Wikipedia

Pałac elektorski w Koblencji

zabytkowa budowla w Koblencji, Niemcy

Pałac elektorski[2] (niem. Kurfürstliches Schloss) – klasycystyczny pałac, znajdujący się w Koblencji, w dzielnicy Altstadt, nad brzegiem Renu. Stanowi jeden z najważniejszych przykładów francuskiego wczesnego klasycyzmu w południowo-zachodnich Niemczech, a ponadto jest wraz z pałacem Wilhelmshöhe w Kassel i pałacem arcybiskupim w Münster jednym z ostatnich pałaców zbudowanych w Niemczech przed rewolucją francuską. Budynek jest wymieniony w katalogu zabytków kulturowych Generalnej Dyrekcji Dziedzictwa Kulturowego Nadrenii-Palatynatu (niem. Generaldirektion Kulturelles Erbe Rheinland-Pfalz), a także jest częścią tzw. Oberes Mittelrheintal (pol. „Górna Dolina środkowego Renu”), mającego 65 km długości odcinka Doliny środkowego Renu pomiędzy Bingen, Rüdesheim i Koblencją, który w 2002 roku został wpisany jako krajobraz kulturowy na listę światowego dziedzictwa UNESCO

Pałac elektorski
Kurfürstliches Schloss
Ilustracja
Widok z lotu ptaka na pałac w 2011 roku
Państwo

 Niemcy

Kraj związkowy

 Nadrenia-Palatynat

Miejscowość

Koblencja

Adres

Neustadt 24, 56068 Koblenz[1]

Typ budynku

pałac

Styl architektoniczny

wczesny klasycyzm

Architekt

Pierre Michel d’Ixnard, Antoine-François Peyre

Inwestor

Klemens Wacław Wettyn

Rozpoczęcie budowy

1777

Ukończenie budowy

1786

Ważniejsze przebudowy

1842-1845

Zniszczono

1944

Odbudowano

1950-1951

Pierwszy właściciel

Klemens Wacław Wettyn

Obecny właściciel

władze Republiki Federalnej Niemiec

Położenie na mapie Nadrenii-Palatynatu
Mapa konturowa Nadrenii-Palatynatu, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Pałac elektorski”
Położenie na mapie Niemiec
Mapa konturowa Niemiec, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Pałac elektorski”
Ziemia50°21′20,1″N 7°36′08,0″E/50,355583 7,602222
Multimedia w Wikimedia Commons

Pałac został zbudowany w latach 1777-1786 z inicjatywy elektora i arcybiskupa Trewiru Klemensa Wacława Wettyna jako jego nowa siedziba. Osiem lat po oddaniu budynku do użytku zamieszkujący go elektor uciekł z Koblencji w następstwie zbliżenia się do miasta francuskich wojsk rewolucyjnych, które po wkroczeniu do Koblencji przekształciły pałac w lazaret. Po włączeniu miasta do Królestwa Prus budynek początkowo pełnił funkcję koszar, a następnie mieścił różne organy administracyjne. W latach 1850-1858 piętro gmachu było rezydencją księcia Wilhelma (późniejszego cesarza Wilhelma I) i jego żony Augusty. Po I wojnie światowej budynek znów pełnił funkcję siedziby organów administracyjnych. W trakcie II wojny światowej pałac uległ zniszczeniu, a jego odbudowę przeprowadzono w latach 1950-1951. Od 1960 roku gmach jest własnością władz Republiki Federalnej Niemiec i stanowi siedzibę instytucji federalnych, jednak kilka jego historycznych pomieszczeń jest udostępnianych do organizowania konferencji, spotkań, warsztatów, koncertów i prywatnych uroczystości. W jednym z pomieszczeń od 2012 roku organizowane są także śluby cywilne.

Położenie i status edytuj

Pałac elektorski znajduje się w Koblencji, w dzielnicy Altstadt[3][4], bezpośrednio nad lewym brzegiem Renu[3][5][6]. Tuż obok północnego skrzydła budynku jest położona zbudowana w latach 1907-1910 siedziba nadprezydium prowincji Nadrenia[7][8].

