Park Narodowy Isiboro Sécure
Park Narodowy Isiboro Sécure, właściwie Terytorium Rdzennej Ludności Park Narodowy Isiboro Sécure (TIPNIS) (hiszp. Territorio Indígena Parque Nacional Isiboro Sécure) – park narodowy w Boliwii położony w departamentach Beni (prowincja Moxos) i Cochabamba (prowincja Chapare). Został utworzony 22 listopada 1965 roku pod nazwą Park Narodowy Isiboro Sécure. 24 września 1990 roku, po protestach rdzennych mieszkańców (grupy etniczne Moxeño, Yuracaré i Chimane), zmieniono nazwę parku na Terytorium Rdzennej Ludności Park Narodowy Isiboro Sécure (TIPNIS) i jest od tego czasu zarządzany wspólnie z przedstawicielami miejscowej ludności. Obecnie zajmuje obszar 10 916,56 km² (początkowo było to 12 362,96 km²). W 2008 roku został zakwalifikowany przez BirdLife International jako ostoja ptaków IBA[1][2][3].
| |
| park narodowy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Położenie |
departament Cochabamba, departament Beni |
| Data utworzenia |
22 listopada 1965 |
| Powierzchnia |
10 916,56 km² |
| Ochrona |
kategoria IUCN – II (park narodowy) |
Położenie na mapie Boliwii  | |
 15°27′00″S 66°40′00″W/-15,450000 -66,666667
| |
| Strona internetowa | |
Opis edytuj
Park znajduje się na zboczach Kordyliery Wschodniej, w dorzeczu rzeki Mamoré, na wysokościach od 180 do 3000 m n.p.m. Obejmuje pasmo górskie Mosetenes oraz częściowo pasma górskie Sejeruma i Moleto. Główne rzeki to Sécure, Isiboro i Ichoa. Znajduje się na styku trzech ekoregionów reprezentujących odmienne formacje: tropikalne wilgotne lasy górskie (boliwijskie lasy yunga), cerrado i tropikalne lasy suche[1][2][4].
Średnie roczne temperatury wahają się od +15 °C w górach do +32 °C u podnóża gór, w części północnej do +25 °C. Średnie roczne opady od 1900 mm w części północnej (u zbiegu rzek Isiboro i Sécure) do 3500 mm w części południowo-wschodniej[4].
Flora edytuj
W parku zarejestrowano 402 gatunki flory. Rośną tu narażone na wyginięcie (VU) Myrcianthes callicoma, Juglans boliviana, mahoniowiec wielkolistny i cedrzyk wonny, a także m.in.: różne gatunki zastrzalinu i tabebui, Alnus acuminata, Cedrela lilloi, Calophyllum brasiliense, Euterpe precatoria, Geonoma deversa, Dictyocaryum lamarckianum, Mauritia flexuosa[2][4].
Fauna edytuj
W parku zarejestrowano 858 gatunków kręgowców. 108 gatunków ssaków, 470 gatunków ptaków, 39 gatunków gadów, 53 gatunki płazów, 188 gatunków ryb[5].
Ssaki to zagrożone wyginięciem (EN) inia amazońska (inia boliwijska) i arirania amazońska, narażone na wyginięcie (VU) andoniedźwiedź okularowy, czepiak czarny, jeleniak bagienny i zębolita olbrzymia, a także m.in.: wyjec rudy, jaguar amerykański[5][2][4].
Ptaki żyjące w parku to zagrożony wyginięciem (EN) mrówkowiec żółtorzytny, narażona na wyginięcie (VU) harpia wielka, a także m.in.: piżmówka, mrówiaczek boliwijski, kusaczka rudolica, andowiec obrożny[5][2][4].
Gady i płazy to narażony na wyginięcie (VU) Podocnemis unifilis, a także m.in.: kajman czarny, kajman żakare, arrau[5][2][4].
Przypisy edytuj
- ↑ a b ISIBORO SECURE [online] [dostęp 2022-12-30] (hiszp.).
- ↑ a b c d e f BioBol.org, Territorio Indigena y Parque Nacional Isiboro-Sécure (TIPNIS) [online], www.biobol.org [dostęp 2022-12-30] (hiszp.).
- ↑ BirdLife Data Zone [online], datazone.birdlife.org [dostęp 2022-12-30].
- ↑ a b c d e f Parque Nacional Isiboro Sécure, departamento de Beni y Cochabamba [online], Portal iBolivia, 30 września 2018 [dostęp 2022-12-30] (hiszp.).
- ↑ a b c d Fauna – ISIBORO SECURE [online] [dostęp 2022-12-30] (hiszp.).