Paulina Ołowska
Paulina Ołowska (ur. 1976 w Gdańsku[1]) – polska malarka, fotografka, autorka kolaży, działająca na pograniczu performance’u, wideo, akcji społecznej i sztuki użytkowej. Polem jej artystycznych poszukiwań są modernistyczne utopie oraz badania nad twórczością artystów XX wieku, które łączy z własnymi działaniami twórczymi, nadając aktualność ideom niesłusznie zapomnianym. Charakterystycznym wątkiem w twórczości Ołowskiej jest zainteresowanie postawami kobiecymi w sztuce i poszukiwanie „protoplastek”, takich jak Alina Szapocznikow i Zofia Stryjeńska[2]. Artystka mieszka i pracuje w Rabce-Zdroju.
 Paulina Ołowska w studio | |
| Data i miejsce urodzenia |
1976 |
|---|---|
| Alma Mater | |
| Dziedzina sztuki | |
.jpg)
Życiorys edytuj
Edukacja edytuj
Studiowała w School of the Art Institute of Chicago (1995-1996) oraz malarstwo i grafikę na Wydziale Malarstwa ASP w Gdańsku (1997-2000). Stypendystka Królewskiej ASP w Hadze (1988), Centro de Art Communication Visual (Arco) w Lizbonie (1998/1999), Center for Contemporary Art Kitakyushu (1999/2000) i Rijksakademie van Beeldende Kunsten w Amsterdamie (2001/2002).
Twórczość edytuj
Charakterystyczna dla twórczości Pauliny Ołowskiej jest synteza sztuk, artystka chętnie wykorzystuje w pracach różnorodne media, jak malarstwo, kolaż, instalację, performance, modę, muzykę, co pozwala jej wydobyć wyjątkowo bogatą gamę wrażeń artystycznych. Twórczość Ołowskiej jest wypadkową aktualnych doświadczeń i fascynacji artystki. Wspólną cechę jej prac stanowi romantyczna wizja sztuki jako nośnika pozytywnych utopii i wiara, że „sztuka może zmienić świat”. Do głównych zainteresowań Ołowskiej należą artystyczne utopie epoki modernizmu odnajdywane w założeniach wczesnego Bauhausu (projekt „Bauhaus Yoga”, 2001), kręgach rosyjskich konstruktywistów („Abstrakcja w procesie”, 2000), poszukiwaniach europejskiej awangardy początków XX wieku[3].
W maju 2003 roku Ołowska wspólnie z Lucy McKenzie tymczasowo prowadziły podziemny bar Nova Popularna przy ul. Chmielnej w Warszawie, w którym co tydzień odbywały się koncerty i występy. Artystki zaprojektowały wnętrze baru, w tym murale, zasłony, meble i rzeźby oraz obsługiwały gości z pomocą przyjaciół i miejscowych. Po zamknięciu Novej Popularnej artystki zaczęły tworzyć prace, które miały upamiętnić i uhistorycznić ten projekt. Seria powstałych kolaży zawiera materiały wizualne, które zainspirowały bar, w tym obrazy dzieł sztuki takich jak „A Bar at the Folies-Bergère” Édouarda Maneta (1882) i „The Absinthe Drinker” Edgara Degasa (1875-76), a także wycinki modeli ze współczesnych magazynów mody i wnętrz w stylu Art Deco z publikacji poświęconych architekturze i designowi[4].
Ołowska nie stroni również od performence’u. Prezentowany w Tate Modern w 2015 roku „The Mother An Unsavoury Play in Two Acts and an Epilogue” to adaptacja sztuki awangardowego dramaturga Stanisława Ignacego Witkiewicza z 1924 roku. Historia rozgrywa się w mieszczańskiej scenerii, w której halucynacje, schizofrenia, alkoholizm, obłęd i narkomania przeradzają się w surrealistyczne szaleństwo[5].