Pałac stanowi jeden z najważniejszych przykładów francuskiego wczesnego klasycyzmu w południowo-zachodnich Niemczech, a ponadto jest wraz z pałacem Wilhelmshöhe w Kassel i pałacem arcybiskupim w Münster jednym z ostatnich pałaców zbudowanych w Niemczech przed rewolucją francuską[9][10]. Budynek jest wymieniony w katalogu zabytków kulturowych Generalnej Dyrekcji Dziedzictwa Kulturowego Nadrenii-Palatynatu (niem. Generaldirektion Kulturelles Erbe Rheinland-Pfalz)[11], a także jest częścią tzw. Oberes Mittelrheintal (pol. „Górna Dolina środkowego Renu”), mającego 65 km długości odcinka Doliny środkowego Renu pomiędzy Bingen, Rüdesheim i Koblencją, który w 2002 roku został wpisany jako krajobraz kulturowy na listę światowego dziedzictwa UNESCO[9][5][12].

Historia edytuj

Budowa i wyposażenie wnętrz edytuj

Gdy dotychczasowa siedziba elektorów i arcybiskupów Trewiru, pałac Philippsburg w Ehrenbreitstein(inne języki), zaczęła wymagać gruntownej renowacji, a nowy elektor i arcybiskup, Klemens Wacław Wettyn uznał ją za niewystarczająco reprezentacyjną, konieczne stało się wybudowanie nowego budynku[5][10][9]. W związku z tym Wettyn w 1776 roku wystąpił o fundusze na budowę nowego, okazałego pałacu[13][5]. Po długiej dyskusji reprezentacja stanów krajowych (niem. Landstände) przyznała fundusze, po czym w latach 1777-1786 zbudowano nowy pałac elektorski[9][14][15].

Budynek pod kątem architektury reprezentował francuski wczesny klasycyzm i przez to stanowił zapowiedź nowej epoki architektonicznej w Koblencji, w której dotychczas wznoszone gmachy pałacowe cechowały formy niemieckiego baroku[9][10][5]. Autorem pierwszego projektu budynku był paryski architekt Pierre Michel d’Ixnard(inne języki). Sporządzony w 1776 roku projekt przewidywał położony bardziej w głębi lądu i otwarty na północ, w kierunku Altstadt budynek na planie podkowy[9]. W 1777 roku, na życzenie elektora d’Ixnard przesunął gmach bliżej Renu i obrócił go tak, żeby otwierał się na zachód, w kierunku Neustadt[9]. W następstwie krytyki projektu, której doniosłości przysporzyło stworzenie kontrprojektu przez trewirskiego dyrektora budowlanego Johannesa Seiza(inne języki) i opinia Académie Royale(inne języki) w Paryżu Pierre Michel d’Ixnard w 1779 roku zrezygnował z pracy przy koblenckim pałacu[13][9]. Wówczas ściany budynku głównego wznosiły się na wysokość człowieka, zaś skrzydła miały ukończone mury fundamentowe[9].

 
Pałac od strony miasta w 1789 roku

Następcą d’Ixnarda został Antoine-François Peyre(inne języki), który uprościł pierwotny projekt. W corps de logis zredukował planowaną trzecią kondygnację do mezzanina i zrezygnował z centralnie położonej kopuły[9]. Odrzucił także boczne skrzydła, a co za tym idzie kształt podkowy całego obiektu, zastępując je zaokrąglonymi skrzydłami przystawionymi bezpośrednio do budynku głównego. Skrzydła te mocno przy tym uprościł, rezygnując z zaplanowanego przez d’Ixnarda łączącego je dużego obiektu z bramą[9]. Kierownictwo budowy zostało powierzone Christianowi Trossonowi(inne języki) i Johannowi Andreasowi Gärtnerowi(inne języki) z Drezna. Budynek w stanie surowym ukończono w 1784 roku[9].

Antoine-François Peyre w dużej mierze odpowiadał także za projekt wystroju wnętrz i umeblowania pałacu[9]. Do 1787 roku przy wyposażeniu wnętrz gmachu pracowali sztukator Henckel i rzeźbiarz Johann Sebastian Barnabas Pfaff(inne języki) z Moguncji[9][16]. Autorem projektów wystroju niektórych wnętrz był François Ignace Mangin(inne języki), a freski sufitowe wykonał Januarius Zick(inne języki)[9].

23 listopada 1786 roku Klemens Wacław Wettyn wprowadził się do gmachu wraz ze swoją siostrą[9][17]. Kilka miesięcy wcześniej, 21 sierpnia, oddano do użytku budowany od 1783 roku głównie z myślą o pałacu, mający 6 km długości i zaczynający swój bieg w dzielnicy Metternich(inne języki) wodociąg, do którego ostatecznie podłączono także miasto[13].

