Pegasus – 8-bitowa konsola gier wideo będąca klonem japońskiej konsoli Famicom.

Pegasus
Ilustracja
Pegasus „IQ-502” wraz z gamepadem i kartridżem
Typ

konsola gier wideo

Producent

Bobmark International

Generacja

trzecia generacja

Premiera

Polska: 1991[1]

CPU

UMC UA6527P (kompatybilny z Ricoh 2A07) taktowany częstotliwością 1,77 MHz[2]

GPU

UMC UA6538 (kompatybilny z Ricoh 2C07) taktowany z częstotliwością 5,32 MHz

Pamięć operacyjna

2 kB RAM, 2 kB VRAM

Nośniki danych

kartridż

Kontrolery

gamepad

Wyświetlacz

256x240, paleta 64 kolorów

Wsteczna
kompatybilność

Famicom

Sprzedanych
jednostek

od kilkuset tysięcy[3] do ponad 1 miliona[4]

Następca

Power Pegasus

Historia edytuj

Początki edytuj

Na początku lat 90. w Polsce w wyniku transformacji ustrojowych możliwe stało się zakładanie własnych przedsiębiorstw. Dwaj biznesmeni, Dariusz Wojdyga i Marek Jutkiewicz, wykorzystali niszę na rynku i postanowili sprowadzić klon japońskiego Famicoma z Tajwanu (Marek Jutkiewicz zetknął się z produktem podczas jednej z podróży służbowych do tego kraju). W czerwcu 1991 roku wraz z Jerzym Sulichem i Jackiem Boberem[1] założyli przedsiębiorstwo Bobmark International, które zajęło się importem sprzętu[5]. W celu uniknięcia płacenia podatków wspólnikiem został Duńczyk Peter Horlyck[1]. Firma ta dysponowała kapitałem w wysokości 2,3 mld zł (po denominacji 230 tysięcy zł)[6].

Początkowo konsola była reklamowana jako Nintendo Compatible Family Video Game[7][8], a dopiero później pod nazwą Pegasus (której pomysłodawcą był Dariusz Wojdyga[1]), wraz z zarejestrowanym w polskim urzędzie patentowym znakiem towarowym[9]. Pierwszym modelem był Pegasus MT-777DX, sprzedawany wraz z dwoma kontrolerami i kartridżem 168 in 1, a dodatkowo do zakupienia oferowano specjalny dżojstik oraz pistolet świetlny Casel[10]. Liczba dostępnych gier do końca 1992 roku wyniosła ok. 100 tytułów[11].

Wzrost popularności edytuj

Gwałtowny wzrost popularności Pegasusa nastąpił na przełomie lat 1992 i 1993[12]. Przyczyną tego zjawiska był substytucyjny charakter tanich gier telewizyjnych względem komputerów oraz masowa dostępność w porównaniu do innych konsol[12]. W tym czasie na polskim rynku legalnie dystrybuowano Atari 2600, 7800, Lynx[13], Sega Master System, Sega Mega Drive[14] oraz Amigę CDTV[15]. Sprzedawano też podróbki, takie jak Rambo 2600[16], serię IM oraz tzw. „gierki elektroniczne”[17]. Konsola była też reklamowana w telewizji jako „pierwsza rodzima gra komputerowa”, uzyskała przychylną recenzję na łamach „Bajtka”, a czasopisma jak „Top Secret” czy „Videoman” zaczęły recenzować gry „w standardzie Nintendo” dostarczane przez Bobmark jako egzemplarze pokazowe[18][19].

Ze względu na zwiększony popyt, już w 1993 roku, Bobmark udostępnił nowy sprzęt: Super Pegasusa[20] (przypominał Super Nintendo, lecz można było na nim grać tylko w gry dla Pegasusa/Famicoma)[21] oraz Pegasusa Game Boya (klon Game Boya różniący się od oryginału brakiem Game Linku i diody sygnalizującej wyczerpanie baterii)[22]. Liczba gier oferowanych przez Bobmark również stale rosła – od 200 tytułów dostępnych wiosną[23] do 300 tytułów dostępnych latem[24]. Na bazarach zaczęły pojawiać się podróbki Pegasusa, jednak Bobmark pomimo to jeszcze utrzymywał sprzedaż na poziomie 4 tysięcy konsol oraz 5 tysięcy gier miesięcznie[25]. W 1992 roku spółka przyniosła zysk w wysokości 30 mld zł (po denominacji 3 mln złotych), natomiast w 1993, najlepszym roku dla przedsiębiorstwa w całej historii swojego istnienia, 62 mld zł (po denominacji 6,2 mln złotych)[1].