Artystka często powraca do twórczości Zofii Stryjeńskiej (1891-1976), zgłębiając wizjonerskie wyobrażenia polskiej artystki dwudziestolecia międzywojennego. W pracy „Bożki słowiańskie” artystka bada koncepcję baletu Stryjeńskiej jako „wieńca ceremonii” projektując kostiumy według jej malarskiego cyklu o tym samym tytule z 1918 roku. Aktorzy ubrani w surrealistyczne stroje, z ogromnymi nakryciami głowy, ozdobione pawimi piórami i łodygami pszenicy, przedstawiają fantazyjne postaci ze słowiańskiej mitologii i folkloru: boginie psot, pomyślności, losu, wiosny, zimy i nieba. Oryginalna partytura amerykańskiego artysty Sergeia Tcherepnina łączy kosmiczne dźwięki z tradycyjnymi mazurkami, polkami i oberkami, a także z „duchowym disco” i lokalną tradycją muzyczną Val Gardeny[6].
Inspiracją dla „Alfabetu” Pauliny Ołowskiej była książka „ABECEDA” Karela Teige, kluczowej postaci czeskiej awangardy, który w 1926 roku we współpracy z Milcą Mayerovą stworzył eksperymentalny „ruchomy alfabet”. Nawiązując do projektu Teige, Ołowska łączy rytmiczność z konstruktywistyczną fascynacją typografią i wskazuje na retoryczną funkcję tańca: troje performerów układając swoje ciała w 26 liter, od A do Z, konfrontuje alfabet języka pisanego z „alfabetem” gestów i ruchów, tworząc nowy system wyrażania znaczeń. „Alfabet” po raz pierwszy został pokazany w Berlinie w 2005 roku (Galerie Meerrettich)[7]. W 2012 roku został wystawiony w Museum of Modern Art w Nowym Jorku, a na początku 2014 roku został zaprezentowany w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie.
W 2004 roku Ołowska rozpoczęła projekt refabrykacji neonów, które oświetlały Warszawę w latach 60. i 70. XX wieku. Wiele neonów zostało zaprojektowanych przez artystów dla państwowych monopoli i promowało ogólne czynności, takie jak fryzjerstwo, sport i czytanie książek. Ołowska zorganizowała wystawę w Fundacji Galerii Foksal, „Obraz – wymiana – neon”, 2006, aby zebrać pieniądze na renowację i reinstalację neonu Siatkarki z 1961 roku autorstwa Jana Mucharskiego, który pierwotnie reklamował sklep sportowy na placu Konstytucji.
Jej podejście konserwatorskie rozwinęło się perfomatywnie i z czasem, w wyniku badania i reagowania na liczne lokalne modernizmy – od regionalnego konstruktywizmu po projekty czasopism[8]. W 2010 roku, artystka podjęła się inicjatywy społeczno-artystycznej pokrywając wielkoformatowymi malowidłami inspirowanymi projektami scenografa i malarza Jerzego Koleckiego fasadę budynku teatru „Rabcio”, w górskiej miejscowości w okolicach Krakowa. Dokonując swoistego kolażu prac odnalezionych przez nią w archiwum teatru, przeniosła je na jego budynek, na nowo uwidaczniając je w przestrzeni publicznej[9]. Natomiast podczas stypendium w Portugalii namalowała serię obrazów nawiązujących tematyką do fotografii mody z magazynu „Ty i Ja”, kultowego pisma młodej inteligencji polskiej lat sześćdziesiątych[3].
Obraz zatytułowany Ewa Wawrzoń w kostiumie z przedstawienia „Nosorożec” (2003) reprezentuje charakterystyczny dla twórczości Pauliny Ołowskiej motyw zapomnianych bohaterek lub artystek. Ołowska stara się wydobyć ich historie i zinterpretować na nowo, wpisując je w szerszą narrację, przyczyniając się tym samym do budowania tradycji sztuki kobiet. Szczególnie cenione przez Ołowską są artystki sceny prowincjonalnej (choćby cykl poświęcony aktorkom Teatru Lalek Rabcio z Rabki) – kobiety ryzykowne, zaangażowane i niejednoznaczne. Ich złożona kondycja jest inspiracją do określenia współczesnej tożsamości artystki[10].