Okres francuski edytuj

Kiedy francuskie wojska rewolucyjne zbliżyły się do Koblencji, elektor Klemens Wacław Wettyn 7 października 1794 roku uciekł z miasta, które dwa tygodnie później zajęli żołnierze pod dowództwem generała François Séverina Marceau-Desgraviersa[9].

W 1801 roku większość obszaru Elektoratu Trewiru została wcielona do Republiki Francuskiej, dlatego wystrój wnętrz pałacu nigdy nie mógł zostać ukończony[9][17]. Przed ucieczką elektor załadował mobilne elementy wyposażenia pałacu na statki i zawiózł je do Augsburga, a po jego śmierci część tych przedmiotów została zlicytowana. Jednak duża część elementów wystroju reprezentacyjnych pomieszczeń budynku przeszła w posiadanie Królestwa Bawarii[9]. Do dnia dzisiejszego znajdują się one w zamku Johannisburg w Aschaffenburgu, pałacu Nymphenburg i rezydencji w Monachium, rezydencji miejskiej(inne języki) w Landshut oraz Nowej Rezydencji w Bambergu[9].

W 1795 roku pałac elektorski został przekształcony w lazaret i pełnił tę funkcję także po zajęciu Koblencji przez wojska rosyjskie w 1814 roku[9][17].

Okres pruski edytuj

Gdy Koblencja w 1815 roku została włączona do Królestwa Prus, pałac początkowo służył jako koszary, a następnie, w latach 1823-1842, w budynku mieściły się różne organy administracyjne, w tym instytucja odpowiedzialna za nadzór pedagogiczny, w której w latach 1841-1873 pracował reformator i radca prowincjonalny Dietrich Wilhelm Landfermann(inne języki). W 1846 roku na parterze gmachu ulokowano siedzibę nadprezydenta (niem. Oberpräsident) prowincji Nadrenia(inne języki)[9].

 
Pałac od strony miasta przed 1903 rokiem

Po wybraniu budynku na oficjalną rezydencję pruskiej rodziny królewskiej Johann Claudius von Lassaulx(inne języki) w latach 1842-1845 dokonał przekształcenia wnętrz według projektów Friedricha Augusta Stülera[9]. W latach 1850-1858 w gmachu rezydował książę Wilhelm (późniejszy cesarz Wilhelm I) wraz z żoną Augustą, pełniąc funkcję gubernatora wojskowego (niem. Militärgouverneur) prowincji Nadrenia i Westfalia(inne języki)[10][9]. Do czasu wybuchu I wojny światowej piętro pałacu służyło jako tymczasowe mieszkanie i rezydencja pruskiej rodziny królewskiej, podczas gdy parter do 1911 roku stanowił miejsce urzędowania nadprezydenta prowincji Nadrenia[9][17].

Po wstąpieniu na cesarski tron księcia Wilhelma jego żona Augusta zleciła architektowi krajobrazu Peterowi Josephowi Lennému zaprojektowanie w Koblencji nad brzegiem Renu założenia parkowego, później nazwanego na jej cześć Kaiserin-Augusta-Anlagen(inne języki)[14][9]. Jako cesarzowa wielokrotnie odwiedzała Koblencję i pałac elektorski[9].

 
Członkowie separatystycznego rządu Republiki Reńskiej przed pałacem 22 listopada 1923 roku

Po I wojnie światowej, w 1921 roku, „osierocony” pałac elektorski ponownie stał się siedzibą organów administracyjnych[9]. 23 października 1923 roku pałac zajęli wspierani przez wojska francuskie separatyści dążący od czasu rozpoczęcia alianckiej okupacji Nadrenii do przejęcia władzy w tej krainie historycznej i wciągnięciem na znajdujący się na dachu budynku maszt flagi zielono-biało-czerwonej proklamowali powstanie nowego państwa: Republiki Reńskiej[18][19]. Po protestach nadburmistrza Koblencji Karla Russella(inne języki) jeszcze tego samego dnia policjanci wyrzucili separatystów z pałacu, jednak wieczorem francuskie władze okupacyjne przejęły kontrolę nad policją i wprowadziły w Koblencji stan oblężenia oraz godzinę policyjną, zmuszając przy tym Russella i 40 innych urzędników do opuszczenia miasta[19][18]. 26 października przywódcy separatystów, Hans Adam Dorten i Josef Friedrich Matthes(inne języki) zostali przyjęci przez francuskiego przewodniczącego alianckiej Komisji Nadreńskiej (niem. Rheinlandkommission) Paula Tirarda(inne języki), który uznał ich za „posiadaczy faktycznej władzy”[19][18]. Niedługo później Matthes stanął na czele rządu Republiki Reńskiej, którego siedzibą został pałac elektorski[19][5]. Wskutek braku dużego poparcia ze strony nadreńskiej ludności i wycofania poparcia przez Francję z powodu narastającej presji politycznej oraz zwiększającej się nieufności do przywódców separatystycznego rządu toczących między sobą walki o władzę, Republika Reńska przestała istnieć na początku 1924 roku[18][19][5].