Problemy edytuj

W maju 1994 roku, po wejściu ustawy o prawach autorskich[26], przedsiębiorstwo Bobmark nabyło prawa do gier Codemasters (np. The Ultimate Stuntman, The Fantastic Adventures of Dizzy czy Big Nose the Caveman)[27], Sachen (np. Little Red Hood[28], Master Chu and the Drunkard Hu[29] czy Colorful Dragon[30]) i Western Technologies (np. Videomation)[31]. Tym samym, usunięto pirackie kartridże bez licencji, co doprowadziło do spadku liczby dostępnych gier z 400 tytułów do 40, jednak rozpoczęto na nowo poszerzanie oferty[32]. Dotychczasowo sprzedawane modele zastąpiono nowym o nazwie Pegasus IQ-502[33], zaprojektowany tak, aby z wyglądu nie przypominał żadnej istniejącej już na rynku konsoli. Nową wersję oferowano wraz z dwoma kontrolerami, a za dodatkową opłatą dodawano Złotą Piątkę[34] lub wydaną rok później Złotą Czwórkę[35], obie będące kompilacjami gier stworzonych przez Codemasters.

W październiku 1994 roku sytuację pogorszyło wejście na polski rynek Nintendo, które po dwóch latach analiz marketingowych rozpoczęło współpracę z austriackim przedsiębiorstwem Stadlbauer Marketing[36][37] oraz założoną przez Dariusza Dąbskiego (późniejszego prezesa TV Puls) spółką Entertainment Systems Poland[38]. Przedsiębiorstwo udostępniło na polskim rynku swoje produkty, m.in. Nintendo Entertainment System[39]. Japoński koncern podjął próbę zakończenia nielegalnej sprzedaży konsol oraz gier na giełdach oraz produkcji kartridży w Polsce, poprzez interwencje policyjne przeprowadzane głównie na terenie największych miast w kraju[40]. Według dystrybutora, podróbki sprzętu Nintendo zostały wyeliminowane z polskiego rynku, co było jednak dalekie od realiów[41]. Pomimo walki ze sprzedażą nielegalnych urządzeń, japońskiemu producentowi nigdy nie udało się pozwać dystrybutora oryginalnych konsol Pegasus. Aby konkurować z Nintendo, Bobmark w 1994 roku rozpoczął sprzedaż gier Segi[42], które już od 1992 roku były dostarczane do Polski za pośrednictwem domu handlowego Nissho Iwai[14]. Pomimo że wyroby Nintendo były mocniej reklamowane w czasopismach o grach, na targach elektronicznych i domach handlowych, marka Sega osiągnęła lepsze wyniki sprzedażowe z powodu niższych cen, większej dostępności oraz występowania podrobionych gier i konsol w atrakcyjniejszych cenach. Wolumen udostępnionych na rynku konsol przez obydwa przedsiębiorstwa nie mógł się jednak równać z liczbą 8-bitowych podróbek Famicoma, sprzedawanych w dokładnie tym samym czasie przez inne przedsiębiorstwa[42].

Upadek edytuj

Od 1995 roku Pegasus tracił popularność na rzecz konsol nowszej generacji, umowy Segi z Bobmarkiem[43] oraz tańszych podróbek[4]. Pomimo tego, według ankiety przeprowadzonej przez magazyn „Top Secret”, 15% czytelników zadeklarowało posiadanie jakiegokolwiek klona 8-bitowej konsoli Nintendo[44]. Aby zachęcić posiadaczy tych konsol do przejścia na bardziej zaawansowany sprzęt[45] oraz aby zwalczać tanie imitacje 16-bitowej Segi, przed świętami 1995 wprowadzono następcę o nazwie Power Pegasus[46], będącego klonem Sega Mega Drive, jednak niewielka kampania reklamowa i ograniczony nakład spowodowały brak oczekiwanego rezultatu[47]. W 1997, szefowie przedsiębiorstwa poinformowali, że sprzedano prawie 1 milion systemów marki Pegasus[48]. Ostatnie oryginalne egzemplarze konsoli, były dystrybuowano jeszcze w 1999 roku[49].

