, jego serce nie bije, a płuca nie wdychają powietrza. Jego nogi są skrzyżowane[4]. Leonardo dokładnie oddał szczegóły anatomiczne płodu, jednocześnie postarał się, by szkic stanowił dzieło sztuki. Jako jeden z pierwszych anatomów w historii Leonardo precyzyjnie przedstawił tętnicę maciczną, naczynia krwionośne pępowiny oraz układ krążenia pochwy. Nie jest to idealne odwzorowanie płodu ludzkiego – Leonardo nie dysponując zwłokami ciężarnej kobiety narysował niektóre elementy na podstawie przeprowadzonej autopsji krowy. W efekcie macica nie ma kształtu gruszki, a kuli, zaś macica ma tylko jedną komorę[5]. Badając anatomię płodu Leonardo zauważył, że ziarna rośliny i ludzki zarodek rozwijają się bardzo podobnie. Łączący nasiono ze ścianą zalążni sznureczek (funiculus) ma pełnić tę samą funkcję co pępowina[6].
Rysunek powstał około lat 1510–1512, w okresie gdy Leonardo z entuzjazmem wrócił do studiów anatomicznych[1]. Został narysowany czarną i czerwoną kredką i piórem. Wymiary rysunku wynoszą 30,5 × 22 cm[1]. Kilka lat po powstaniu rysunku Leonardo naniósł notatki pod rysunkiem. Leonardo zanotował m.in. że gdyby płód oddychał, utonąłby, ale dzięki dostarczaniu przez matkę jedzenia i jej siły życiowej nie musi oddychać. W innym miejscu sprzeciwił się poglądowi Kościoła katolickiego, że życie ludzkie zaczyna się od poczęcia. Zdaniem Leonarda zarodek jest wyłącznie częścią ciała matki[7].
Krytyk sztuki Jonathan Jones określił rysunek jako najpiękniejsze dzieło sztuki na świecie. Biografista Leonarda Walter Isaacson porównał Płód do Człowieka witruwiańskiego o miano najlepszego przenikania się sztuki i nauki w twórczości Leonarda[5].
Zobacz też edytuj
- Stosunek płciowy mężczyzny i kobiety w przekroju – inny rysunek Leonarda da Vinci
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Zöllner 2005 ↓, s. 82.
- ↑ Isaacson 2019 ↓, s. 588–589.
- ↑ Isaacson 2019 ↓, s. 588.
- ↑ The fetus in the womb; sketches and notes on reproduction c.1511. Royal Collection Trust. [dostęp 2024-04-25]. (ang.).
- ↑ a b Isaacson 2019 ↓, s. 589.
- ↑ Isaacson 2019 ↓, s. 589–591.
- ↑ Isaacson 2019 ↓, s. 591.
Bibliografia edytuj
- Walter Isaacson: Leonardo da Vinci. Kraków: Insignis Media, 2019. ISBN 978-83-66071-41-4.
- Frank Zöllner: Leonardo da Vinci 1452–1519. Warszawa: Taschen, Edipresse Polska S. A., 2005. ISBN 83-89571-85-4.