Lista państw Australii i Oceanii

Lista państw Australii i Oceanii – lista państw i terytoriów zależnych Australii oraz Oceanii (Melanezji, Mikronezji i Polinezji).

Na terenie Australii i Oceanii znajduje się 14 państw oraz 21 terytoriów zależnych m.in. Australii, Nowej Zelandii i Francji, Stanów Zjednoczonych. Największym i najbardziej zaludnionym państwem Australii i Oceanii jest Australia (7 741 220 km² i 26 141 369 mieszkańców), a najmniejszym i najmniej zaludnionym – Nauru (21 km² i 9815 mieszkańców). Ponadto w Australii i Oceanii znajdują się integralne części państw, których zdecydowana większość terytorium leży na innych kontynentach i tradycyjnie są one uznawane za kraje azjatyckie i amerykańskie – Chile (Wyspa Wielkanocna i Sala y Gómez), Indonezji (sześć prowincji w zachodniej części wyspy Nowej Gwinei^[1]), Japonii (wyspy Ogasawara) oraz Stanów Zjednoczonych (Hawaje).

Mapa polityczna edytuj

Mapa polityczna Australii i Oceanii

Lista państw edytuj

Nazwa państwa^[2]	Stolica^[2]	Pełna nazwa państwa^[2]	Język urzędowy^[3]	Powierzchnia^[3]	Liczba ludności^[3]	Waluta^[3]	Głowa państwa
Australia Australia	Canberra	Związek Australijski Commonwealth of Australia	angielski^[a]	7 741 220 km²	26 141 369	dolar australijski	król Karol III
Fidżi Fiji (angielski) Viti (fidżyjski) फ़िजी (hindi fidżyjskie)	Suva	Republika Fidżi Republic of Fiji (angielski) Matanitu Tugalala o Viti (fidżyjski) फ़िजी गणराज्य (hindi fidżyjskie)	angielski, fidżyjski, hindi fidżyjskie	18 274 km²	943 737	dolar Fidżi	prezydent Wiliame Katonivere
Kiribati Kiribati (angielski) Kiribati (kiribati)	Bairiki	Republika Kiribati Republic of Kiribati (angielski) Ribaberikin Kiribati (kiribati)	angielski, kiribati	811 km²	114 189	dolar australijski dolar kiribati	prezydent Taneti Maamau
Mikronezja Micronesia	Palikir	Sfederowane Stany Mikronezji Federated States of Micronesia	angielski^[b]	702 km²	101 009	dolar amerykański	prezydent David Panuelo
Nauru Nauru (angielski) Naoero (nauruański)	Yaren^[c]	Republika Nauru Republic of Nauru (angielski) Republik Naoero (nauruański)	angielski, nauruański	21 km²	9811	dolar australijski	prezydent Russ Kun
Nowa Zelandia New Zealand (angielski) Aotearoa (maoryski)	Wellington	Nowa Zelandia New Zealand (angielski) Aotearoa (maoryski)	angielski, maoryski^[d]	268 838 km²	5 053 004	dolar nowozelandzki	król Karol III
Palau Palau (angielski) Belau (palau)	Ngerulmud	Republika Palau Republic of Palau (angielski) Beluu er a Belau (palau)	angielski, palau^[e]	459 km²	21 695	dolar amerykański	prezydent Surangel Whipps Jr.
Papua-Nowa Gwinea Papua New Guinea (angielski) Papua Niu Gini (hiri motu) Papua Niugini (tok pisin)	Port Moresby	Niezależne Państwo Papui-Nowej Gwinei Independent State of Papua New Guinea (angielski) Independen Stet bilong Papua Niu Gini (hiri motu) Independen Stet bilong Papua Niugini (tok pisin)	angielski, hiri motu, tok pisin	462 840 km²	9 593 498	kina	król Karol III
Samoa Samoa (angielski) Samoa (samoański)	Apia	Niezależne Państwo Samoa Independent State of Samoa (angielski) Malo Saʻoloto Tutoʻatasi o Samoa (samoański)	angielski, samoański	2831 km²	206 179	tala	O le Ao o le Malo Sualavi II
Tonga Tonga (angielski) Tonga (tonga)	Nuku‘alofa	Królestwo Tonga Kingdom of Tonga (angielski) Puleʻanga Tonga (tonga)	angielski, tonga	747 km²	105 517	paʻanga	król Tupou VI
Tuvalu Tuvalu (angielski) Tuvalu (tuvalu)	Vaiaku^[f]	Tuvalu Tuvalu (angielski) Tuvalu (tuvalu)	angielski, tuvalu	26 km²	11 544	dolar australijski	król Karol III
Vanuatu Vanuatu (angielski) Vanuatu (bislama) Vanuatu (francuski)	Port Vila	Republika Vanuatu Republic of Vanuatu (angielski) Ripablik blong Vanuatu (bislama) République de Vanuatu (francuski)	angielski, bislama, francuski	12 189 km²	308 043	vatu	prezydent Tallis Moses
Wyspy Marshalla Marshall Islands (angielski) Aelōñ in Ṃajeḷ (marszalski)	Delap^[g]	Republika Wysp Marshalla Republic of the Marshall Islands (angielski) Aolepān Aorōkin M̧ajeļ (marszalski)	angielski, marszalski	181 km²	79 906	dolar amerykański	prezydent David Kabua
Wyspy Salomona Solomon Islands	Honiara	Wyspy Salomona Solomon Islands	angielski	28 896 km²	702 694	dolar Wysp Salomona	król Karol III

