Payload Assist Module

Payload Assist Module (PAM) – modułowy człon rakietowy zasilany paliwem stałym, wykorzystywany przez amerykańskie promy kosmiczne (pierwotnie zaprojektowany dla nich), a także rakiety Delta i Titan. Wykorzystywany do umieszczenia ładunku z niskiej orbity okołoziemskiej na orbitę geostacjonarną lub trajektorię ucieczkową. Montowany był na obrotowej podstawie, a po wyczerpaniu paliwa zwalniał obroty za pomocą odważników na linkach[1].

Payload Assist Module
(dane dotyczą wersji PAM-D)
Producent

Alliant Techsystems

Człon rakiet

promy kosmiczne, rakiety Delta, rakiety Titan

Materiały napędowe

stałe

Rok pierwszego startu

1982

Rok ostatniego startu

2009

Koszt jednostkowy

4 100 000 USD

Osiągi
Siła ciągu przy starcie

67,16 kN

Impuls właściwy w próżni

292 s

Maks. czas działania

88 s

Wymiary
Długość

2,04 m

Średnica

1,24 m

Masa pustego

232 kg

Masa maksymalna

2141 kg

Silniki
Silnik 1.

Star-48B

PAM-D z sondą Phoenix. Stopień jest obracany, załączany. Po wyczerpaniu paliwa stopień przestaje się obracać i jest odłączany.
Człon PAM-D z satelitą SBS-3 wypuszczony z ładowni promu
PAM-D badany przez saudyjskich ekspertów po upadku

Wersje modułu edytuj

  • PAM-A : wersja dla rakiet Atlas, nigdy nie zbudowana.
  • PAM-D : wersja dla rakiet Delta, wykorzystuje silnik Star-48B[2]
  • PAM-D2 : wersja dla rakiet Delta, wykorzystuje silnik Star-68[3]
  • PAM-S : wariant specjalny, wykorzystany w misji sondy Ulysses[4]

Incydenty edytuj

12 stycznia 2001 człon PAM-D użyty do wyniesienia satelity GPS w 1993, zszedł z orbity i upadł na pustynnym terenie Arabii Saudyjskiej, gdzie został poprawnie zidentyfikowany[5].

Przypisy edytuj

  1. Payload Assist Module (PAM). GlobalSecurity.org. [dostęp 2012-07-30].
  2. PAM-D. Encyclopedia Astronautica. [dostęp 2012-07-30].
  3. PAM-D2. Encyclopedia Astronautica. [dostęp 2012-07-30].
  4. PAM-S. Encyclopedia Astronautica. [dostęp 2012-07-30].
  5. PAM-D Debris Falls in Saudi Arabia. [w:] The Orbital Debris Quarterly News. Vol. 6, Issue 2 [on-line]. NASA Johnson Space Center. [dostęp 2012-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-31)].

Linki zewnętrzne edytuj