Paul Bettany

brytyjski aktor

Paul Bettany (ur. 27 maja 1971 w Harlesden) – angielski aktor filmowy.

Paul Bettany
Ilustracja
Paul Bettany (2009)
Data i miejsce urodzenia

27 maja 1971
Harlesden, Londyn

Zawód

aktor

Współmałżonek

Jennifer Connelly (od 2003)

Lata aktywności

od 1992

Życiorys edytuj

Wczesne lata edytuj

Urodził się w Harlesden[1] rodzinie rzymskokatolickiej[2] jako syn tancerza, aktora i wykładowcy teatralnego Thane’a Bettany’ego (ur. 28 maja 1929) i piosenkarki scenicznej, instruktorki i menadżerki teatralnej Anne (z domu Kettle)[3]. Wychowywał się z siostrą Sarą. Jego młodszy brat Matthew zmarł w wieku ośmiu lat, gdy Paul był 16-latkiem. Zadebiutował podczas studiów w londyńskiej szkole Drama Centre.

Kariera edytuj

Po występach w teatrze i telewizji oraz w mniej znanych filmach został zauważony przez reżysera Briana Helgelanda, który obsadził go w drugoplanowej roli w filmie Obłędny rycerz[4]. Jego pierwszą główną rolą był ambitny, charyzmatyczny gangster, który systematycznie toruje sobie drogę na szczyty władzy w filmie niezależnym Gangster numer jeden (Gangster No. 1, 2000) z udziałem Malcolma McDowella, Davida Thewlisa i Saffron Burrows, który rozgrywa się w londyńskim półświatku w latach 70. Brytyjscy krytycy uznali go po tej kreacji za najlepszego młodego aktora sezonu, a sam film porównywali do słynnych Chłopców z ferajny Martina Scorsese i Człowieka z blizną Briana De Palmy.

Kolejnym szczeblem kariery był występ w hollywoodzkiej produkcji Obłędny rycerz (2001)[5]. Ron Howard zdecydował się powierzyć jemu drugoplanową rolę wyimaginowanej postaci chorego na schizofrenię naukowca (granego przez Russella Crowe’a) w swym Oscarowym hicie Piękny umysł (2001). U boku Russella Crowe’a można go było zobaczyć też w morskim filmie Petera Weira Pan i władca: Na krańcu świata (2003)[6].

Otrzymał propozycję występu w prequelu Milczenia owiec - Czerwonym smoku, lecz jednak wybrał ofertę Larsa von Triera, który kręcił pierwszą część planowanej trylogii amerykańskiej - Dogville (2003) z Nicole Kidman. W komedii romantycznej Wimbledon (2004) z Kirsten Dunst wystąpił w roli tenisisty Petera Colta. Znalazł się w obsadzie wraz z Harrisonem Fordem w thrillerze Firewall (2006). W ekranizacji Rona Howarda Kod da Vinci (2006) przyjął rolę mrocznego mnicha Silasa.

W apokaliptycznym thrillerze Legion (2010) wcielił się w postać uzbrojonego wybawcy ludzkości - archanioła Michała. Kolejny film Ksiądz (2011) zrealizowany został na podstawie koreańskiego komiksu. Do roli byłego duchownego, który musi stoczyć walkę z bandą wampirów, Bettany schudł 18 kilogramów. Każdego dnia charakteryzatorzy przyozdabiali jego nos i czoło tatuażem w kształcie krzyża.

W filmach o przygodach Iron-Mana użyczał głosu systemowi Jarvis. Możliwość pokazania się poza studiem nagraniowym otrzymał w filmie Avengers: Czas Ultrona (2015), gdzie wcielił się w postać androida Vision, i Iron Man 3 (2013). W tej roli wystąpił też w filmie Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów (2016).

Życie prywatne edytuj

1 stycznia 2003 roku poślubił aktorkę Jennifer Connelly, którą poznał na planie filmu Piękny umysł. Mają syna Stellana (ur. 5 sierpnia 2003), imię zaczerpnięto od szwedzkiego aktora Stellana Skarsgårda, i córkę Agnes (ur. 2011). Jest ojczymem Kaia, syna z poprzedniego związku Jennifer Connelly[7].

Nagrody i nominacje edytuj

Rok Nagroda Kategoria Film Rezultat
2001 BIFA Najlepszy aktor Gangster Numer Jeden (2000) Nominacja
2002 London Critics Circle Najlepszy brytyjski aktor drugoplanowy Obłędny rycerz (2001) Wygrana
2004 GQ Men of the Year Awards, Wielka Brytania Aktor roku Wygrana
Elle Style Awards Najlepszy aktor Wygrana
BAFTA Najlepsza drugoplanowa rola męska Pan i władca: Na krańcu świata (2003) Nominacja
Broadcast Film Critics Association Najlepszy aktor drugoplanowy Nominacja
London Critics Circle Najlepszy brytyjski aktor drugoplanowy Wygrana
Evening Standard British Film Awards Najlepszy aktor Pan i władca: Na krańcu świata (2003) i The Heart of Me (2002) Wygrana
2005 Empire Awards Najlepszy brytyjski aktor Wimbledon (2004) Nominacja
2006 Glamour Men of the Year Awards, Wielka Brytania Mężczyzna roku Wygrana
2008 Czarna Szpula Najlepszy występ Sekretne życie pszczół (2008) Nominacja
2016 Saturn Najlepszy aktor drugoplanowy Avengers: Czas Ultrona (2015) Nominacja

Filmografia edytuj

Przypisy edytuj

  1. Personalidade: Paul Bettany (Reino Unido). InterFilmes.com. [dostęp 2019-01-10]. (port.).
  2. Laura Barton (2006-05-12): When albino monks attack. The Guardian. [dostęp 2016-05-25]. (ang.).
  3. My son, the actor. scotsman.com. [dostęp 2016-05-25]. (ang.).
  4. Paul Bettany. Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-05-25]. (ang.).
  5. Paul Bettany (27 de Maio de 1971). Filmow. [dostęp 2019-01-10]. (port.).
  6. Paul Bettany. AdoroCinema. [dostęp 2016-05-25]. (port.).
  7. Jennifer Connelly Marries Paul Bettany. People. [dostęp 2016-05-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-14)]. (ang.).

Bibliografia edytuj