Czasy III Rzeszy edytuj

Bezpośrednio po dojściu Adolfa Hitlera do władzy w 1933 roku powołano do życia Thingbewegung(inne języki)[a], mający pełnić funkcję narzędzia propagandowego. W związku z tym w wybranych lokalizacjach Rzeszy Niemieckiej budowano tzw. Thingstätten lub Thingplätze[b], na których od 1935 roku wystawiano Thingspiele(inne języki)[c][20].

Jedną z lokalizacji wyznaczonych do budowy Thingstätte był plac przed pałacem elektorskim w Koblencji. 8 czerwca 1934 roku ponad stu robotników rozpoczęło na tym placu prace związane z budową obiektu, zaś 16 czerwca odbyła się uroczystość wmurowania kamienia węgielnego. W trakcie budowy Thingstätte doszło do sporu między administracją miejską, a odpowiedzialnym za prace budowlane gaupropagandaleiterem Michelsem. W datowanym na dzień rozpoczęcia prac budowlanych projekcie umowy pomiędzy miastem Koblencja i Towarzystwem Przedstawień okręgu Koblencja-Trewir-Birkenfeld (niem. Spielgemeinschaft Gau Koblenz-Trier-Birkenfeld) postanowiono, że towarzystwo będzie musiało ponieść koszty ewentualnych szkód, które powstaną na skutek użytkowania pomieszczeń pałacu podczas budowy Thingstätte. Michels zarzucił władzom miejskim celowe stwarzanie trudności w budowie obiektu i odmówił zarówno podpisania umowy, jak i poniesienia odpowiedzialności za ewentualne szkody. Jego postawa uniemożliwiła konstruktywną współpracę z miastem. Chociaż położone na parterze pomieszczenia pałacu pełniły funkcję magazynu narzędzi i materiałów budowlanych, a niektóre z nich były częścią drogi tranzytowej służącej do transportowania usuniętej z miejsca budowy ziemi, Michels nie wziął pod uwagę życzeń i potrzeb władz Koblencji. Do zaognienia sporu przyczyniła się także zorganizowana w pałacu wystawa projektów Thingstätte, na którą nikt poza Michelsem nie miał możliwości wstępu. W odpowiedzi na skargi Michels stwierdził, że i tak nikt nie jest zainteresowany wystawą. Władze miasta poinformowały o konflikcie gauleitera Gustava Simona i poprosiły go o pośrednictwo. Jak wynika z dokumentów przechowywanych w Archiwum Miejskim w Koblencji umowa z 8 czerwca 1934 roku ostatecznie została podpisana, niemniej jednak usuwanie rozległych szkód po oddaniu Thingstätte do użytku ciągnęło się miesiącami i po licznych skargach oraz upomnieniach zakończyło się dopiero w marcu 1936 roku[20].

24 marca 1935 roku odbyła się uroczystość zainaugurowania ukończonego Thingstätte, w której udział wzięły dziesiątki tysięcy gości, w tym wielu znanych przedstawicieli Narodowosocjalistycznej Niemieckiej Partii Robotników. W trakcie uroczystości odbył się marsz z pochodniami, a po wprowadzającym przemówieniu gauleitera Gustava Simona wystawiono specjalnie przygotowany na tę okoliczność Thingspiel. Zakończenie wydarzenia stanowił pokaz sztucznych ogni[20].

Thingstätte przed pałacem elektorskim mieściło 20 tysięcy ludzi, a otaczająca je przestrzeń mogła pomieścić dodatkowo 80 tysięcy. Mająca kształt owalu budowla była wykonana z 16 tysięcy bazaltowych bloków, a jej dno znajdowało się około pięciu metrów poniżej poziomu dzisiejszego placu pałacowego. Na frontowej stronie Thingstätte znajdowała się krypta, w której umieszczono bazaltowy blok z wbudowanym wiecznym płomieniem mającym na celu upamiętnienie zmarłych bohaterów[20].

