Wikipedia

Parki narodowe w Estonii

Parki narodowe w Estonii – obszary prawnie chronione na terenie Estonii, wyróżniające się ekosystemami o szczególnych wartościach przyrodniczych, krajobrazowych i dziedzictwa kulturowego. W Estonii znajduje się 6 parków narodowych (2020) i wszystkie zarządzane są przez Keskkonnaamet (tłum. „radę ds. środowiska”).

Mapa konturowa Estonii
Rozmieszczenie parków narodowych na terenie Estonii, numeracja odpowiada poniższemu zestawieniu (2020)

Historia edytuj

Początki ochrony przyrody na terenie Estonii sięgają 1910 roku, kiedy to z prywatnej inicjatywy lokalnego kierownika latarni morskiej Artura Tooma, Ryskie Towarzystwo Odkrywców Przyrody ogłosiło wyspy Vaika (obecnie Park Narodowy Vilsandi) rezerwatem przyrody[1]. W 1920 roku prace nad stworzeniem obszarów chronionych rozpoczął Komitet Ochrony Przyrody Towarzystwa Odkrywców Przyrody uniwersytetu w Tartu, który przygotował projekt ustawy o ochronie przyrody[1]. Jego przyjęcie zostało opóźnione z powodów ekonomicznych[1].

Pierwszą ustawę o ochronie przyrody uchwalono 11 grudnia 1935 roku[1]. Na jej mocy ustanowiono rejestr obszarów i obiektów chronionych, który prowadzony był od 11 listopada 1936 roku do 22 lutego 1941 roku i obejmował: 523 rezerwaty przyrody, 47 obszarów chronionych i 476 pojedynczych obszarów[1].

Drugą ustawę o ochronie przyrody przyjęto w 1957 roku, a w tym samym roku na mocy dekretu rządowego ustanowiono cztery państwowe obszary chronione (Vaika, Viidumäe, Matsalu, Nigula) i 28 innych obszarów chronionych[1].

Po odzyskaniu przez Estonię niepodległości w 1991 roku system ochrony przyrody został zreformowany[1]. W 1993 roku utworzono parki narodowe Soomaa i Karula, a rezerwat przyrody Vilsandi został poszerzony i przekształcony w park narodowy[1].

Po wejściu Estonii do Unii Europejskiej w 2004 roku, 10 maja tego samego roku przyjęto kolejną ustawę o ochronie przyrody, która wprowadziła „obszary ochrony”[1].

Obecnie (2020) na terenie Estonii znajduje się 6 parków narodowych[1] – obszarów prawnie chronionych, wyróżniających się ekosystemami o szczególnych wartościach przyrodniczych, krajobrazowych i dziedzictwa kulturowego[2]. Wszystkie parki zarządzane są przez Keskkonnaamet (tłum. „radę ds. środowiska”)[3].

Parki narodowe edytuj

Zestawienie parków narodowych w Estonii
Lp. Zdjęcie Nazwa parku narodowego Rok utworzenia Powierzchnia
[km²] 		Prowincja Uwagi
1.   Park narodowy Alutaguse
Alutaguse rahvuspark 		2018[4] 443,31 km²[4] Virumaa Wschodnia Torfowiska Agusalu i Muraka wpisane są na listę konwencji ramsarskiej[4]
2.   Park Narodowy Karula
Karula rahvuspark 		1993[5] 123 km²[5] Võrumaa Park należy do sieci obszarów objętych ochroną przyrody na terytorium Unii Europejskiej – Natura 2000[5]
3.   Park Narodowy Lahemaa
Lahemaa rahvuspark 		1971[6] 747,84 km² (w tym 268,74 km² obszarów morskich)[6] Harjumaa
Virumaa Zachodnia 		Park należy do sieci obszarów objętych ochroną przyrody na terytorium Unii Europejskiej – Natura 2000[6]
4.   Park Narodowy Matsalu
Matsalu rahvuspark 		1957 (rezerwat)
2004 (park)[7] 		486,1 km²[7] Läänemaa Park został wpisany na listę konwencji ramsarskiej; Europejski Dyplom dla Obszarów Chronionych[7]
5.   Park Narodowy Soomaa
Soomaa rahvuspark 		1993[8] 398,84 km²[8] Viljandimaa
Parnawa 		Ostoja ptaków IBA[8]; park znajduje się na liście konwencji ramsarskiej[8]; należy do sieci obszarów objętych ochroną przyrody na terytorium Unii Europejskiej – Natura 2000[8]
6.   Park Narodowy Vilsandi
Vilsandi rahvuspark 		1957 (rezerwat)
1993 (park)[9] 		240 km²[9] Sarema Park znajduje się na liście konwencji ramsarskiej[8]; należy do sieci obszarów objętych ochroną przyrody na terytorium Unii Europejskiej – Natura 2000; część Archipelagu Zachodnioestońskiego – rezerwatu biosfery UNESCO[9]

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d e f g h i j Historical overview of protected areas. [w:] Environmental Board of Republic of Estonia [on-line]. [dostęp 2020-05-21]. (ang.).
  2. ↑ Kaitsealade tüübid ja vööndid. [w:] Environmental Board of Republic of Estonia [on-line]. [dostęp 2020-05-21]. (est.).
  3. ↑ Rahvuspargid. [w:] Keskkonnaministeerium [on-line]. [dostęp 2020-05-21]. (est.).
  4. ↑ a b c Alutaguse National Park » About the national park. [w:] Environmental Board of Republic of Estonia [on-line]. [dostęp 2020-05-21]. (ang.).
  5. ↑ a b c Karula National Park » About the National Park. [w:] Environmental Board of Republic of Estonia [on-line]. [dostęp 2020-05-21]. (ang.).
  6. ↑ a b c Lahemaa National Park. [w:] Environmental Board of Republic of Estonia [on-line]. [dostęp 2020-05-21]. (ang.).
  7. ↑ a b c Matsalu National Park. [w:] Environmental Board of Republic of Estonia [on-line]. [dostęp 2020-05-21]. (ang.).
  8. ↑ a b c d e f Soomaa National Park. [w:] Environmental Board of Republic of Estonia [on-line]. [dostęp 2020-05-21]. (ang.).
  9. ↑ a b c Vilsandi National Park. [w:] Environmental Board of Republic of Estonia [on-line]. [dostęp 2020-05-21]. (ang.).


Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Parki_narodowe_w_Estonii&oldid=73587232”