Wikipedia

Pałac Prezydencki w Groznym

nie istniejąca budowla w Groznym, Czeczenia, Rosja

Pałac Prezydencki w Groznym – oficjalna rezydencja prezydenta Czeczeńskiej Republiki Iczkerii, Dżochara Dudajewa. Został uszkodzony podczas I wojny czeczeńskiej w 1995 roku, a ostatecznie zniszczony przez wojska rosyjskie w 1996 roku.

Pałac Prezydencki w Groznym
Ilustracja
Pałac Prezydencki podczas bitwy o Grozny w styczniu 1995 roku
Państwo

 Rosja

Republika

 Czeczeńska Republika Iczkerii

Miejscowość

Grozny

Adres

pl. Szejka Mansura

Typ budynku

pałac

Zniszczono

1996

Położenie na mapie Czeczenii
Mapa konturowa Czeczenii, w centrum znajduje się punkt z opisem „Pałac Prezydencki w Groznym”
Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, blisko lewej krawiędzi nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Pałac Prezydencki w Groznym”
43°18′59,00″N 45°41′34,21″E/43,316389 45,692836
Multimedia w Wikimedia Commons

Historia edytuj

 
Rewers 50 naharów
 
Czeczeńscy bojownicy modlący się przy wiecznym zniczu na placu przed Pałacem Prezydenckim w grudniu 1994 roku

W czasach sowieckich 11-piętrowy[1][2][a] budynek służył jako siedziba Czeczeńsko-Inguskiego Komitetu Obwodowego KPZR, rządzącego w Czeczeńsko-Inguskiej ASRR[5].

Po rozpadzie ZSRR i towarzyszącym mu puczu Janajewa władzę w Czeczenii przejął Dżochar Dudajew, który 1 listopada 1991 roku ogłosił niepodległość Czeczeńskiej Republiki Iczkerii[6]. W tym samym roku zmieniono nazwę placu Lenina na plac Szejka Mansura[5].

W 1994 roku wybuchła I wojna czeczeńska, a 31 grudnia rozpoczął się szturm rosyjskiej armii na Grozny[7]. Trzy zgrupowania miały spotkać się przed Pałacem Prezydenckim, jednak Czeczeni odparli atak. 1 stycznia 1995 roku przed budynkiem zebrano zdobyte pojazdy i uzbrojenie[7]. Wojska rosyjskie pod dowództwem gen. Lwa Rochlina zdobyły Pałac Prezydencki 19 stycznia 1995 roku[8][9][10].

Od 4 do 10 lutego 1996 roku przez zniszczony Grozny przemaszerowały tysiące pokojowych demonstrantów, którzy następnie założyli obóz na placu Szejka Mansura (nazywanym wtedy Placem Wolności). 9 lutego protestujący zostali ostrzelani przez rosyjskie wojska i czeczeńską prorosyjską milicję[11][12]. Pałac Prezydencki jako symbol czeczeńskiego oporu został wysadzony 15 lutego 1996 roku na rozkaz Doku Zawgajewa, szefa prorosyjskiego Rządu Ocalenia Narodowego[13].

W 1994 roku władze Czeczenii planowały wprowadzić własną walutę – nahar. Na rewersie banknotu 50 naharów miał widnieć Pałac Prezydencki[14].

Obecnie w miejscu Pałacu Prezydenckiego znajdują się plac Achmata Kadyrowa i meczet Achmada Kadyrowa, zwany też „sercem Czeczenii”[15].

Uwagi edytuj

  1. ↑ Według niektórych źródeł miał 9[3] lub 10[4] pięter.

Przypisy edytuj

  1. ↑ Lee Hockstader: Russian Air Raids Sow Terror In Grozny. The Washington Post, 1996-01-16. [dostęp 2023-10-22]. (ang.).
  2. ↑ Lee Hockstader: Chechens Abandon Grozny Stronghold. The Washington Post, 1996-01-20. [dostęp 2023-10-22]. (ang.).
  3. ↑ Michael Specter: For Yeltsin, Chechen Has Only Scorn and Defiance. The New York Times, 1994-12-19. [dostęp 2023-10-22]. (ang.).
  4. ↑ Sonni Efron: Russians Shell Chechen Capital; Palace Rocketed. kavkaz-uzel.eu, 1995-01-06. [dostęp 2023-10-22]. (ang.).
  5. ↑ a b Е.Ш.. Город, которого нет.... samlib.ru. [dostęp 2023-10-22]. (ros.).
  6. ↑ Przemysław Mrówka: Dlaczego doszło do wojny w Czeczenii?. Histmag, 2014-12-11. [dostęp 2023-10-22].
  7. ↑ a b Mateusz Zimmerman: Pijany szturm i noworoczny kac. Jak Rosjanie zdobywali Grozny. Onet.pl, 2015-01-02. [dostęp 2023-10-22].
  8. ↑ Przemysław Mrówka: Kaukaz w ogniu – pierwsza wojna w Czeczenii. Histmag, 2014-12-12. [dostęp 2023-10-22].
  9. ↑ Maciej Szot: Pierwsza wojna czeczeńska 1994-1996. Historia.org.pl, 2015-07-08. [dostęp 2023-10-22].
  10. ↑ Alessandra Stanley: Chechen Palace, Symbol to Rebels, Falls to Russians. The New York Times, 1995-01-20. [dostęp 2023-10-22]. (ang.).
  11. ↑ Chris Hunter: Mass protests in Grozny end in bloodshed. hartford-hwp.com, 1996-03-01. [dostęp 2023-10-22]. (ang.).
  12. ↑ Russians Hunt for Bombs as Chechen Protest Ends. The New York Times, 1996-02-12. [dostęp 2023-10-22]. (ang.).
  13. ↑ РОССИЯ-ЧЕЧНЯ: цепь ошибок и преступлений. Хроника вооруженного конфликта. 1996. Февраль. Stowarzyszenie Memoriał, 2014-04-05. [dostęp 2023-10-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-15)]. (ros.).
  14. ↑ 50 нахаров 1995. Подробная информация, параметры. russian-money.ru. [dostęp 2023-10-22]. (ros.).
  15. ↑ Julia Wizowska: Czeczenia: Nie taki Grozny jak go malują. Newsweek Polska, 2012-11-22. [dostęp 2023-10-22].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pałac_Prezydencki_w_Groznym&oldid=71904570”