Parafia św. Apostołów Piotra i Pawła w Jabłoni Kościelnej
Parafia pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Jabłoni Kościelnej – rzymskokatolicka parafia należąca do dekanatu wysokomazowieckiego, diecezji łomżyńskiej, metropolii białostockiej. Siedziba parafii mieści się w Jabłoni Kościelnej. Erygowana w 1493 r. Od 1999 roku proboszczem parafii jest ks. kan. dr Andrzej Łapiński.
 Kościół parafialny - fasada | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Adres |
Jabłoń Kościelna ul. Kolejowa 5 |
| Data powołania |
1493 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Diecezja | |
| Dekanat | |
| Kościół | |
| Proboszcz |
ks. kan. dr Andrzej Łapiński |
| Wezwanie | |
| Wspomnienie liturgiczne |
św. Apostołów Piotra i Pawła, MB Szkaplerznej, św. Ap. Szymona i Tadeusza. |
Położenie na mapie gminy Nowe Piekuty  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wysokomazowieckiego  | |
 52°55′08,47″N 22°39′00,21″E/52,919019 22,650058
| |
Historia edytuj
W 1485 r. w aktach konsystorza janowskiego występował komentarz – zarządzający kościołem w Jabłoni Wroniej (Kościelnej) – ks. Jakub. Dokument fundacyjny spisano w lipcu 1493 r. Rozległa dziedzina Jabłoń obejmowała kilkanaście wsi zamieszkanych przez rodziny Jabłońskich. Dokument z 1493 r. wystawili członkowie trzech rodzin: bracia rodzeni – Jakub[1], Stanisław[2] i Mikołaj; Dobiesław z ojcem oraz Jadwiga – żona Szczepana, z synami: Janem, Piotrem i Mikołajem. Kościół nosił nazwę św. Piotra i Pawła, św. Wawrzyńca i św. Marii Magdaleny[1].
Miejsca święte edytuj
Kościół parafialny edytuj
Obecny kościół został zbudowany w latach 1867–1868 według projektu arch. Karola Majewskiego, budowniczego powiatu łomżyńskiego, kosztem Ignacego Jelińskiego, właściciela Mazur[3].
Dawniej posiadane lub użytkowane przez parafię świątynie edytuj
Kościół wzmiankowany w 1480 r[3].
Kościół nosił nazwę św. Piotra i Pawła, św. Wawrzyńca i św. Marii Magdaleny[1].
Dokument fundacyjny kościoła w Jabłoni Kościelnej jest opatrzony datą 1493 taką samą jak kościoły w Kuleszach Kościelnych, Dąbrowie Wielkiej i Jabłonce Kościelnej, gdy biskup łucki Jan Pudełko wizytował je i dokonywał ich konsekracji[2].
Obszar parafii edytuj
W granicach parafii znajdują się miejscowości:
- Jabłoń Kościelna,
- Jabłoń Dąbrowa (4 km),
- Jabłoń Dobki (1 km),
- Jabłoń Jankowce (1 km),
- Jabłoń Kikolskie (2 km),
- Jabłoń Markowięta (1 km),
- Jabłoń Piotrowce (3 km),
- Jabłoń Rykacze (3 km),
- Jabłoń Samsony (2,5 km),
- Jabłoń Spały (2 km),
- Jabłoń Śliwowo (4 km),
- Jabłoń Uszyńskie (2,5 km),
- Jabłoń Zambrowizna (1 km),
- Jabłoń Zarzeckie (2 km),
- Mazury (4 km),
- Moczydły Jakubowięta (4 km),
- Szymbory Andrzejewięta (4 km),
- Szymbory Jakubowięta (3 km),
- Szymbory Włodki (3,5 km)
Liczebność parafian edytuj
W 1888 r. do parafii Jabłoń należało 2392 katolików (1255 mężczyzn i 1137 kobiet), którzy mieszkali w miejscowościach[1]:
| Miejscowość | Osób |
|---|---|
| XIX w. (dane 1888r.)[1] | |
| Jabłoń Dąbrowa | 206 |
| Jabłoń Śliwno | 168 |
| Jabłoń Piotrowce | 174 |
| Jabłoń Jankowce | 188 |
| Jabłoń Zambrowizna | 74 |
| Jabłoń Moczydły | 127 |
| Szymbory Andrzejowięta | 106 |
| Szymbory Włodki | 105 |
| Szymbory Jakubowięta | 102 |
| Jabłoń Samsony | 96 |
| Jabłoń Kikolskie | 23 |
| Jabłoń Uszyńskie | 123 |
| Mazury | 219 |
| Pruszanka | 18 |
| Jabłoń Rykacze | 111 |
| Jabłoń Spały | 67 |
| Jabłoń Zarzeckie | 92 |
| Jabłoń Markowięta | 90 |
| Jabłoń Dobki | 81 |
| Jabłoń Kościelna | 132 |
Galeria edytuj
-
Figura Matki Bożej Niepokalanej -
Rzeźba świętego Piotra -
Rzeźba świętego Pawła -
Fragment cmentarza parafialnego
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e J. Maroszek, Dzieje powiatu Wysokie Mazowieckie 1866-2006. Białystok 2008 r. s. 52-53.
- ↑ a b T. Jaszczołt, Fundacje kościelne na Podlasiu do końca XV wieku z Kościoły a państwo na pograniczu polsko-litewsko-białoruskim, źródła i stań badań pod redakcją M. Kietlińskiego, K. Sychowicza, W. Śleszyńskiego. Wydawnictwo Prymat, Białystok 2005 r. s. 15, 25-26, 47. dostępna na stronie: komunikat.org (2012-08-28).
- ↑ a b Kałamajska –Saeed M. Katalog Zabytków Sztuki Województwa Łomżyńskiego, Ciechanowiec, Zambrów, Wysokie Mazowieckie i okolice. Seria Nowa, Tom IX zeszyt 2. Polska Akademia Nauk i Instytut Sztuki, Warszawa 1986 r. s. 40-41.