W niedługim czasie po oddaniu obiektu do użytku okazało się, że pomimo włożenia w Thingbewegung niemałych wysiłków Thingspiele nie cieszą się dużą popularnością, a ich organizacja często jest utrudniona z powodu niekorzystnej pogody. Z tego względu już w 1936 roku władze Rzeszy zaczęły się dystansować od Thingbewegung. W późniejszych latach koblenckie Thingstätte było używane przede wszystkim do obchodów Święta Pracy i jednocześnie coraz bardziej traciło na znaczeniu. Po II wojnie światowej zostało zasypane gruzem pozostałym po zbombardowanych budynkach[20].

Odbudowa i użytkowanie po 1945 roku edytuj

 
Zniszczona wskutek II wojny światowej Koblencja w 1945 roku; w lewym górnym roku widoczny pałac elektorski
 
Prowadzone w 2009 roku przed pałacem od strony miasta prace budowlane, związane z mającym się odbyć dwa lata później Bundesgartenschau

Podczas związanych z II wojną światową nalotów bombowych na Koblencję, pałac elektorski w 1944 roku został zniszczony aż do murów zewnętrznych[9][17][10][14]. W latach 1950-1951 przeprowadzono odbudowę budynku z przeznaczeniem na siedzibę alianckiego Urzędu Bezpieczeństwa. O ile zewnętrzne formy gmachu odbudowano w oparciu o historyczne projekty, o tyle większość wnętrz urządzono w stylu typowym dla lat 50. XX wieku[9]. Jedynymi pomieszczeniami, którym przywrócono historyczny wystrój była reprezentacyjna klatka schodowa, westybul, sala gwardii (niem. Gardesaal)[d] i sala ogrodowa (niem. Gartensaal). Urządzanie tych wnętrz prowadzono w odniesieniu do stanu klasycystycznego, bez uwzględniania zmian dokonanych przez Stülera w XIX wieku – podobnie postąpiono przy restauracji założenia ogrodowego, a zwłaszcza placu pałacowego[9]. Natomiast innemu oryginalnemu pomieszczeniu – przedsionkowi nieistniejącego już wówczas kościoła pałacowego w północnej części budynku głównego, nadano skromne i nowoczesne formy zachowując jedynie rzut poziomy i skalę z czasu powstania[9].

W 1946 roku prawa do własności budynku przejęły po jego pruskim właścicielu władze Nadrenii-Palatynatu. W 1960 roku kraj związkowy sprzedał budynek władzom Republiki Federalnej Niemiec, które od tamtej pory są jego właścicielami[9].

W 1998 roku przeprowadzono renowację pałacu, w ramach której zastąpiono dotychczasową, ochrowo-niebiesko-czerwoną kolorystykę ścian zewnętrznych budynku oryginalną, XVIII-wieczną kolorystyką z biało-szarymi ścianami i szarymi detalami architektonicznymi[9].

W związku z organizowanym w 2011 roku w Koblencji Bundesgartenschau (pol. „Federalny Pokaz Ogrodniczy”) pałac poddano całkowitej restauracji, zaś jego wnętrza, takie jak hol wejściowy, sala ogrodowa, sala Lennégo (niem. Lennésaal), sala cesarska (niem. Kaisersaal), sala lustrzana i sala Augusty (niem. Augustasaal) w latach 2008-2010 zostały dostosowane do organizacji konferencji zarówno pod względem technicznym, jak i projektowym przy uwzględnieniu zasad ochrony zabytków[17][14][21]. Leżący nad brzegiem Renu ogród pałacowy został przeprojektowany według planów Petera Josepha Lennégo, z kolei park przed pałacem przekształcono w ogromny ogród kwiatowy[17][14][22].

Obecnie pałac elektorski jest siedzibą różnych instytucji federalnych, m.in. Federalnej Agencji do spraw Nieruchomości (niem. Bundesanstalt für Immobilienaufgaben) i Głównego Urzędu Celnego (niem. Hauptzollamt)[9][17][21]. Na parterze budynku mieści się także ogólnodostępna kawiarnia Grand Café, natomiast od czasu Bundesgartenschau znajdujące się w jego środkowej części ekskluzywne pomieszczenia są udostępniane do organizowania konferencji, spotkań, warsztatów, koncertów i prywatnych uroczystości[22][10][23]. Od września 2012 roku w jednym z nich – w sali Augusty są również organizowane śluby cywilne[23][24].

