Papirus Oxyrhynchus 208 + 1781

Papirus Oxyrhynchus 208 + 1781, oznaczany symbolem ${\mathfrak {P}}^{5}$ (według numeracji Gregory-Aland), ε 02 (von Soden) – grecki rękopis Nowego Testamentu spisany na papirusie, w formie kodeksu. Jest jednym z rękopisów odkrytych w Oxyrhynchus. Paleograficznie datowany jest na początek III wieku. Zawiera fragmenty Ewangelii Jana. Pod względem tekstualnym jest bliski dla Kodeksu Synajskiego, jednak z pewnymi wyjątkami.

P. Oxyrhynchus 208 + 1781
Papirus 5 (GA)

Data powstania	III wiek
Rodzaj	Kodeks papirusowy
Numer	${\mathfrak {P}}^{5}$
Zawartość	Ewangelia Jana 1; 6; 20 †
Język	grecki
Rozmiary	12,5 × 25 cm
Typ tekstu	tekst zachodni
Kategoria	I
Odkrywca	Grenfell & Hunt
Miejsce przechowywania	British Library

Opis

Zachowały się fragmenty trzech kart rękopisu. Zachowany tekst Ewangelii Jana zawiera wiersze 1,23-31.33-40; 16,14-30; 20,11-17.19-20.22-25. Pisany jest jedną kolumną na stronę, 27 linijek na stronę. Rozmiary kart wynoszą 12,5-13 na 25 cm.

Rękopis sporządzony został przez rękę wprawioną w pisaniu dokumentów, okrągłą, prostą uncjałą średniej wielkości. Nomina sacra pisane są skrótami (ΙΗΝ, ΙΗΣ, ΠΡ, ΠΡΑ, ΠΡΣ, ΘΥ), z wyjątkiem ανθρωπος, które jest pisane pełną formą.

Skryba miał tendencję do skracania, zwłaszcza do opuszczania zaimków i spójników jeżeli te nie są konieczne.

Tekst

[karta 1 verso (Jan 1,23-32)] [1:23] εγ]ω̣ φ̣ων[η] β̣ο̣[ωντος εν τη ερημω ευ]θ̣υνατ[ε την οδον κυ καθως ει π]ε̣ν ησα[ιας ο προφητης [24] και απεσ τ]α̣λμενοι [ησαν εκ των φαρισαι ω]ν [25] και ηρ̣ω̣[τησαν αυτον τι ουν βα π̣τ̣ιζεις ει [συ ουκ ει ο χς ουδε ηλιας ουδε ο προ[φητης [26] απεκριθη αυτοις ο ιωανν[ης λεγων εγω βαπτιζω εν υ δατι μ[εσος υμων εστηκεν ον υμεις ουκ οιδα[τε [27] ο οπισω μου ερχομε ν]ος [ο]υ ο[υκ ειμι αξιος ινα λυσω αυ του τον [ιμαντα του υποδηματος [28] ταυτα εν β[ηθανια εγενετο πε ραν του ιο[ρδανου οπου ην ο ιωαν ν]ης βαπτι[ζων [29] τη επαυριον βλε πει τον ιην [ερχομενον προς αυτον και λεγει [ιδε ο αμνος του θυ ο αιρω   την αμαρ[τιαν του κοσμου [30] ουτος εστιν υπερ [ου εγω ειπον οπισω μου ερχεται α[νηρ ος εμπροσθεν μου γεγον[εν οτι πρωτος μου ην [31] καγω ο̣υ̣κ η̣δ̣[ειν αυτον αλλ ινα φανερω θ̣η̣ [τω ισραηλ δια τουτο ηλθον ε γ̣[ω εν υδατι βαπτιζων [32] και εμαρτυ [ρησεν ιωαννης λεγων οτι τεθεαμαι] [το πνα καταβαινον ως περιστεραν [εξ ουρανου και εμεινεν επ αυτον]

