Pałac Wiatrów
Pałac Wiatrów, także Hawa Mahal (hindi हवा महल havā mahal) – pałac w Jaipurze, wzniesiony w 1799 roku z inicjatywy maharadży Sawai Pratapa Singha (1778–1803), doskonały przykład architektury radźputów. Budowla z czerwonego piaskowca z monumentalną fasadą stanęła przy jednej z głównych ulic Jaipuru, aby umożliwić damom dworu obserwowanie życia codziennego miasta – w fasadzie budowli znajdują się 953 małe zabudowane transenną balkony tzw. dżarokh.
 Fasada Pałacu Wiatrów od wschodu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Styl architektoniczny |
architektura radźputów |
| Architekt |
Lal Chand Ustad |
| Wysokość całkowita |
15 m |
| Ukończenie budowy |
1799 |
| Pierwszy właściciel | |
Położenie na mapie Radżastanu  | |
Położenie na mapie Indii  | |
 26°55′26″N 75°49′35″E/26,923889 75,826389
| |
| Strona internetowa | |
W budynku mieści się Muzeum Archeologiczne z kolekcją rzeźb i wyrobów lokalnego rzemiosła. Najstarsze eksponaty pochodzą z II wieku p.n.e.
Nazwa edytuj
Nazwa Pałac Wiatrów została nadana budowli z uwagi na jej lekką konstrukcję i panującą we wnętrzach lekką, chłodną „bryzę”[1][2][3].
Historia edytuj
Pałac został wzniesiony w 1799 roku z inicjatywy maharadży Sawai Pratapa Singha, panującego w latach 1778–1803, patrona literatury, sztuki i architektury[4]. Pratapa Singh dedykował pałac Krysznie, stąd fasada budowli przypomina kształtem mukut – koronę Kryszny[2][5]. Projekt wykonał Lal Chand Ustad[4]. Budowla stanęła w południowo-wschodnim rogu kompleksu pałacowego maharadży sarahad[4].
Nie zachowały się żadne dokumenty odnośnie do oryginalnego przeznaczenia pałacu[2]. Pałac został zbudowany w okresie, kiedy restrykcyjnie przestrzegano praktyki purdah – uniemożliwiania publicznej obserwacji kobiet[2]. Stąd powszechne przekonanie, że budowla stanęła by umożliwić damom dworu obserwowanie z ukrycia życia codziennego miasta[1][6][2].
Z pałacu roztacza się widok na Jantar Mantar – średniowieczne obserwatorium i na cały Jaipur[2].
Architektura edytuj
Powstały z czerwonego piaskowca pałac to struktura okalająca dwa dziedzińce z monumentalną fasadą w części wschodniej[4]. Pięciopiętrowa fasada z 953 małymi, zabudowanymi transenną balkonami tzw. dżarokhami przypomina ul[4][7]. Dekoracyjna fasada bazuje na powtarzanym w pionie i w poziomie motywie trzech dżarokh złożonych z trzech elementów – większego oflankowanego dwoma mniejszymi[4]. Trzy piętra zdobione w ten sposób nakryte są dwoma piętrami wieńczącymi budowlę[4]. Czwarte piętro powtarza motyw potrójnych dżarokh o zmiennej wysokości, by utworzyć zwieńczenie[4]. Ostatnie, piąte piętro dźwiga dach bangaldar[4]. Wszystkie piętra są wąskie, mieszcząc jedno pomieszczenie[4], a ściany budowli mają jedynie 20 cm grubości[5].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Mark M. Jarzombek, Vikramaditya Prakash: A Global History of Architecture. John Wiley & Sons, 2011. ISBN 978-0-470-90248-6. [dostęp 2015-01-25]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Renu Saran: Monuments of India. Diamond Pocket Books Pvt Ltd, 2014. ISBN 978-93-5165-298-4. [dostęp 2015-01-25]. (ang.).
- ↑ Giles Henry Rupert: Jaipur Nama: Tales from the Pink City. Penguin Books India, 2006, s. 68–69. ISBN 978-0-14-400100-2. [dostęp 2015-01-25]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j Vibhuti Sachdev, Giles Henry Rupert Tillotson: Building Jaipur: The Making of an Indian City. Reaktion Books, 2002, s. 71–72. ISBN 978-1-86189-137-2. [dostęp 2015-01-25]. (ang.).
- ↑ a b Anuradha Chaturvedi, Dharmendar Kanwar, Ranjana Sengupta: DK Eyewitness Travel Guide: Delhi, Agra & Jaipur. Dorling Kindersley Ltd, 2013, s. 186. ISBN 978-1-4093-3587-0. [dostęp 2015-01-25]. (ang.).
- ↑ Manohar Sajnani: Encyclopaedia of Tourism Resources in India, Volume 1. Gyan Publishing House, 2001, s. 287. ISBN 978-81-7835-017-2. [dostęp 2015-01-25]. (ang.).
- ↑ iloveIndia.com: Hawa Mahal. [dostęp 2015-01-25]. (ang.).
Bibliografia edytuj
- Praca zbiorowa: Przewodniki Wiedzy i Życia – Indie. Warszawa: Hachette Livre Polska sp. z o.o., 2007, s. 290–291. ISBN 978-83-7448-611-8.