Pajęczno (gromada)

Pajęczno – dawna gromada, czyli najmniejsza jednostka podziału terytorialnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1954–1972.

Pajęczno
gromada
1954–1961
Państwo

 Polska

Województwo

łódzkie

Powiat

1954–55: radomszczański
1956–61: pajęczański

Data powstania

4 października 1954

Data likwidacji

31 grudnia 1961

Siedziba

Pajęczno

Szczegółowy podział administracyjny (1954)
Liczba sołectw

5

Liczba reprezentantów
Liczba członków GRN (1954)

27

brak współrzędnych

Gromady, z gromadzkimi radami narodowymi (GRN) jako organami władzy najniższego stopnia na wsi, funkcjonowały od reformy reorganizującej administrację wiejską przeprowadzonej jesienią 1954[1] do momentu ich zniesienia z dniem 1 stycznia 1973[2], tym samym wypierając organizację gminną w latach 1954–1972[3][4].

Gromadę Pajęczno siedzibą GRN w Pajęcznie (wówczas wsi) utworzono – jako jedną z 8759 gromad na obszarze Polski[3] – w powiecie radomszczańskim w woj. łódzkim, na mocy uchwały nr 36/54 WRN w Łodzi z dnia 4 października 1954. W skład jednostki weszły obszary dotychczasowych gromad[5] Pajęczno i Dylów ze zniesionej gminy Pajęczno w powiecie radomszczańskim oraz obszary dotychczasowych gromad Dylów A, Podgórze i Dylów Szlachecki (bez wsi Tuszyn) ze zniesionej gminy Siemkowice w powiecie wieluńskim[6]. Dla gromady ustalono 27 członków gromadzkiej rady narodowej[7].

1 stycznia 1956 gromada weszła w skład nowo utworzonego powiatu pajęczańskiego w tymże województwie[8].

29 lutego 1956 do gromady Pajęczno przyłączono przysiółek Łężce z gromady Makowiska oraz przysiółek wsi Kurzna z gromady Biała w tymże powiecie[9].

1 stycznia 1958 z gromady Pajęczno wyłączono miejscowości Pajęczno, Pajęczno Poduchowne i Pajęczno-Kolonia, tworząc z nich miasto Pajęczno[10] (w latach 1956–57 w powiecie pajęczańskim nie było miast, a siedzibą powiatu była wieś). Pajęczno pozostało jednak siedzibą GRN gromady Pajęczno, mimo że od 1958 roku nie wchodziło już w jej skład.

Gromadę zniesiono 31 grudnia 1961, a jej obszar włączono do gromad: Trębaczew (wieś Dylów, parcelę i wieś Dylów Szlachecki, kolonię Podgórze i parcelę Zygmuntów), Biała (kolonię Dylów i przysiółek Kurzna) i Dworszowice Pakoszowe (przysiółek Łężce)[11].

Pajęczno stało się ponownie siedzibą jednostki wiejskiej 1 stycznia 1973, kiedy to – tym razem w powiecie pajęczańskim – reaktywowano zniesioną w 1954 roku gminę Pajęczno[12].

Przypisy

edytuj
  1. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  2. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
  3. a b Podział administracyjny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Warszawa: Urząd Rady Ministrów – Biuro do spraw Prezydiów Rad Narodowych, 1956.
  4. Mała Encyklopedia Powszechna PWN. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959.
  5. Gromady istniały także po II wojnie światowej jako jednostka pomocnicza gmin.
  6. Uchwała Nr 36/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 4 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu radomszczańskiego; w ramach Zarządzenia Nr Or. V-167/1/54 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 22 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 4 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 1 grudnia 1954 r., Nr. 11, Poz. 39)
  7. Uchwała Nr XLIII/275/54 Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Radomsku z dnia 2 października 1954 r. w sprawie ustalenia liczby członków gromadzkich rad narodowych (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 9 października 1954 r., Nr. 9, Poz. 36)
  8. Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 286
  9. Uchwała Nr 33/56 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 12 stycznia 1956 r. w sprawie zmian granic administracyjnych gromad w niektórych powiatach województwa łódzkiego; w ramach Zarządzenia Nr Or. I-72/1/56 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 8 marca 1956 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 12 stycznia 1956 r., dotyczących zmian w podziale administracyjnym województwa łódzkiego (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 5 kwietnia 1956 r., Nr. 3, Poz. 9)
  10. Dz.U. z 1957 r. nr 57, poz. 282
  11. Uchwała Nr 14 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 20 września 1961 r. w sprawie zniesienia i utworzenia niektórych gromad w województwie łódzkim; w ramach Obwieszczenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 21 grudnia 1961 r. o ogłoszeniu uchwały Nr 14 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 20 września 1961 r. w sprawie zniesienia i utworzenia niektórych gromad w województwie łódzkim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 31 grudnia 1961 r., Nr. 11, Poz. 61)
  12. Uchwała Nr XIX/100/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 9 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie łódzkim