Lata 1996–1999 były czasem strat i ograniczeń działalności dla Bobmarku[1], dlatego jego dwaj założyciele wycofali się z branży dystrybucji gier i skupili się na inwestowaniu w założoną w 1992 roku spółkę Hoop Polska[50]. W 2008 roku sprzedali wszystkie swoje udziały w tym przedsiębiorstwie. Marek Jutkiewicz zajmował się innymi przedsięwzięciami, jak na przykład inwestycja w kliniki medyczne[51], jednak po pewnym czasie wyjechał do Monako[52], natomiast Dariusz Wojdyga wyprowadził się do Stanów Zjednoczonych[53].

Parametry edytuj

Akcesoria edytuj

Lista specjalnych urządzeń dostępnych w Polsce, w latach 90-tych:

  • Casel - pistolet świetlny wzorowany na NES Zapper[10],
  • Joystick - specjalny manipulator[10],
  • Przejściówka 72-60 pin - umożliwia odtwarzanie kartridży z europejskich i amerykańskich systemów NES,
  • Interface joystick Nintendo - urządzenie wyprodukowane w 1994 roku przez polskie przedsiębiorstwo MATT. Pozwala na połączenie komputerowych dżojstików z 9-stykową wtyczką do konsol Pegasus[54],
  • Boomerang - specjalny gamepad wyprodukowany również przez MATT w 1995 roku, kompatybilny z wieloma ówczesnymi konsolami, w tym również z Pegasusem. Sprzedawane w dwóch wersjach - zwykła i luksusowa[55]

Klony edytuj

 
Terminator 2
 
Gold Leopard King

Popularność Pegasusa przyczyniła się do pojawienia na polskim rynku tańszych podróbek[4]:

  • Dendy Junior – popularny w Rosji i krajach byłego ZSRR, klon Famicoma. Do Polski trafił Dendy Junior II (w 1995 roku) i III (w 1996 roku), ze zlokalizowanym na język polski pudełkiem[56]
  • PolyStation – imitacja modelów PlayStation[57]
  • Gold Leopard King – komputer edukacyjny, wyglądający jak klawiatura. Sprzedawany wraz ze specjalnym kartridżem zawierającym m.in. edytor tekstu, ćwiczenia edukacyjne i proste gry[58][59]
  • Terminator[49] – wyprodukowany przez Ending-Man, zaprojektowany na wzór Sega Mega Drive 2[60]
  • Family Game[61] – klon przypominający model MT-777DX. Najczęściej sprzedawany w pudełkach pod nazwą Fenix[62]
  • Zhiliton[61] – kolejny klon, wzorowany na konsoli Mega Drive[63](sprzedawany czasem pod tą samą nazwą co konsola Segi)
  • Gra TV Saturn Bis – klon z 1995 roku, wydany przez przedsiębiorstwo Tronica. W porównaniu do konkurencyjnych podróbek z lat 90. zawiera w pełni przetłumaczone pudełko na język polski[64]
  • Mistrz Tańca – nietypowy klon, przypominający matę do tańczenia. Nie można do niego podłączyć kartridżów z grami, zamiast tego ma trzy wbudowane – Taniec, Pinball i Knock Out[65]
  • Manta Gambler VCD-003 – klon służący jednocześnie jako odtwarzacz muzyki w formacie MP3 oraz filmów w formacie VCD. Każdy egzemplarz był sprzedawany z płytą zawierającą 300 gier dla Pegasusa[66]
  • Batman AY-168AS[67]
  • Home Computer 3600[68]
  • Hunter[68]
  • Action Set[68]
  • Lifa-SM-888-II[61]