W latach 2018-2022 zasiadała w Kapitule Nagrody Sztuki im. Marii Anto i Elsy von Freytag-Loringhoven.[11]
Obecnie artystka prowadzi Dom Twórczy Kadenówka w Rabce-Zdrój gdzie zaprasza artystów do wspólnej pracy twórczej[12].
Pavilionesque edytuj
Ołowska wydaje magazyn Pavilionesque, poświęcony różnym aspektom sztuki współczesnej i teatru. Czasopismo stanowi również formę aktywnego archiwum, które poszukuje i odzyskuje niepublikowane materiały archiwalne związane z teatrem, performence’m i lalkarstwem[13].
Nagrody i odznaczenia edytuj
W 2014 r. otrzymała Aachen Art Prize[14]. Nagroda jest wręczana co dwa lata przez Stowarzyszenie Przyjaciół Ludwig Forum wybitnym artystom, którzy mieli istotny wpływ na rozwój międzynarodowego świata sztuki[15]. W 2017 roku otrzymała nominację do nagrody Bessie w kategorii "Outstanding Visual Design" za performance Slavic Goddesses—A Wreath of Ceremonies w The Kitchen w Nowym Jorku.[16]
Wystawy indywidualne edytuj
| Rok | Tytuł wystawy | Miejsce ekspozycji |
|---|---|---|
| 2023 | Squelchy Garden Mules and Mamunas | Pace Gallery, Londyn |
| Visual Persuasion | Fondazione Sandretto Re Rebaudengo, Turyn | |
| Resonance | Kurimanzutto, Meksyk | |
| 2022 | Her Hauntology | Kistefos Museum, Jevnaker |
| 2021 | Haus Proud | Metro Pictures Gallery, Nowy Jork |
| 30 Minutes Before Midnight | Simon Lee Gallery, Hong Kong | |
| 2019 | Destroyed Women | Simon Lee Gallery, Londyn |
| 2018 | Belavia | Metro Pictures Gallery, Nowy Jork |
| Amoreski: intelektualny koktajl erotyki kobiecej | Galeria Foksal, Warszawa | |
| 2017 | Slavic Godesses | Fundacja Galerii Foksal, Warszawa |
| Paulina Olowska: Slavic Goddesses – A Wrath of Ceremonies | The Kitchen, Nowy Jork | |
| The Method | Galeria Miejska, Gdańsk | |
| 2016 | Wisteria, Mysteria, Hysteria | Metro Pictures, Nowy Jork |
| 2015 | Needle / Nadel | Ludwig Forum, Akwizgran |
| Matka. Niesmaczna sztuka w dwóch aktach z epilogiem | Tate Modern, Londyn | |
| 2014 | Czar Warszawy | Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa |
| 2013/2014 | Au Bonheur des Dames | Stedelijk Museum, Amsterdam |
| 2010 | Applied Fantastic | Metro Pictures Gallery, Nowy Jork |
| Accidental Collages | Tramway, Glasgow | |
| The Magnificent Seven | CCA Wattis Institute for Contemporary Arts, San Francisco | |
| 2009 | Niezgrabne przedmioty. Alina Szapocznikow | Muzeum Sztuki Nowoczesnej, Warszawa |
| „Head-Wig” (Portrait of the exhibiton), selected by Paulina Ołowska | Camden Arts Centre, Londyn | |
| 2008 | Punkty odniesienia | Muzeum Narodowe, Warszawa |
| 2007 | Salty Water | Portikus, Frankfurt |
| Noël sur le balcon / Hold the Color | Sammlung Goetz, Monachium | |
| Nowa Scena | Metro Pictures Gallery, Nowy Jork | |
| 2006 | Pożegnanie wiosny (z Joanną Zielińską) | CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa |
| Rainbow Brite | CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa | |
| Hello To You Too | Cabinet Gallery, Londyn | |