Lista państw położonych częściowo w Oceanii edytuj

Nazwa państwa^[2]	Stolica^[2]	Pełna nazwa państwa^[2]	Język urzędowy^[3]	Powierzchnia^[3]	Liczba ludności^[3]	Waluta^[3]	Głowa państwa
Chile^[h] Chile	Santiago	Republika Chile República de Chile	hiszpański	756 102 km²	18 430 408	peso chilijskie	prezydent Gabriel Boric
Indonezja^[i] Indonesia	Dżakarta	Republika Indonezji Republik Indonesia	indonezyjski^[j]	1 904 569 km²	277 329 163	rupia indonezyjska	prezydent Joko Widodo
Japonia^[k] 日本	Tokio	Japonia 日本国	japoński	377 915 km²	124 214 766	jen	cesarz Naruhito
Stany Zjednoczone^[l] United States	Waszyngton	Stany Zjednoczone Ameryki United States of America	angielski	9 833 517 km²	337 341 954	dolar amerykański	prezydent Joe Biden

Lista terytoriów zależnych edytuj

Nazwa terytorium^[2]	Stolica^[2]	Państwo	Status terytorium	Język urzędowy^[3]	Powierzchnia^[3]	Liczba ludności^[3]	Waluta^[3]
Baker^[m] Baker Island	–	Stany Zjednoczone	nieinkorporowane terytorium niezorganizowane	angielski	2,1 km²	0	dolar amerykański
Guam Guam (angielski) Guåhan (czamorro)	Hagåtña	Stany Zjednoczone	nieinkorporowane terytorium zorganizowane	angielski, czamorro	544 km²	169 086	dolar amerykański
Howland^[m] Howland Island	–	Stany Zjednoczone	nieinkorporowane terytorium niezorganizowane	angielski	2,6 km²	0	dolar amerykański
Jarvis^[m] Jarvis Island	–	Stany Zjednoczone	nieinkorporowane terytorium niezorganizowane	angielski	5 km²	0	dolar amerykański
Johnston^[m] Johnston Atoll	–	Stany Zjednoczone	nieinkorporowane terytorium niezorganizowane	angielski	2,6 km²	0	dolar amerykański
Kingman^[m] Kingman Reef	–	Stany Zjednoczone	nieinkorporowane terytorium niezorganizowane	angielski	0,01 km²	0	dolar amerykański
Mariany Północne Northern Mariana Islands (angielski) Sangkattan na Islas Marianas (czamorro) Téél Falúw kka Efáng llól Marianas (karoliński)	Capitol Hill	Stany Zjednoczone	nieinkorporowane terytorium stowarzyszone	angielski, czamorro, karoliński	464 km²	51 475	dolar amerykański
Midway^[m] Midway Islands	–	Stany Zjednoczone	nieinkorporowane terytorium niezorganizowane	angielski	6,2 km²	40	dolar amerykański
Niue Niue (angielski) Niuē (niue)	Alofi	Nowa Zelandia	samorządne terytorium stowarzyszone	angielski, niue	260 km²	2000	dolar nowozelandzki
Norfolk Norfolk Island (angielski) Norf’k Ailen (norfuk)	Kingston	Australia	terytorium zewnętrzne	angielski, norfuk	36 km²	1748	dolar australijski
Nowa Kaledonia Nouvelle-Calédonie	Numea	Francja	wspólnota sui generis	francuski^[n]	18 575 km²	297 160	frank CFP
Palmyra^[m] Palmyra Atoll	–	Stany Zjednoczone	inkorporowane terytorium niezorganizowane	angielski	12 km²	0	dolar amerykański
Pitcairn Pitcairn Islands	Adamstown	Wielka Brytania	terytorium zamorskie	angielski	47 km²	50	dolar nowozelandzki
Polinezja Francuska Polynésie française	Papeete	Francja	wspólnota zamorska	francuski^[o]	4167 km²	299 356	frank CFP
Samoa Amerykańskie American Samoa (angielski) Amerika Samoa (samoański)	Pago Pago^[p]	Stany Zjednoczone	nieinkorporowane terytorium niezorganizowane	angielski, samoański	224 km²	45 443	dolar amerykański
Tokelau Tokelau (angielski) Tokelau (tokelau)	–^[q]	Nowa Zelandia	terytorium zależne^[4]	angielski, tokelau	12 km²	1647	dolar nowozelandzki
Wake^[m] Wake Island	–	Stany Zjednoczone	nieinkorporowane terytorium niezorganizowane	angielski	7 km²	0	dolar amerykański
Wallis i Futuna Wallis-et-Futuna	Mata Utu	Francja	wspólnota zamorska	francuski	142 km²	15 891	frank CFP
Wyspy Ashmore i Cartiera Ashmore and Cartier Islands	–	Australia	terytorium zewnętrzne	angielski	5 km²	0	dolar australijski
Wyspy Cooka Cook Islands (angielski) Kuki Airani (rarotonga)	Avarua	Nowa Zelandia	samorządne terytorium stowarzyszone	angielski, rarotonga	236 km²	8128	dolar nowozelandzki
Wyspy Morza Koralowego Coral Sea Islands	–	Australia	terytorium zewnętrzne	angielski	3 km²	0	dolar australijski