Architektura edytuj

Formy zewnętrzne edytuj

 
Budynek główny od strony miasta
 
Budynek główny od strony Renu
 
Jedno ze skrzydeł

Pałac elektorski składa się z mającego kształt wydłużonego prostokąta budynku głównego, rozciągającego się równolegle do pobliskiego brzegu Renu i dwóch skierowanych w stronę miasta zaokrąglonych skrzydeł, które obramowują duży plac[9].

Budynek główny ma 39 osi, z których po pięć przypada na każdy z dwóch bocznych ryzalitów. Na środku fasady od strony miasta znajduje się mający wysokość budynku ośmiokolumnowy portyk, natomiast środek fasady od strony Renu zdobi ryzalit z sześcioma kolumnami, którego zwieńczeniem jest alegoryczny relief Rhein und Mosel (pol. „Ren i Mozela”), autorstwa rzeźbiarza Johanna Sebastiana Barnabasa Pfaffa(inne języki)[9].

Zaokrąglone skrzydła pałacu nie są podzielone ryzalitami[9].

Historyczne pomieszczenia edytuj

Foyer edytuj

 
Foyer

Foyer pałacu elektorskiego jest położone przy wejściu w ośmiokolumnowym portyku. Ma 220 m² powierzchni[25]. Podłoga pomieszczenia jest pokryta wykonanymi z piaskowca czerwonymi i żółtymi płytami, zaś ściany oraz sufity są utrzymane w kolorystyce odcieni bieli i charakteryzują się bogatą dekoracją rzeźbiarską - wśród architektonicznych ozdób foyer znaleźć można fryzy, kolumny i pilastry[25].

Sala cesarska edytuj

 
Sala cesarska

Sala cesarska (niem. Kaisersaal) jest największym z historycznych pomieszczeń pałacu. Ma 370 m² powierzchni i 14 m wysokości[26]. Jest położona na pierwszym piętrze od strony Renu[27][26]. Dzięki zastosowanej w niej dźwiękowo-medialnej technologii konferencyjnej stanowi nowoczesne miejsce do organizowania konferencji i prezentacji firmowych[26].

Sala lustrzana edytuj

Sala lustrzana (niem. Spiegelsaal) to pełne rozmachu, ekskluzywne pomieszczenie z widokiem na obszar parkowy przed pałacem i miasto, położone na pierwszym piętrze przed salą cesarską[28][27]. Ma 244 m² powierzchni i 5,9 m wysokości. Cechuje ją uroczysty charakter i udane architektonicznie przejście na otwartą klatkę schodową, dzięki czemu dobrze nadaje się do urządzania przyjęć[28].

Sala ogrodowa edytuj

Sala ogrodowa (niem. Gartensaal) znajduje się na parterze pałacu elektorskiego, przy foyer[29][25]. Jej powierzchnia liczy 155 m²[29]. Poprzez sięgające sufitu dwuskrzydłowe drzwi ma dostęp do ogrodu pałacowego, leżącego nad brzegiem Renu. Jest szczególnie dobrym miejscem do organizowania małych konferencji, seminariów, uroczystości rodzinnych i wesel[29].

Sala Lennégo edytuj

Sala Lennégo (niem. Lennésaal) jest reprezentacyjnym, położonym na parterze pomieszczeniem nazwanym na cześć pruskiego architekta krajobrazu Petera Josepha Lennégo, który zaprojektował m.in. koblenckie założenie parkowe Kaiserin-Augusta-Anlagen(inne języki)[27][30]. Ma 130 m² powierzchni. Dobrze nadaje się np. do organizowania konferencji, warsztatów i występów dla 130 osób[30].

Sala Augusty edytuj

Sala Augusty (niem. Augustasaal) to dobrze doświetlone światłem dziennym, ekskluzywne, położone na pierwszym piętrze pomieszczenie noszące imię Augusty, żony cesarza Wilhelma I i inicjatorki utworzenia założenia parkowego nad brzegiem Renu[27][31]. Ma 75 m² powierzchni i 4,5 m wysokości. Stanowi dobre miejsce do organizowania małych konferencji i warsztatów[31]. Od września 2012 roku koblencki urząd stanu cywilnego organizuje w tej sali śluby[23][24].