| Obraz – Wymiana – Neon / Painting – Exchange – Neon | Fundacja Galerii Foksal, Warszawa | |
| 2004 | „Suspicious?”, billboard project | New Context Gallery, Chicago |
| Asymmetric Display | Galerie Daniel Buchholz, Kolonia | |
| Sie musste die Idee eines Hauses als Metapher verwerfen | Kunstverein Braunschweig, Brunswick | |
| 2005 | Istalacja | Museum Abteiberg, Mönchengladbach, Sammlung Provinzial Versicherung |
| Metaloplastyka | Galerie Daniel Buchholz, Kolonia | |
| 2003 | In Lubelian | Cabinet Gallery, Londyn |
| Nova Popularna (z Lucy McKenzie) | Warszawa | |
| 2002 | Romansując z awangardą | Państwowa Galeria Sztuki, Sopot |
| 2001 | Heavy Duty (z Lucy McKenzie) | Inverleith House, Edynburg |
| 2000 | Abstrakcja w procesie | Zebra Gallery, Tartu |
| Na wiosnę | Galeria Entropia, Wrocław | |
| Summer Discount | Bagatte Gallery, Gdańsk | |
| 1999 | Triumph of Youth | ASP, Gdańsk |
| Who likes sport style | Telhal 59 Gallery, Lizbona | |
| Two Strangers on Satumus (z H. Lund) | Królewska Akademia Sztuk Pięknych, Haga |
Wybrane performansy edytuj
| Rok | Tytuł performansu | Miejsce |
|---|---|---|
| 2022 | The Revange of the Wise Woman | Art in Mayfair Program, Hanover Square, Londyn |
| Naughty Nymphs in the Courtyard of the Favorites | The Art Institute of Chicago, Chicago | |
| 2021 | Grotesque Alphabet (after Roland Tapor) | Walker Art Center, Minneapolis |
| 2019 | Abeceda (after Milca Mayerova) | Mimosa House, Londyn |
| 2018 | Slavic Goddesses and The Ushers | Furla Series #01: Time after Time, Space after
Space, Museo del Novecento, Mediolan |
| The Wise Woman | NGV Triennial, National Gallery of Victoria, Melbourne | |
| 2017 | Slavic Goddesses—A Wreath of Ceremonies | The Kitchen, Nowy Jork |
| 2015 | The Mother An Unsavoury Play in Two Acts and an Epilogue | TATE, Londyn |
| 2012 | Alphabet | Museum of Modern Art, Nowy Jork |
Prace w zbiorach edytuj
Jej obrazy i instalacje znajdują się w kolekcjach Centrum Pompidou w Paryżu[17], nowojorskiego MoMA[18] czy Tate Modern[19] w Londynie.
Przypisy edytuj
- ↑ ''Metoda'' [online], ggm.gda.pl, wrzesień 2017.
- ↑ Kolekcja – Paulina Ołowska – Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie [online], artmuseum.pl [dostęp 2021-07-03] (pol.).
- ↑ a b Paulina Ołowska | Życie i twórczość | Artysta [online], Culture.pl [dostęp 2021-07-03] (pol.).
- ↑ Paulina Olowska, Lucy McKenzie. Nova Popularna. 2003 | MoMA [online], The Museum of Modern Art [dostęp 2021-07-03] (ang.).
- ↑ Acatia Finbow, Paulina Olowska, The Mother: An Unsavoury Play in Two Acts and an Epilogue 2014 [online] [dostęp 2021-07-03] (ang.).
- ↑ Biennale Gherdëina | Paulina Ołowska [online] [dostęp 2021-07-03] (ang.).
- ↑ Paulina Ołowska „Alfabet” [online], Culture.pl [dostęp 2021-07-03] (pol.).
- ↑ David Crowley, Paulina Olowska Natasza, Workers Canteen and Flowers Onethousandsixhundredseventeen Neons in Warsaw, Vienna: Springer Vienna, 2011, s. 194–201, DOI: 10.1007/978-3-7091-0773-7_24, ISBN 978-3-7091-0772-0 [dostęp 2021-07-03].