Zobacz też edytuj

Uwagi edytuj

↑ Prawo australijskie nie określa języka urzędowego, jednak de facto język urzędowy stanowi angielski.
↑ Ponadto na szczeblu regionalnym status języka urzędowego posiadają języki: chuuk, kosrae, pohnpei i yap.
↑ Nauru oficjalnie nie ma stolicy, jednak siedzibą władz państwowych jest miejscowość Yaren i to ona jest w większości źródeł przytaczana jako stolica kraju.
↑ Ponadto za oficjalny język urzędowy Nowej Zelandii uznano nowozelandzki język migowy.
↑ Ponadto na szczeblu regionalnym status języka urzędowego posiadają języki: japoński, sonsorol i tobi.
↑ W niektórych źródłach stolicą Tuvalu określa się cały atol Funafuti, na którym znajduje się niewielka miejscowość Vaiaku, gdzie znajdują się siedziby władz państwowych.
↑ W niektórych źródłach stolicą Wysp Marshalla określa się cały atol Majuro, na którym znajduje się aglomeracja Delap-Uliga-Darrit, gdzie znajdują się siedziby władz państwowych. Według Urzędowego wykazu nazw państw i terytoriów niesamodzielnych stolicą państwa jest Delap.
↑ Do Oceanii zalicza się Wyspę Wielkanocną i Sala y Gómez, będącymi integralną częścią terytorium Chile o powierzchni 164 km².
↑ Do Oceanii zalicza się wyspę Nowa Gwinea, na której znajduje się sześć prowincji Indonezji, stanowiące integralną część jej terytorium o łącznej powierzchni 415 171 km².
↑ Ponadto na szczeblu regionalnym status języka urzędowego posiada język jawajski.
↑ Do Oceanii zalicza się archipelag Ogasawara będący integralną częścią Japonii o łącznej powierzchni 107 km².
↑ Do Oceanii zalicza się Hawaje, będące stanem, a zatem integralną częścią terytorium Stanów Zjednoczonych Ameryki o powierzchni 28 313 km².
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Niezamieszkane terytorium wchodzące w skład tzw. Dalekich Wysp Mniejszych Stanów Zjednoczonych.
↑ Ponadto oficjalnie uznaje się 39 języków regionalnych.
↑ Ponadto oficjalnie uznaje się 7 języków regionalnych, m.in. tahitański, tubu, tuamotu, czy markiski.
↑ Instytucje rządowe znajdują się w miejscowościach Fagatogo, Utulei jednak de facto stolicą terytorium pozostaje Pago Pago.
↑ Brak oficjalnej stolicy. Każdy z zamieszkiwanych atoli posiada własny ośrodek administracyjny.

