Paszczak papuaski

Paszczak papuaski
	Podargus papuensis
	Quoy i Gaimard, 1830
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	paszczakowe
Rodzina	paszczaki
Rodzaj	Podargus
Gatunek	paszczak papuaski
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Paszczak papuaski^[3], zmrocznik papuaski^[4] (Podargus papuensis) – gatunek ptaka z rodziny paszczaków (Podargidae), której jest największym przedstawicielem^[4]. Występuje w lesistych obszarach północno-wschodniej Australii (głównie półwysep Jork), wschodniej Indonezji, Papui-Nowej Gwinei oraz na pomniejszych wyspach^[5].

Taksonomia edytuj

Obecnie Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) oraz autorzy Handbook of the Birds of the World uznają paszczaka papuaskiego za gatunek monotypowy^[6]^[7]. Wcześniej niektórzy autorzy proponowali wyróżnienie trzech podgatunków: P. p. papuensis, P. p. baileyi oraz P. p. rogersi^[5]^[6]^[8].

Morfologia edytuj

Wygląd edytuj

Charakterystyczne dla wszystkich paszczaków są wielkie głowy i szerokie dzioby, jakby nieproporcjonalne do reszty wąskiego ciała z długimi, szpiczasto zakończonymi skrzydłami i ogonem. Wokół dzioba wystają szczeciniaste pióra. Całość upierzenia utrzymana jest w tonacji szaro-rdzawej z wzorami imitującymi korę drzew, która jest naturalnym tłem dla odpoczywającego w dzień ptaka. Samce są nieco większe i o wzorach bardziej „marmurkowych”. Samice zaś mają więcej barwy rudej. Oczy są duże i czerwone, nogi krótkie i krępe.

Średnie wymiary edytuj

Długość ciała: 45–60 cm^[6]
Masa ciała: 256–599 g^[6]

Ekologia i zachowanie edytuj

W dzień paszczaki papuaskie odpoczywają ukryte wśród wysokich drzew

Biotop edytuj

Tropikalne i subtropikalne lasy niżej położonych obszarów, przy czym unika najbardziej wilgotnych i gęstych zadrzewień.

Tryb życia edytuj

Aktywny nocą, podczas której poluje na drobne zwierzęta. Dzień spędza, podobnie jak sowy, przyczajony przy pniu lub na grubej gałęzi. Głośne odgłosy paszczaków papuaskich przypominają gwizdanie lub wycie (uuuum) i są słyszane głównie tuż po zmierzchu i przed samym świtem. Prowadzą raczej samotniczy tryb życia, łącząc się jedynie w pary.

Pożywienie edytuj

Żywi się owadami, jaszczurkami, żabami i małymi gryzoniami. Istnieje teoria, że wydzielany z gardzieli paszczaka odór przyciąga muchy, obserwowano bowiem paszczaki przyczajone z otwartym dziobem i łapiące siadające w dziobie owady^[9].

Rozmnażanie edytuj

Okres rozrodczy przypada pomiędzy sierpniem a styczniem^[5]. Ptaki tworzą stałe pary na lata. Gniazdo stanowi kilka patyków ułożonych w rozwidleniu grubszych gałęzi. Samica składa 1–2 białe jaja. Wysiadują obydwoje rodzice przez 25–27 dni.

Status edytuj

IUCN uznaje paszczaka papuaskiego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji nie została oszacowana. Ze względu na brak istotnych zagrożeń i dowodów na spadki liczebności BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za stabilny^[2].

Przypisy edytuj

↑ Podargus papuensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Podargus papuensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Podargidae Bonaparte, 1838 - paszczaki - Frogmouths (Wersja: 2015-09-13). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-02-24].
↑ ^a ^b Penny Olsen: Sowy i lelkowate (w:) Encyklopedia. Zwierzęta. Warszawa: Elipsa, 1999, s. 350–352. ISBN 83-85152-34-2.
↑ ^a ^b ^c Graham Pizzey, Frank Knigth: Field Guide to the Birds of Australia. Sydney: HarperCollinsPublishers, 1997, s. 308. ISBN 0-207-18013-X. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Holyoak, D.T.: Papuan Frogmouth (Podargus papuensis). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-02-24].
↑ F. Gill, D. Donsker, P. Rasmussen (red.): Frogmouths, Oilbird, potoos, nightjars. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-02-24]. (ang.).
↑ Paszczak papuaski w bazie Avibase. [dostęp 2020-02-24].
↑ Sposób paszczaków na muchy. [dostęp 2011-11-11]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj

Zdjęcia, nagranie głosu i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Podargus papuensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] Podargus papuensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-3] Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Podargidae Bonaparte, 1838 - paszczaki - Frogmouths (Wersja: 2015-09-13). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-02-24].

[olsen-4] Penny Olsen: Sowy i lelkowate (w:) Encyklopedia. Zwierzęta. Warszawa: Elipsa, 1999, s. 350–352. ISBN 83-85152-34-2.

[pizzey-5] Graham Pizzey, Frank Knigth: Field Guide to the Birds of Australia. Sydney: HarperCollinsPublishers, 1997, s. 308. ISBN 0-207-18013-X. (ang.).

[hbwa-6] Holyoak, D.T.: Papuan Frogmouth (Podargus papuensis). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-02-24].

[ioc-7] F. Gill, D. Donsker, P. Rasmussen (red.): Frogmouths, Oilbird, potoos, nightjars. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-02-24]. (ang.).

[avibase-8] Paszczak papuaski w bazie Avibase. [dostęp 2020-02-24].

[9] Sposób paszczaków na muchy. [dostęp 2011-11-11]. (ang.).

[3]

[4]

[5]

[1]

[2]

[6]

[7]

[8]

[9]