- ↑ Redakcja, Rabcio jak za Koleckiego [online], Dziennik Polski, 3 lipca 2010 [dostęp 2021-07-03] (pol.).
- ↑ Paulina Ołowska – Ewa Wawrzoń in a Costume from the Performance „The Rhinoceros” (1961) – Museum of Modern Art in Warsaw [online], artmuseum.pl [dostęp 2021-07-03] (ang.).
- ↑ Gala pierwszej edycji nagrody im. MARII ANTO i ELSY VON FREYTAG – Wydział Zarządzania Kulturą Wizualną [online], wzkw.asp.waw.pl [dostęp 2021-07-03].
- ↑ Dom Tworczy Kadenowka [online], Kadenowka [dostęp 2021-07-03] (pol.).
- ↑ Magazyn Pavilionesque [online], Cricoteka [dostęp 2021-07-03] (pol.).
- ↑ Paulina Olowska receives Aachen Art Prize [online], www.e-flux.com [dostęp 2021-07-03] (ang.).
- ↑ www.aachen.de – Aachen Art Prize [online], www.aachen.de [dostęp 2021-07-03].
- ↑ Heather Robles, The Bessie Awards Announce 2017 Nominees and Recipient for Outstanding Emerging Choreographer Award [online], The Bessies [dostęp 2023-03-22] (ang.).
- ↑ Paulina Olowska [online], Centre Pompidou [dostęp 2021-07-03] (ang.).
- ↑ Paulina Olowska | MoMA [online], The Museum of Modern Art [dostęp 2021-07-03] (ang.).
- ↑ Tate, Paulina Olowska born 1976 [online], Tate [dostęp 2021-07-03] (ang.).
Bibliografia edytuj
- K. Smith-Raabe, J. Rosenfeld, A. Gratza, V. Semenska, J. Vetwoert, A. Pyzik, M. Janion, N. Paszkowski, Z. Lisowska, "Her Hauntology", Jevnaker: Kistefos, 2022.
- A. Janevski, R. Marcoci, K. Nouril, eds. "Art and Theory of Post-1989 Central and Eastern Europe: A Critical Anthology", New York: The Museum of Modern Art: 10-11.
- M. Szewczyk, “Paulina Olowska,” NGV Magazine #9 (March/April), 2018: 34-37.
- K. Kosciuczuk, “Paulina Olowska,” Frieze (April), 2018: 154.
- A. Bujnowska, A. Szymczyk, J. Verwoert, „Paulina Ołowska”, JRP|Ringier, 2013
- C. Bishop, „Paulina Ołowska: Reactivating MOdernism”, Parkett, No. 92, 2013
- C. Wood, P. Ołowska, „Art Monthly”, 04/2003.
- D. Bussel, „Final Girl”, „Texte zur Kunst”, 06/2006.
- D. Leader, E. Klekot, „Paulina Ołowska, Cermics”, Simon Lee Gallery, 2016
- E. Speers Mears, P. Olowska, Cabinet Gallery, „Artforum”, Summer 2006.
- Jan Verwoert, „Paulina Ołowska’s Metamorphosis in the Abteiberg Museum”, „Piktogram”, Summer 2005.
- M. Barnas, Gentle Distortions, Paulina Olowska, „MERTOPOLIS M”, 5/2004.
- M. Dziewańska, „Storytelling – History in Motion”, Parkett, No. 92, 2013
- L. McKenzie, P. Olowska, „Nova Populana”, kat. proj., Warszawa 2003.
- P. Olowska, „Sie musste die Idee eines Hauses als Metapher verwerfen”, kat. wyst. Kunstverein Braunschweig, Kolonia 2004.
- S. O’Reilly, P. Ołowska, „Frieze”, 06/07/08/2003.
- o projekcie „Marzenie prowincjonalnej dziewczyny”: https://web.archive.org/web/20060619100546/http://www.trojmiasto.pl/ob.phtml?id_ob=675.