[karta 1 recto (Jan 1,33-41)] [33] καγω ουκ ηδειν αυτον] αλλ ο π̣[εμ ψας με βαπτιζειν εν υ]δατ[ι] ε̣[κει νος μοι ειπεν εφ ον αν ι]δης το̣ [πνα καταβαινον και μεν]ον επ αυ[τον ουτος εστιν ο βαπτιζ]ων εν πνι αγιω [34] καγω εωρακα και μεμ]αρτυρηκα ο̣ τι ουτος εστιν ο εκλεκτο]ς του θυ   [35] τη ε̣ παυριον ιστηκει ο ιωανν]η̣ς και εκ των μαθητων αυτου δ]υ̣ο̣ [36] και εμ̣ βλεψας τω ιηυ περιπατο]υντι λεγε[ι ιδε ο αμνος του θυ   [37] και εκ]ουσαν οι δ̣υ̣ο̣ μαθηται λαλουντος και η]κολουθη σαν τω ιηυ   [38] στραφεις δ]ε ο ιης και θε ασαμενος αυτους ακ]ολοθουντας λεγει αυτοις τι ζητει]τε <οι δε> ειπα̣ν̣ <αυ> <τω> ραββει ο λεγεται ερ]μηνευονε νον διδασκαλε που μεν]εις [39] λεγει αυτοις ερχεσθε και οψε]σθε ηλθαν ουν και ειδαν που μενει κ]αι παρ αυτω εμειναν την ημεραν] ε̣κ̣ε̣ι̣ν̣η̣ν̣ ω ρα ην ως δεκατη [40] ην ανδ]ρεας ο α δελφος σιμωνος πετρου εις εκ δ]υο των ακουσαντων παρα ιωαννο]υ̣ και α [κολουθησαντων αυτω [41] ευρισκει] [ουτος πρωτον τον αδελφον τον ιδιον] [σιμωνα και λεγει αυτω ευρηκαμεν] [τον μεσσιαν ο εστιν ερμηνευομενον]

Fragment Jana 16,14-22

Fragment Jana 16,22-30

[karta 2 recto (Jan 16,14-22)] [16:14] οτι εκ του εμου λημψετ]α̣ι και ανα[γ γελει υμειν [15] παντα οσ]α̣ εχει ο πρ ε εμα εστιν δια τουτο ειπο]ν οτι εκ τ[ου εμου λαμβανει κα]ι αν[αγ]γ̣ε̣λ̣ε̣ι̣ υμει   [16] μεικρον και ουκετι θεωρειτε με κ]αι παλιν μεικρον κ]αι οψεσθε [με [17] ειπαν ουν τινες εκ των μ]αθητων αυτου προς αλληλους τι] εστιν τουτο ο λε γει ημειν μεικρον και ου] θεωρει̣τε με και παλιν μεικρον κ]αι οψ]ε̣σ̣θ̣ε̣ μ̣ε̣ κ̣α̣ι̣ [οτ]ι̣ υπαγω προς τον] πρα   [18] ελεγον ο̣υ̣ν τι εστιν τουτο] μ̣εικρον ο̣υ̣κ οιδα μεν τι λαλει [19] εγ]νω <ο> ιης οτι η̣[θ]ε̣λον αυτον ερωταν] κ̣αι ειπενπ αυτ[ο]ις περι τουτου ζητ]ε̣ιτε με μετ αλληλω[ν οτι ειπον μεικρ]ον και ου θεωρει[τε με και παλιν μεικρο]ν και οψεσθε με [20] αμην αμην λεγ]ω υμειν οτ[ι κ]λα[υ σετε και θρηνησ]ετε υμεις ο δε κοσμος χαρησετ]αι υμεις λυπηθη σεσθε αλλ η λυπ]η υμων εις χαραν γενησεται [21] η γυν]η οταν τικτη λυ πην εχει οτι ηλθεν] η ωρα αυτης οταν δε γεννηση το] παιδ[ι]ον ουκε̣ τι μνημονευει της θλ]ειψ[ε]ως δι α την χαραν οτι εγενν]ηθ̣η ανθρω πος εις τον κοσμον ] [22] και υμεις ουν

[karta 2 verso (Jan 16,22-30)] νυν μεν [λυπεν εχετε παλιν δε οψομαι υ[μας και χαρησεται υμων η καρδια [και την χαραν υμων ου δεις αρει [αφ] υμων [23] και εν εκεινη τη ημερ̣[α] ε[μ]ε̣ [ουκ ερωτησετε ουδεν [α]μην α̣[μην λεγω υμειν αν τι αιτη[σ]η̣τε [τον πρα δωσει υμειν [24] εν τω ον[ο]ματ̣[ι μου αιτειτε και και λημψεσθε ι[να η χαρα υμων η π̣επληρω[μ]ε[ν]η [[25] ταυτα εν παροι μ̣ιαις λελ[α]ληκα [υ]μειν ερχεται ω̣ρ̣α̣ οτε ο̣υκετ[ι εν παροιμιαις λα λησω υμειν αλλα παρρησια περι του πρς απαγγε[λω υμειν [[26] εν ε κεινη τη ημερα [εν τω ονοματι μου αιτησεσθε [και ου λεγω υμειν ο]τι εγω ερωτησ[ω τον πρα [[27] αυτος γ]αρ ο πρ φιλει υμ[ας οτι υμεις εμε πεφιληκα̣τε̣ και [πεπιστευκατε οτι παρα θυ εξηλθ[ον [28] εξηλθον παρα του πρς και ε[ληλυθα εις τον κ̣ο̣σ̣μον παλιν α̣[φιημι τον κοσμον και πορευομαι προ[ς τον πρα [29] λε γ̣ο̣υ̣σ̣ιν <αυτω> οι μ[αθηται αυτου ιδε νυν εν παρρη̣σια λ[αλεις και παροιμιαν ου δεμιαν λ[εγεις [30] νυν οιδαμεν οτι οιδας πα̣[ντα ου χρειαν εχεις

