Paweł Wildstein
Paweł Wildstein (ur. 12 maja 1920 we Frysztaku, zm. 8 kwietnia 2008 w Warszawie) – polski wojskowy i działacz społeczności żydowskiej, pułkownik Wojska Polskiego.
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przewodniczący Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich w RP | |
| Okres | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys edytuj
Urodził się we Frysztaku w rodzinie żydowskiej, jednak lata swojej młodości spędził w Jaśle. Był synem Wiktora Wildsteina i Loli z domu Neubart; miał młodszą siostrę Edytę.
Zaraz po wybuchu II wojny światowej uciekł do Lwowa. Następnie zatrudnił się w bazie remontowej w Stryju. Wkrótce jednak został wywieziony na Syberię. Trafił do miejscowości Baturino nad rzeką Czalim, gdzie pracował przy wycince drzewa. Po ucieczce z Baturino trafił do kołchozu w obwodzie Lengierskim, gdzie dowiedział się o tworzeniu polskiej armii. Następnie ze względu na zły stan nóg przebywał przez pół roku w pasiołku Aleksandrowka. Stamtąd, odzyskawszy władzę w nogach, udał się do Sielc nad Oką. W międzyczasie pracował jeszcze jako sprzątacz i bagażowy na dworcu w Nowosybirsku.
Pod koniec 1942 został przyjęty do armii Andersa w stopniu kaprala. Po kilku miesiącach zostaje jednak z niej wydalony z powodu tyfusu.
W 1945 otrzymał stopień majora. W tym samym roku w Wesołej poznał swoją przyszłą żonę, Janinę Madej.
Po zakończeniu wojny służył w ludowym Wojsku Polskim. W 1946 został awansowany do stopnia podpułkownika, a w 1949 do stopnia pułkownika. Ukończył studia na Wydziale Dyplomatyczno-Konsularnym Akademii Nauk Politycznych, Inżynierską Akademię Łączności w Leningradzie oraz Akademię Sztabu Generalnego. Zwolniony z wojska w 1968 w stopniu pułkownika, w wyniku czystki antysemickiej będącej następstwem wydarzeń marcowych. W 1970 został ostatecznie zwolniony z funkcji kierownika Katedry Łączności i Radiolokacji w Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie. Po tych wydarzeniach zajął się tłumaczeniem tekstów technicznych.
W latach 1993–1997 był przewodniczącym Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich w RP, a w latach 1997–2008 jego honorowym przewodniczącym. Wówczas spotkał się w wieloma osobistościami świata kultury i polityki, m.in. Elżbietą II, Dalajlamą XIV, Janem Pawłem II czy z Billem i Hillary Clintonami. Był współprzewodniczącym Komisji Regulacyjnej ds. Gmin Wyznaniowych Żydowskich, członkiem Zarządu Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny oraz Polskiego Komitetu Wspierania Budowy Muzeum Historii Żydów Polskich. Zasiadał w radzie nadzorczej Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego[1].
11 kwietnia 2008 został pochowany na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej (kwatera 1)[2]. Uroczystościom towarzyszyła salwa honorowa.
Odznaczenie edytuj
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (uchwałą Prezydium Krajowej Rady Narodowej z 13 września 1946, za bohaterskie czyny i dzielne zachowanie się w walce z niemieckim najeźdźcą, oraz za gorliwe wypełnianie obowiązków służbowych)[3]
Przypisy edytuj
- ↑ Paweł Wildstein. imsig.pl. [dostęp 2019-05-08].
- ↑ Grób Pawła Wildsteina w bazie danych Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej w Warszawie.
- ↑ M.P. z 1947 r. nr 27, poz. 230.
Bibliografia edytuj
- Biuletyn Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie, czerwiec–lipiec 2008, nr 3 (47)
- Zmarł Paweł Wildstein – jewish.org.pl
- Nekrologi, „Gazeta Wyborcza” z 10 kwietnia 2008.