Park edytuj

 
Ogród nad brzegiem Renu w 2011 roku

Park przy pałacu elektorskim składa się z dwóch części: placu położonego od strony miasta i ogrodu znajdującego się nad brzegiem Renu[32][33].

Plac od czasu Bundesgartenschau w 2011 roku pokrywają trawniki i intensywnie pielęgnowane rabaty z różami i bylinami[33]. Oprócz tego znajduje się tam także miejsce piknikowe, duży akwen, plac zabaw Schmuckkästchen der Kaiserin Augusta (pol. „Pudełko na biżuterię cesarzowej Augusty”) i skatepark[33][32].

Ogród stanowi rekonstrukcję pruskiej sztuki projektowania ogrodów w nowoczesnej interpretacji[33]. Został stworzony w oparciu o projekty pruskiego architekta krajobrazu Petera Josepha Lennégo[32]. Jego cechą charakterystyczną jest wykonana z piaskowca w 1854 roku fontanna Vater Rhein und Mutter Mosel (pol. „Ojciec Ren i matka Mozela”) i pergole otoczone wysokiej jakości nasadzeniami[34][33]. Ogród kształtuje perspektywę założenia pałacowego od strony Renu i ma połączenie ze schodami prowadzącymi na brzeg rzeki, a przez to także z założeniem Kaiserin-Augusta-Anlagen[32][33].

