Palczewo (województwo pomorskie)

wieś w województwie pomorskim

Palczewo (niem. Palschau) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie nowodworskim, w gminie Ostaszewo na obszarze Żuław Wiślanych.

Palczewo
wieś
Ilustracja
Wiatrak w Palczewie
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Powiat

nowodworski

Gmina

Ostaszewo

Liczba ludności (2022)

239[2]

Strefa numeracyjna

55

Kod pocztowy

82-112[3]

Tablice rejestracyjne

GND

SIMC

0154111

Położenie na mapie gminy Ostaszewo
Mapa konturowa gminy Ostaszewo, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Palczewo”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Palczewo”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Palczewo”
Położenie na mapie powiatu nowodworskiego
Mapa konturowa powiatu nowodworskiego, blisko lewej krawiędzi na dole znajduje się punkt z opisem „Palczewo”
Ziemia54°10′00″N 18°51′25″E/54,166667 18,856944[1]

Historia edytuj

Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1321 r. Prawa chełmińskie nadał wsi wielki mistrz krzyżacki Ludolf König von Wattzau w 1344 roku osadzając na 40 włókach ziemi Dythericha Schoteisa wraz z towarzyszami. Przez Palczewo biegł w XIV wieku trakt handlowo-komunikacyjny z Gdańska do Elbląga. Istniała też przeprawa promowa do Steblewa, zlikwidowana w 1945 r. Obecnie wieś liczy 286 mieszkańców.

Wieś królewska położona była w II połowie XVI wieku w województwie malborskim[4].

Palczewo leży nad Wisłą, tuż przy wale przeciwpowodziowym, 14 km od Tczewa i 24 km od Malborka. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie elbląskim.

Zabytki edytuj

W Palczewie znajdują się następujące obiekty zabytkowe wpisane do rejestru zabytków[5]:

  • Drewniano-ceglany wiatrak "holender", przemiałowy z przełomu XVIII i XIX w. Jest dużą atrakcją turystyczną wsi. Już przed drugą wojną światową obiekt został uznany za zabytek techniki, używany był jednak jeszcze przez kilka lat po wojnie. Posiada konstrukcję drewniano-ceglaną, z ceglaną, przejezdną podstawą, w której znajdują się pomieszczenia magazynowe. Ośmioboczne ściany oraz obracana czapa pokryte są gontem. Czapa wiatraka obraca się w stronę wiatru za pomocą zamontowanego w niej wiatraczka[6]. Wewnątrz wiatraka zachowały się niektóre urządzenia młynarskie. Obiekt 6-kondygnacyjny (parter - 93 m kw., I piętro - 75, II piętro - 62, III piętro - 46, IV piętro - 36, V piętro - 36 m kw.).
  • Poewangelicki drewniany kościół Matki Bożej Częstochowskiej zbudowany w 1712. Jest to jedyny drewniany kościół na Żuławach. Na dwuspadowym dachu pokrytym gontem umieszczona jest wieżyczka. Wewnątrz kościoła znajdują się niezwykle cenne barokowe organy z 1687 r., ołtarz z 1754 r. oraz polichromowane ściany.

Galeria edytuj

Przypisy edytuj

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 96423
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 916 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. Prusy Królewskie w drugiej połowie XVI wieku : suplement. Cz. 1, Mapy, plany, Warszawa 2021, k. 1.
  5. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2018-01-27].
  6. Wiatrak i kościół w Palczewie

Zobacz też edytuj

Linki zewnętrzne edytuj