Parasympatykomimetyki

Parasympatykomimetyki, agonisty receptorów muskarynowych – substancje o działaniu cholinergicznym: acetylocholina i inne wykazujące analogiczne działanie. Związki należące do tej grupy można podzielić na działające bezpośrednio (bezpośrednio łączące się z receptorami) oraz działające pośrednio (przez zwiększanie ilości acetylocholiny). Parasympatykomimetyki mają wielokierunkowe działanie na organizm, wiele z nich jest truciznami, środkami psychoaktywnymi i lekami. Wspólną cechą wszystkich parasympatykomimetyków jest pobudzanie (działanie agonistyczne) receptorów muskarynowych.

Niektóre efekty działania edytuj

  • zwężenie źrenic
  • skurcz oskrzeli
  • pobudzenie perystaltyki jelit, skurcz mięśni gładkich przewodu pokarmowego i rozkurcz zwieraczy
  • zwiększenie wydzielania przez gruczoły wydzielania zewnętrznego: kwasów trawiennych, śliny, śluzu w oskrzelach i pochwie, wydzieliny gruczołu krokowego
  • stymulacja ośrodkowego układu nerwowego
  • hamowanie pracy serca (zwolnienie tętna, zmniejszenie siły skurczu)

Podział i przykłady edytuj

Pochodne choliny edytuj

Substancje naturalne edytuj

Parasympatykomimetyki pośrednie edytuj

Odwracalne inhibitory acetylocholinoesterazy edytuj

Nieodwracalne inhibitory acetylocholinoesterazy edytuj

Zastosowanie edytuj

W lecznictwie

  • stany skurczowe obwodowych naczyń krwionośnych: metacholina
  • pooperacyjna atonia jelit i pęcherza moczowego: karbachol, betanechol, edrofonium, fizostygmina, neostygmina
  • jaskra (do zmniejszania ciśnienia śródgałkowego): karbachol, betanechol, pilokarpina, fizostygmina, neostygmina
  • pobudzenie wydzielania śliny (w stomatologii): pilokarpina
  • zatrucia atropiną: pilokarpina
  • zatrucia kurarynami: odwracalne I-AChE
  • nużliwość mięśni: neostygmina, edrofonium
  • choroba Alzheimera: donepezil, takryna

Inne

Zobacz też edytuj

Bibliografia edytuj

  • Kompendium farmakologii, Waldemar Janiec (red.), wyd. 2, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2006, ISBN 83-200-3589-9.