Uwagi edytuj

  1. ↑ W tłum. na j. pol. „Ruch Tingów”.
  2. ↑ W tłum. na j. pol. „Miejsca tingowe”, „place tingowe”.
  3. ↑ W tłum. na j. pol. „Przedstawienia tingowe”.
  4. ↑ Obecnie pomieszczenie to jest nazywane salą lustrzaną (niem. Spiegelsaal) lub salą elektorską (niem. Kurfürstensaal)[9].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Jörg Schmitt-Kilian: Lieblingsplätze von Koblenz zu Rhein und Mosel. [w:] Ein Schloss öffnet seine Pforten [on-line]. books.google.pl, 2020-08-12. [dostęp 2020-12-27]. (niem.).
  2. ↑ Koblencja, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2020-12-27].
  3. ↑ a b Koblenz - Kurfürstliches Schloss. [w:] Rheinland-Pfalz [on-line]. quermania.de. [dostęp 2020-12-27]. (niem.).
  4. ↑ Stadtteil Koblenz-Altstadt. [w:] Objektansicht [on-line]. kuladig.de. [dostęp 2020-12-27]. (niem.).
  5. ↑ a b c d e f g Geschichte von Kurfürstliches Schloss Koblenz. [w:] Rheinland-Pfalz [on-line]. burgen-und-schloesser.net. [dostęp 2020-12-27]. (niem.).
  6. ↑ Das Romantisches Rheintal mit der Bahn entdecken; Weinberge, Altstädte und Burgen zwischen Koblenz, Bingen und Rüdesheim. reisetipps-europa.de. [dostęp 2021-01-11]. (niem.).
  7. ↑ Joachim Lilla (Krefeld): Der Provinzialrat der Rheinprovinz 1888 – 1933 – 1945. [w:] Epochen & Themen [on-line]. rheinische-geschichte.lvr.de. [dostęp 2021-01-11]. (niem.).
  8. ↑ Oberpräsidium der preußischen Rheinprovinz. [w:] Kulturdenkmäler [on-line]. regionalgeschichte.net. [dostęp 2021-01-11]. (niem.).
  9. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am Kurfürstliches Schloss. [w:] Kulturdenkmäler [on-line]. regionalgeschichte.net. [dostęp 2020-12-27]. (niem.).
  10. ↑ a b c d e f Imposant: Wo einst Fürsten und Könige residierten. Das Kurfürstliche Schloss. [w:] Sehenswertes Koblenz [on-line]. koblenz-touristik.de. [dostęp 2020-12-27]. (niem.).
  11. ↑ Generaldirektion Kulturelles Erbe Rheinland-Pfalz: Nachrichtliches Verzeichnis der Kulturdenkmäler. [w:] Ehem. Kurfürstliches Schloss Neustadt 24 [on-line]. denkmallisten.gdke-rlp.de, 2020-07-14. [dostęp 2020-12-30]. (niem.).
  12. ↑ Upper Middle Rhine Valley. [w:] World Heritage List [on-line]. whc.unesco.org. [dostęp 2020-12-30]. (ang.).
  13. ↑ a b c Wolfgang Schmid: Warum steht vor dem Koblenzer Theater ein Obelisk? Zur Geschichte und Symbolik eines barocken Herrschaftszeichens in rheinischen Residenzstädten. [w:] Epochen & Themen [on-line]. rheinische-geschichte.lvr.de. [dostęp 2021-01-06]. (niem.).
  14. ↑ a b c d e Kurfürstliches Schloss, Koblenz. [w:] Region [on-line]. mosel.de. [dostęp 2020-12-27]. (niem.).
  15. ↑ Thorsten Lensing: Mosel: mit Traumpfaden und Moselsteig-Seitensprüngen. 50 Touren mit GPS-Tracks. [w:] Das Kurfürstliche Schloss [on-line]. books.google.pl, 2020-07-30. [dostęp 2020-12-27]. (niem.).
  16. ↑ Karl Bischoff: Johann Sebastian Barnabas Pfaff, ein bildhauer in Mainz (1747-1794) .... books.google.pl, 1927. [dostęp 2020-12-28]. (niem.).
  17. ↑ a b c d e f g h Kurfürstliches Schloss in Koblenz. [w:] Rheinburgen [on-line]. rhein-eifel.tv. [dostęp 2020-12-27]. (niem.).
  18. ↑ a b c d Der 23. Oktober 1923. Die Separatisten in Koblenz an der Macht. [w:] Service [on-line]. landeshauptarchiv.de. [dostęp 2020-12-27]. (niem.).
  19. ↑ a b c d e 23. Oktober 1923; Grün-Weiß-Rot auf dem Koblenzer Schloss. [w:] Geschichte des Südwestens [on-line]. swr.de. [dostęp 2020-12-27]. (niem.).
  20. ↑ a b c d e Der 24. März 1935. Einweihung der Thingstätte in Koblenz. [w:] Service [on-line]. landeshauptarchiv.de. [dostęp 2020-12-29]. (niem.).
  21. ↑ a b Umbau und Sanierung Kurfürstliches Schloss; Residenzschloss Koblenz restauriert. lindschulte.de. [dostęp 2021-02-02]. (niem.).
  22. ↑ a b Kurfürstliches Schloss Koblenz. romantischer-rhein.de. [dostęp 2020-12-27]. (niem.).
  23. ↑ a b c Kurfürstliches Schloss. koblenz-kongress.de. [dostęp 2020-12-27]. (niem.).
  24. ↑ a b Heiraten in Koblenz. [w:] Standesamt [on-line]. koblenz.de. [dostęp 2020-12-27]. (niem.).
  25. ↑ a b c Schloss Koblenz. [w:] Innenfarben [on-line]. malerblatt.de, 2013-04. [dostęp 2021-02-02]. (niem.).
  26. ↑ a b c Kaisersaal. [w:] Kurfürstliches Schloss [on-line]. koblenz-kongress.de. [dostęp 2020-12-27]. (niem.).
  27. ↑ a b c d Räume. [w:] Kurfürstliches Schloss [on-line]. koblenz-kongress.de. [dostęp 2020-12-27]. (niem.).
  28. ↑ a b Spiegelsaal. [w:] Kurfürstliches Schloss [on-line]. koblenz-kongress.de. [dostęp 2020-12-27]. (niem.).
  29. ↑ a b c Gartensaal. [w:] Kurfürstliches Schloss [on-line]. koblenz-kongress.de. [dostęp 2020-12-27]. (niem.).
  30. ↑ a b Lennésaal. [w:] Kurfürstliches Schloss [on-line]. koblenz-kongress.de. [dostęp 2020-12-27]. (niem.).
  31. ↑ a b Augustasaal. [w:] Kurfürstliches Schloss [on-line]. koblenz-kongress.de. [dostęp 2020-12-27]. (niem.).
  32. ↑ a b c d Schlosspark. [w:] Parks & Gärten [on-line]. koblenzer-gartenkultur.de. [dostęp 2020-12-27]. (niem.).
  33. ↑ a b c d e f Schlosspark Koblenz. welterbe-mittelrheintal.de. [dostęp 2020-12-27]. (niem.).
  34. ↑ Kurfürstliches Schloss Koblenz. ich-geh-wandern.de. [dostęp 2021-01-11]. (niem.).

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pałac_elektorski_w_Koblencji&oldid=73202115”