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f Dariusz Wojdyga – ludzie – whoiswho Pulsu Biznesu [online], ludzie.pb.pl [dostęp 2020-07-09] (pol.).
  2. a b c d PEGASUS GRY :: PEGASUS MT-777DX [online], www.pegasus-gry.com [dostęp 2020-02-29].
  3. Alx. Szef Lansera pracuje dla Bobmarku!. „Gambler”. 06/1996, s. 86. Lupus. 
  4. a b c Ponad milion sprzedanych egzemplarzy. Poznajcie historię Pegasusa - najpopularniejszej konsoli w Polsce [online], antyweb.pl [dostęp 2024-04-25] (pol.).
  5. Maciej Gajewski: Perły z lamusa: Pegasus, czyli szczęśliwe dzieciństwo tysięcy polskich dzieciaków. Spider’s Web, 2012-06-07. [dostęp 2017-03-01].
  6. Adam Tobojka: Jak Pegasus zdobył Polskę. Eurogamer.pl, 2015-03-07. [dostęp 2017-03-01].
  7. Spotkania, C.C.P.W., 1992 [dostęp 2022-12-29] (pol.).
  8. owl - Click to see more photos | Family video games, My images, Image sharing [online], pinterest.es [dostęp 2024-04-25] (ang.).
  9. https://ewyszukiwarka.pue.uprp.gov.pl/search/pwp-details/Z.120132
  10. a b c Maciej Pietraś, Pegasus-konsola do gier, „Bajtek”, 05/1993, Bajtek.
  11. Najmilszy upominek mikołajkowy. Gra Telewizyjna Pegasus Telegazeta PRiTV 617 05.12.1992.
  12. a b Komputery kontra konsole. „Gry Komputerowe”. 04/1994, s. 12–14. CGS Computer Studio. 
  13. TAL Computer Center. „Bajtek”, s. 42, 11/1991. Bajtek. 
  14. a b Sega już w Polsce. „Video Club”. 20, s. 22–23. Hit Press. 
  15. Waldemar Nowak. Computer Games Show. „Top Secret”, s. 36, grudzień 91/styczeń 92. Bajtek. 
  16. https://www.dobreprogramy.pl/@antar/kultowe-podroby-konsol-do-gier-z-pierwszej-polowy-lat-tych-wspomnienie-rambo-pegasusa-i-ich-klonow,blog,79505
  17. O tym, jak podróbki stworzyły gaming w Polsce. Moje wspomnienia [online], ppe.pl [dostęp 2024-04-25].
  18. Bartłomiej Kluska, Bartosz Rozwadowski: Bajty polskie. Sosnowiec: 2014, s. 154-157. ISBN 978-83-927229-2-2.
  19. Wesołe zabawy z Pegasusem. „Videoman”. 05/1993, s. 10. Roko. 
  20. Gry telewizyjne z Bobmarku. „Top Secret”. 21, s. 5. Bajtek. 
  21. Loading [online], nesworld.com [dostęp 2024-04-25].
  22. Maciej Pietraś, Game Boy, czyli gra w kieszeni, „Bajtek”, 10/1993, Bajtek.
  23. Gry telewizyjne Pegasus. „Bajtek”. 04/1993, s. 46. Bajtek. 
  24. Pegasus Sposób na nudę!. „Świat Młodych”. 31/32 1993, s. 32, 7 sierpnia 1993. Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”. 
  25. Marcin Gocłowski, Nieuchwytny Pegasus, „Gazeta Wyborcza”, 301, Agora S.A, 27 grudnia 1993.
  26. Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych [online], sejm.gov.pl [dostęp 2024-04-25] (pol.).
  27. Maciej Pietraś, Uwaga lepiej to przeczytajcie, „Top Secret”, 30, Bajtek.
  28. Wybraliśmy dla Ciebie to co najlepsze. „Top Secret”. 37, s. 38. Bajtek. 
  29. Pegasus. „Top Secret”. 33, s. 56. Bajtek. 
  30. Pegasus. „Top Secret”. 35, s. 56. Bajtek. 
  31. Wieści ze świata grania. „Top Secret”. 30, s. 39, wrzesień 1994. Bajtek. 
  32. Maciej Pietraś. Targi Play-Box ’95. „Top Secret”. 38, s. 58, maj 1995. Wydawnictwo Bajtek. 
  33. Maciej Pietraś, Nowy Pegasus, „Top Secret”, 32, Bajtek.
