Partia Murba
Partia Murba (indonez. Musjawarah Ra'jat Banjak/Partai Murba) – funkcjonująca w latach 1948–1973 indonezyjska partia polityczna o profilu narodowo-komunistycznym[1].
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Lider | |
| Data założenia |
7 listopada 1948 |
| Data rozwiązania |
11 stycznia 1973 |
| Ideologia polityczna | |
Początki edytuj
Partia została założona 7 listopada 1948 przez grupę lewicowych działaczy niepodległościowych (Tan Malaka, Chairul Saleh, Sukarni oraz Adam Malik) reprezentujących ruchy socjalistyczne i komunistyczne. Data powołania ugrupowania miała znaczenie symboliczne i odwoływała się do wybuchu rewolucji październikowej w carskiej Rosji. W dniu powstania partia liczyła około 80 000 członków[2].
W trakcie swojej początkowej działalności, Murba wydawała dwa tytuły prasowe skierowane do indonezyjskiej klasy pracującej (Murba oraz Massa)[2]. Partia posiadała również bojówki biorące aktywny udział w walkach z Holendrami w zachodniej i centralnej Jawie podczas toczącej się w latach 1945-1949 wojny o niepodległość Indonezji[3].
W wyborach parlamentarnych w 1955 roku partia uzyskała 199 588 głosów, zdobywając w ten sposób dwa miejsca w Ludowej Izbie Reprezentantów[4]. W wyborach do konstytuanty, które odbyły się w tym samym roku Murba zdobyła 248 633 głosów, co przełożyło się na cztery miejsca w indonezyjskiej konstytuancie[4].
Okres demokracji sterowanej edytuj
Ugrupowanie od początku swojej działalności wspierało politycznie prezydenta Sukarno[4]. W 1957 roku, zarząd ugrupowania odniósł się pozytywnie do pomysłu wprowadzenia demokracji sterowanej w kraju. W ten sposób, Murba pozostała jedną z dziesięciu legalnie funkcjonujących partii na indonezyjskiej scenie politycznej[5].
W tym okresie jeden z założycieli partii - Adam Malik, został mianowany ambasadorem Republiki Indonezji w Związku Radzieckim oraz Polsce[6].
Stosunki z Komunistyczną Partią Indonezji edytuj
Ugrupowanie postrzegało Komunistyczną Partię Indonezji (PKI) jako jednego z głównych przeciwników politycznych na lewej stronie indonezyjskiej sceny politycznej[7]. Według Hardola Croucha, szerokie poparcie dla polityki Sukarno wiązało się z nadziejami liderów Murby na zmarginalizowanie wpływów PKI[5].
Na gruncie ideologicznym, istotnym punktem zapalnym było poparcie jakiego Murba udzieliła Moskwie po rozłamie radziecko-chińskim[8]. Komunistyczna Partia Indonezji popierała stanowisko chińskie. Politycy Murby prowadzili rozmowy z KPZR dotyczące zastąpienia przedstawicieli PKI w pro-radzieckich międzynarodowych strukturach komunistycznych. Istotną rolę w negocjacjach odegrał Adam Malik pełniący w tym czasie funkcję ambasadora w Moskwie[8].
Przedstawiciele PKI oskarżali ugrupowanie o tendencje imperialistyczne oraz popieranie koncepcji trockistowskich. Domagano się również, usunięcia wszelkich polityków Murby z rządu oraz zakazu publikacji gazet powiązanych z partią[7].
„Nowy Ład” edytuj
Po sfingowanym zamachu stanu w 1965 roku (którego według oficjalnej linii propagandowej mieli dokonać członkowie Komunistycznej Partii Indonezji) dyktatorską władzę w kraju przejął gen. Suharto[9]. PKI została zdelegalizowana, zaś większość jej członków została zamordowana bezpośrednio bądź pośrednio przez reżim podczas czystek antykomunistycznych w latach 1965–1966[9]. Przez początkowy okres „Nowego Porządku” (tak nazywano okres sprawowania władzy przez Suharto do 1998 roku) partia kontynuowała swoją działalność[5]. Ugrupowanie współpracowało z nową władzą o czym może świadczyć fakt, iż w 1966 roku Adam Malik został wybrany przez Suharto na stanowisko ministra spraw zagranicznych[5].
W zmanipulowanych wyborach z 1971 roku Murba zdobyła 48 126 głosów (około 0,1% w skali kraju), nie zdobywając ani jednego miejsca w zdominowanym przez Golkar parlamencie[10].
Zakończenie działalności edytuj
W latach siedemdziesiątych administracja Suharto w celu ułatwienia kontroli nad wszelkimi partiami opozycyjnymi, wprowadziła dla nich obowiązek zrzeszenia się w ramach jednej z dwóch koalicji politycznych (o profilu religijnym oraz sekularnym)[9]. W marcu 1970 roku Murba wraz z Indonezyjską Partią Narodową, Ligą Zwolenników Niepodległości Indonezji, Partią Katolicką oraz Indonezyjską Partią Chrześcijańską weszły w skład Demokratycznej Grupy Rozwoju (Kelompok Persatuan Pembangunan). W 1973 roku ugrupowania koalicyjne zostały przekształcone w partie polityczne. 10 stycznia 1973 roku, członkowie Demokratycznej Grupy Rozwoju utworzyli Indonezyjską Partię Demokratyczną, będącą obok Zjednoczonej Partii na rzecz Rozwoju jednym z dwóch ugrupowań satelickich w stosunku do Golkar[11].
Przypisy edytuj
- ↑ Herbert Feith. The Wilopo Cabinet, 1952–1953: A Turning Point in Post-Revolutionary Indonesia. Ithaca, N.Y.: Modern Indonesia Project, Southeast Asia Program, Dept. of Far Eastern Studies, Cornell University, 1958. s. 52
- ↑ a b G. McTurnan Kahin, Nationalism and Revolution in Indonesia, Ithaca 2003, s. 313-314.
- ↑ H. Feith, The Wilopo Cabinet, 1952-1953: A Turning Point in Post-Revolutionary Indonesia, Singapur 2009, str. 20.
- ↑ a b c H. Feith, The Decline of Constitutional Democracy in Indonesia, Singapur 2006, str. 435-436.
- ↑ a b c d H. Crouch, The Army and Politics in Indonesia, Singapur 2007, str. 330.
- ↑ Biografi Pahlawan Adam Malik, „Pahlawan Indonesia”, 16 maja 2014 [dostęp 2017-02-24] [zarchiwizowane z adresu 2017-03-08] (ang.).
- ↑ a b R. Mortimer, Indonesian Communism Under Sukarno: Ideology and Politics, 1959-1965, Singapur 2006, str. 376.
- ↑ a b H. Bingdi , T. Tang, China in Crisis, Volume 2: China's Policies in Asia and America's Alternatives, Chicago 1969, str. 375-376.
- ↑ a b c Ł. Bonczol, Zrozumieć Indonezję, Warszawa 2012.
- ↑ http://www.ipu.org/parline-e/reports/arc/INDONESIA_1971_E.PDF
- ↑ S. Eklof, Power and Political Culture in Suharto's Indonesia: The Indonesian Democratic Party (PDI) and Decline of the New Order (1986-98), Kopenhaga 2004, str. 55.