Przypisy edytuj

↑ Kompas CyberK.C. Media Kompas CyberK.C., 6 Provinsi di Papua beserta Ibukotanya [online], KOMPAS.com, 26 sierpnia 2023 [dostęp 2023-09-11] (indonez.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Urzędowy wykaz nazw państw i terytoriów niesamodzielnych, wyd. 6, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2021, ISBN 978-83-254-2587-6 (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Countries – The World Factbook [online], www.cia.gov [dostęp 2022-06-30] (ang.).
↑ Tokelau Government [online], www.tokelau.org.nz [dostęp 2023-09-19] .

[u1-4] Prawo australijskie nie określa języka urzędowego, jednak de facto język urzędowy stanowi angielski.

[u17-5] Ponadto na szczeblu regionalnym status języka urzędowego posiadają języki: chuuk, kosrae, pohnpei i yap.

[u2-6] Nauru oficjalnie nie ma stolicy, jednak siedzibą władz państwowych jest miejscowość Yaren i to ona jest w większości źródeł przytaczana jako stolica kraju.

[u3-7] Ponadto za oficjalny język urzędowy Nowej Zelandii uznano nowozelandzki język migowy.

[u4-8] Ponadto na szczeblu regionalnym status języka urzędowego posiadają języki: japoński, sonsorol i tobi.

[u5-9] W niektórych źródłach stolicą Tuvalu określa się cały atol Funafuti, na którym znajduje się niewielka miejscowość Vaiaku, gdzie znajdują się siedziby władz państwowych.

[u6-10] W niektórych źródłach stolicą Wysp Marshalla określa się cały atol Majuro, na którym znajduje się aglomeracja Delap-Uliga-Darrit, gdzie znajdują się siedziby władz państwowych. Według Urzędowego wykazu nazw państw i terytoriów niesamodzielnych stolicą państwa jest Delap.

[u13-11] Do Oceanii zalicza się Wyspę Wielkanocną i Sala y Gómez, będącymi integralną częścią terytorium Chile o powierzchni 164 km².

[u14-12] Do Oceanii zalicza się wyspę Nowa Gwinea, na której znajduje się sześć prowincji Indonezji, stanowiące integralną część jej terytorium o łącznej powierzchni 415 171 km².

[u16-13] Ponadto na szczeblu regionalnym status języka urzędowego posiada język jawajski.

[u15-14] Do Oceanii zalicza się archipelag Ogasawara będący integralną częścią Japonii o łącznej powierzchni 107 km².

[u12-15] Do Oceanii zalicza się Hawaje, będące stanem, a zatem integralną częścią terytorium Stanów Zjednoczonych Ameryki o powierzchni 28 313 km².

[u7-16] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Niezamieszkane terytorium wchodzące w skład tzw. Dalekich Wysp Mniejszych Stanów Zjednoczonych.

[u8-17] Ponadto oficjalnie uznaje się 39 języków regionalnych.

[u9-18] Ponadto oficjalnie uznaje się 7 języków regionalnych, m.in. tahitański, tubu, tuamotu, czy markiski.

[u10-19] Instytucje rządowe znajdują się w miejscowościach Fagatogo, Utulei jednak de facto stolicą terytorium pozostaje Pago Pago.

[u11-20] Brak oficjalnej stolicy. Każdy z zamieszkiwanych atoli posiada własny ośrodek administracyjny.

[1] Kompas CyberK.C. Media Kompas CyberK.C., 6 Provinsi di Papua beserta Ibukotanya [online], KOMPAS.com, 26 sierpnia 2023 [dostęp 2023-09-11] (indonez.).

[:0-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Urzędowy wykaz nazw państw i terytoriów niesamodzielnych, wyd. 6, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2021, ISBN 978-83-254-2587-6 (pol.).

[:1-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Countries – The World Factbook [online], www.cia.gov [dostęp 2022-06-30] (ang.).

[21] Tokelau Government [online], www.tokelau.org.nz [dostęp 2023-09-19] .

[1]

[2]

[3]

[a]

[b]

[c]

[d]

[e]

[f]

[g]

[h]

[i]

[j]

[k]

[l]

[m]

[n]

[o]

[p]

[q]

[4]