  34. Wybraliśmy dla Ciebie to co najlepsze. „Top Secret”. 37, s. 38. Bajtek. 
  35. Zapowiedzi. „Top Secret”. 37, s. 56. Bajtek. 
  36. Nintendo enters games market [online], telecompaper.com, 17 listopada 1994.
  37. Bromba. Wieści ze świata grania. „Top Secret”. 33, s. 57, grudzień 1994. Wydawnictwo Bajtek. 
  38. https://pomorska.pl/dabski-newsy-maja-gorsza-przyszlosc-bo-sa-za-drogie/ar/7351607
  39. Nintendo jest już w Polsce. „Bajtek”. 111, s. 9, listopad 1994. Bajtek. 
  40. Nintendo kontra nielegalni, „Gazeta Wyborcza (Stołeczna)”, 212, Agora S.A., 12 września 1995 [dostęp 2022-04-05].
  41. SNES. „Gry Komputerowe”. 05/1995, s. 10. CGS Computer Studio. 
  42. a b Sega kontra Nintendo a sprawa polska. „Pegasus Extreme”. 1/2023. s. 16-17. 
  43. Historia konsol: Pegasus [online], ppe.pl [dostęp 2024-04-25].
  44. Bartłomiej Kluska, Bartosz Rozwadowski: Bajty polskie. Sosnowiec: 2014, s. 159. ISBN 978-83-927229-2-2.
  45. Roger Żochowski, Polski biały kruk – niepublikowane wcześniej zdjęcia 16-bitowego Pegasusa! [online], PPE.pl, 6 marca 2016 [dostęp 2023-10-29].
  46. Maciej Pietraś. Targi Play-Box ’95. „Top Secret”. 38, s. 58, maj 1995. Wydawnictwo Bajtek. 
  47. 16-bitowy Power Pegasus. „Pegasus Extreme”. 1/2023. s. 11. 
  48. Dziś będzie krótko, ale treściwie.. „Neo Plus”. 8, s. 74, marzec 1999. Independent Press. 
  49. a b Terminator. „Neo Plus”. 10, s. 82, maj 1999. Independent Press. 
  50. Marek Jutkiewicz – od braci Mario do Coli | Urodzony Biznesmen [online], urodzonybiznesmen.pl [dostęp 2024-04-25] (pol.).
  51. W tym roku na prywatne leczenie wydamy 30 miliardów złotych - GazetaPrawna.pl [online], gazetaprawna.pl [dostęp 2024-04-25] (pol.).
  52. Marek Jutkiewicz przegląda aktywa. pb.pl, 2018-05-24. (pol.).
  53. „Wprost”: najbogatsi coraz bogatsi. Kto na czele „Listy 100 najbogatszych Polaków” tygodnika „Wprost”?. infowire.pl, 2015-06-19. (pol.).
  54. Joy dla każdego. „Top Secret”, s. 33, kwiecień 1994. Bajtek. 
  55. Boomerang. „Top Secret”, s. 39, grudzień 1995. Bajtek. 
  56. http://www.dendy.byethost16.com/steepler/fakes.html
  57. Biznes na „Pegasusach” wciąż się kręci. Ich ceny sięgają nawet 500 zł - Bankier.pl [online], bankier.pl [dostęp 2024-04-25] (pol.).
  58. Gold Leopard King GLK-2002 - Muzeum Komputerów Osobistych [online], muzeumpc.pl [dostęp 2024-04-25] (pol.).
  59. Loading [online], nesworld.com [dostęp 2024-04-25].
  60. Today I learned about a console called Terminator 2 | Eurogamer.net [online], eurogamer.net [dostęp 2024-04-25] (ang.).
  61. a b c https://www.dobreprogramy.pl/@macminik/joysticki-matt-produkt-z-tradycja,blog,109171
  62. https://www.pegasus-gry.com/fenix-nt-102.php
  63. Zhiliton 938-A (16bit) - Музей компьютеров [online], pc-history.com [dostęp 2024-04-25] (ros.).
  64. RINCO-3088 • Unauthorizon [online], pory.app [dostęp 2024-04-25] (ang.).
  65. Details • Unauthorizon [online], pory.app [dostęp 2024-04-25] (ang.).
  66. VCD-003 • Unauthorizon [online], pory.app [dostęp 2024-04-25] (ang.).
  67. https://www.pegasus-gry.com/batman-ay-168as.php
  68. a b c Comat. „Top Secret”. 37, s. 57. Bajtek.