[karta 3 recto (Jan 20,9-19)] [[9] ουδεπω γαρ ηδεισαν την γραφην] [οτι δει αθτον εκ νεκρων αναστηναι] [[10] απηλθον ουν παλιν προς αυτους οι] [μαθηται [11] μαρια δε ειστηκει προς τω] μνημ[ειω εξω κλαιουσα ως ουν εκλαιεν παρεκυ[ψεν εις το μνημειον [12] και θεω ρει δυο [αγγελους εν λευκοις καθεζομε ν[ους ενα προς τη κεφαλη και ενα προς τ[οις ποσιν οπου εκειτο το σωμα του ιηυ [13] και λεγουσιν αυτη εκεινοι γυναι τι] [κλαιεις λεγει αυτοις οτι ηραν τον κν] μου και ουκ οιδα που εθηκαν αυτον [14] ταυτα [ειπουσα εστραφη εις τα οπι σω και [θεωρει τον ιην εστωτα και ου κ ηδει [οτι ιης εστιν [15] λεγει αυτη ιης γυναι [τι κλαιεις τινα ζητεις εκεινη δοκου[σα οτι ο κηπουρος εστιν λεγει αυτω [κε ει συ εβαστασας αυτον ειπε μοι π[ου εθηκας αυτον καγω αυτον αρω [[16] λεγει αυτη ιης μαριαμ στραφει σα εκεινη λεγει αυτω εβραιστι ραβ] β[ουνι [κε μου [17] λεγει αυτη ιης μη μ[ου απτου ουπω γαρ αναβεβηκα προς τ̣[ον πρα πορευου δε προς τους αδελ [φους μου και ειπε αυτοις αναβαινω] [προς τον πρα μου και πρα υμων και] [θν μου και θν υμων [18] ερχεται μαριαμ] [η μαγδαληνη αγγελλουσα τοις μαθη] [ταις οτι εωρακα τον κν και ταυτα]

[karta 3 verso (Jan 20,19-26)] [ειπεν αυτη [19] ουσης ουν οψιας τη] [ημερα εκεινη τη μια σαββατων] [και των θυρων κεκλεισμενων] [οπου ησαν οι μαθηται δια τον] φοβον των ιουδαιων] η̣[λθεν ο ιης και εστη εις το μεσο]ν <και> λεγει ειρηνη υμειν [20] και τ]ουτ' ειπω   εδειξεν τας χειρας και την πλε]υ ραν εχαρησαν ουν οι μαθητ]αι ι [δοντες τον κν [21] ειπεν ουν αυτοις] [ο ις παλιν ειρηνη υμειν καθως] [απεσταλκεν με ο πρ καγω πεμ] [πω υμας [22] και τουτο ειπων ενεφυσ ησεν και λεγει αυτοις λαβετε πνα α γιον [23] αν τινων αφητε ταςν αμ]αρτιας αφεωνται αυτοις αν τινων] κρατητε κεκρατηνται [24] θωμας εις εκ τω]ν δω δεκα ο λεγομενος διδυμος ο]υκ ην μετ αυτων οτε ουν ηλθ]εν ιης [25] ελεγον αυτω οι μαθηται εω]ρακα μεν τον κν ο δε ειπεν αυτοι]ς εαν μη ιδω εν ταις χερσιν τον τυ]π̣ο̣ν̣ [των ηλων και βαλω τον δακτυλον] [μου εις τον τυπον των ηλων και] [βαλω μου την χειρα εις την πλευ] [ραν αυτου ου μη πιστυσς [26] και [μεθ ημερας οκτω παλιν ησαν εσω]

Skrybowie i korektorzy

W Jan 1,38 "οι δε" zostało dodane ponad linią tekstu; αυ zostało zakwestionowane przy pomocy kropek ponad literami.

W Jan 16,19 "ο" zostało dodane ponad linią tekstu.

W Jan 16,29 αυτω zostało dodane ponad linią tekstu.

W Jan 20,19 και zostało dodane ponad linią tekstu.

Tekstualny charakter

W Jan 1,34 wspiera wariant ὁ ἐκλεκτός stosowany przez rękopisy ${\mathfrak {P}}$¹⁰⁶, א, b, e, ff², syr^{c, s}.

