Parafia św. Jana Chrzciciela i św. Szczepana w Choroszczy
Parafia pw. św. Jana Chrzciciela i św. Szczepana Męczennika w Choroszczy – rzymskokatolicka należąca do dekanatu Białystok-Starosielce, archidiecezji białostockiej, metropolii białostockiej[1].
 Kościół św. Jana Chrzciciela i św. Szczepana Męczennika | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Adres |
ul. Mickiewicza 2 |
| Data powołania |
przed 1459 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Diecezja | |
| Dekanat | |
| Kościół | |
| Filie |
Kaplica pw. Ducha Świętego na cmentarzu w Choroszczy |
| Proboszcz |
ks. Leszek Struk |
| Wezwanie | |
Położenie na mapie Choroszczy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu białostockiego  | |
Położenie na mapie gminy Choroszcz  | |
 53°08′32″N 22°59′19″E/53,142222 22,988611
| |
| Strona internetowa | |
Historia parafii edytuj
Pierwsze wzmianki o istniejącej w Choroszczy parafii z drewnianym kościołem pochodzą z 22 października 1459 roku.
- XVI wiek
W roku 1507 król Zygmunt Stary nadaje Choroszczy prawa miejskie. Trzy lata później Aleksander Chodkiewicz, marszałek Wielkiego Księstwa Litewskiego, przekazuje miasteczko Choroszcz wraz z kościołem bazylianom z Supraśla, jednak po pewnym czasie je odbiera w zamian za trzy wsie: Choprostków, Klewin i Baciuty.
- XVII wiek
W 1654 roku wojewoda trocki, Mikołaj Stefan Pac herbu Gozdawa, funduje w Choroszczy drewniany klasztor przy kościele zbudowanym przez jego rodziców Stefana i Marcjannę Paców i powierza prowadzenie parafii ojcom dominikanom. Rozpoczyna się wówczas wszechstronny rozwój parafii. Powstaje słynne na one czasy sanktuarium Matki Bożej oraz szkoła, której absolwenci mogli kontynuować naukę w Akademii Krakowskiej.
W roku 1671 Mikołaj Stefan Pac został wyniesiony przez króla, ku zdumieniu kapituły, na stolicę biskupią w Wilnie. Jednak pomimo sakry biskupiej bardzo często przebywa w Choroszczy, wznosząc tu letnią rezydencję z pięknym ogrodem. W roku 1673 sprowadził osobiście z Rzymu do tutejszej świątyni starożytne relikwie świętych męczenników: Wita, Aleksandry, Walerii i Wiktorii. Niestety wielka pożoga roku 1683 zniszczyła miasteczko i kościół, który po odbudowaniu uległ pożarowi po raz drugi w roku 1707.
- XVIII wiek
W 1756 roku Jan Klemens Branicki, hetman wielki koronny, kasztelan krakowski, na prośbę dominikanów buduje murowany klasztor i kościół konsekrowany w roku 1770. Świątynia ta była budowlą jednonawową o sklepieniu kolebkowym, w zakrystii i kruchcie zachodniej posiada sklepienie krzyżowe, z wieżą kwadratową od frontu. Wnętrze świątyni i refektarz klasztorny były bogato zdobione i utrzymane w stylu rokokowym[2].
W roku 1780 pojawia się wzmianka o istniejącym w Choroszczy unikalnym relikwiarzu trumiennym św. Kandyda, którego szczątki zostały wydobyte z katakumb Santa Agnese w Rzymie w roku 1765. Realistyczna figura świętego znajduje się w szklanej trumnie i związana jest z nią legenda o końcu świata[3]. Być może ojcowie dominikanie sprowadzili relikwie, aby szerzyć kult świętego, który był znany ze swojej nieugiętej postawy w obronie ideałów. Postawa taka była szczególnie cenna w sytuacji, gdy nad Polską zawisło widmo rozbiorów.
- XIX wiek
W 1832 roku dominikanie zostali przez rząd carski wysiedleni do Różanegostoku, a parafia przeszła pod zarząd księży diecezjalnych.
- XX wiek
W 1915 roku podczas działań wojennych kościół został uszkodzony. W czasie odbudowy poszerzono świątynię, dobudowując dwie boczne nawy, co w zasadniczy sposób zmieniło całą bryłę. Niefortunnie w roku 1938 z nieustalonych przyczyn spłonęło prawie całe wnętrze kościoła i dach. W roku 1944 wojska niemieckie wysadziły wieżę, która zniszczyła sklepienie świątyni. W latach 1945–1947 kościół odbudowano. Na wieży zainstalowano 4 dzwony o imionach: Jan, Franciszek, Dominik i Stanisław.
Miejsca święte edytuj
- Kościół parafialny
- Kościoły filialne i kaplice
- Kaplica cmentarna pw. Ducha Świętego w Choroszczy - zbudowana w 1924 r. staraniem ks. proboszcza Adama Ostrowskiego jako pomnik poległym za Ojczyznę w roku 1863 i podczas I wojny światowej.
- Kaplica pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Domu Pomocy Społecznej w Choroszczy - erygowana w 1995 r.
- Kaplica pw. Matki Bożej Anielskiej na plebanii w Choroszczy
- Cmentarz parafialny
Cmentarz grzebalny został założony na początku XIX wieku, w odległości 1 km od kościoła, o powierzchni 3,5 ha.
- Odpusty
Od czasów dominikańskich obchodzone były odpusty:
- św. Jana Chrzciciela,
- Matki Bożej Anielskiej,
- św. Dominika,
- Matki Bożej Różańcowej,
- św. Szczepana,
- św. Kandyda
Obszar parafii edytuj
- W granicach parafii znajdują się miejscowości
- Choroszcz,
- Barszczewo,
- Dzikie,
- Dzikie-Kolonia,
- Gajowniki,
- Jeroniki,
- Kościuki,
- Łyski,
- Nowosiółki,
- Ogrodniki,
- Oliszki,
- Porosły-Kolonia,
- Rogówek,
- Rogowo-Majątek,
- Ruszczany,
- Sienkiewicze,
- Topilec,
- Zaczerlany,
- Zawady
- Żółtki
Duszpasterze edytuj
- Proboszczowie
Obecnie posługę duszpasterską sprawuje:
- ks. Leszek Struk
- Księża pochodzący z terenu parafii
- Kapłani pochowani na miejscowym cmentarzu
- ks. Franciszek Pieściuk,
- ks. Władysław Szykszynel,
- ks. Stanisław Kościuczyk