W Jan 16,17 w linii 7 na stronie recto drugiego fragmentu pojawia się dość duża przerwa sugerująca jakiś dodatkowy materiał.

W Jan 16,20 zamiast λυπηθησεσθε stosuje λουπηθησεσθε, w 16,21 λυπην zamienia na λοιπην. W 16,27 jako jedyny rękopis omija εγω, w 20,19 skryba opuszcza και.

Tekst linii 19 na trzeciej karcie na stronie recto (Jan 20,16), ze względu na uszkodzenie fragmentu, jest trudny w rekonstrukcji. Grenfell i Hunt zauważyli że nie ma tu miejsca na tradycyjny tekst ο λεγεται διδασκαλε ponieważ linia musiałaby wówczas pomieścić 34 litery (o siedem za dużo). Grenfell i Hunt odrzucili inny możliwy wariant κε διδασκαλε, który prezentuje Kodeks Bezy (możliwość konflacji i zaproponowali samo tylko κε, pomimo iż nie występuje on w żadnym znanym rękopisie greckim, ale jest wspierany przez starołacińskie Domine występujące w rękopisach Codex Vercellensis i Codex Usserianus I. Nie zdecydowali się jednak na wprowadzenie tego wariantu do rekonstruowanego tekstu tekstu:

αρω [λεγει αυτη ιης μαριαμ στραφει

[σα εκεινη λεγει αυτω εβραιστι ραβ

β[ουνι . . . . . . . . . . . λεγει αυτη ιης

Wszyscy krytycy tekstu są zgodni że przestrzeń jest za krótka by pomieścić tradycyjne ο λεγεται διδασκαλε (Jan 20,16) ale κε jest za krótkie i nie jest wspierane przez żaden grecki rękopis. Elliott i Parker zasugerowali inny wariant ο λεγεται κε. Tę rekonstrukcję poparł Peter Head. Comfort zaproponował κε μου pomimom iż ten wariant nie jest wspierany przez żaden grecki rękopis. Jest on pokrewny dla κε διδασκαλε Kodeksu Bezy oraz starołacińskiego Magister Domine albo Domine i tym samym wpisuje się w tradycję tekstu zachodniego.

Grecki tekst rękopisu reprezentuje tekst zachodni. Aland określił go jako "normal text" i umieścił go w I kategorii Alanda. Jest to błąd Alanda, ponieważ do I kategorii wliczane są tylko rękopisy reprezentujące czysty tekst aleksandryjski, ten natomiast rękopis reprezentuje tekst zachodni, dla którego Aland przeznaczył IV kategorię. Comfort zwraca uwagę na niekonsekwencję i zapytuje czy to dlatego, że tekst rękopisu ma "normalną" liczbę błędów i sobie tylko właściwych wariantów tekstowych.

Tekst rękopisu stoi w bliskiej relacji do Kodeksu Synajskiego, z którym kilkakrotnie łączy się przeciwko Kodeksowi Watykańskiemu (np. Jan 1,27.34; 16,22.27.28; 20,25). Pokrewieństwo tekstualne z Kodeksem Synajskim zostało niestety zatarte przez "mutilation".

Historia rękopisu

Rękopis został odkryty w 1895 roku przez Grenfell i Hunt w Oksyrynchos w Egipcie. Pierwsza i trzecia karta kodeksu została opublikowana w Oxyrhynchus Papyri Part II (1899). Zostały one oznakowane jako Oxyrhynchus 208. Gregory umieścił go pod numerem 5 na swojej liście rękopisów papirusowych NT. Druga karta kodeksu zawierająca tekst Jana 16,14-30 została opublikowana w 1922 roku jako Oxyrhynchus 1781.

Rękopis był badany przez Hunta, Grenfella, Wessely, Schofielda, Comforta i Barretta.

Obecnie rękopis przechowywany jest w British Library (Inv. nos. 782, 2484) w Londynie.

Zobacz też

• Lista kodeksów papirusowych Nowego Testamentu

Bibliografia

• B. P. Grenfell & A. S. Hunt: Oxyrhynchus Papyri II. London: 1899, s. 1–8.
• B. P. Grenfell & A. S. Hunt: Oxyrhynchus Papyri XV. London: 1922, s. 8–12.
• C. R. Gregory: Textkritik des Neuen Testaments. T. 3. Leipzig: J. C. Hinrichs, 1909, s. 1085.
• C. R. Gregory: Die griechischen Handschriften des Neuen Testament. Leipzig: J. C. Hinrichs, 1908, s. 45.
• Karl Wessely. Les plus anciens monuments du christianisme. „PO”. 4/2, s. 145–148, 1907. 

Linki zewnętrzne

• INTF: Papirus 1 (GA). [w:] Liste Handschriften [on-line]. Münster Institute. [dostęp 2012-02-29].