Pelomeduza madagaskarska
Pelomeduza madagaskarska (Pelusios subniger) – gatunek żółwia z rodziny pelomeduzowatych (Pelomedusidae) charakterystyczny dla wschodniej i południowo-wschodniej Afryki. Gatunek obejmuje dwa podgatunki: Pelusios subniger subniger Bonnaterre, 1789, Pelusios subniger parietalis Bour, 1983[3].
| Pelusios subniger[1] | |||
| (Bonnaterre, 1789) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
pelomeduza madagaskarska | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
Opis edytuj
Pelomeduza madagaskarska to niewielki żółw, którego karapaks osiąga długość do 20 cm. Posiada cechy, które są charakterystyczne dla rodziny Pelomedusidae, co oznacza, że ma gładki karapaks, który jest spłaszczony w kształcie owalnym, za to brak w nim tarczy nuchalnej (szyjnej), w czaszce nie ma kości nosowych, a na tylnych stopach obecne jest 5 pazurów. U P. subniger między płytami mezoplastralnymi występuje zawias, co odróżnia go od reszty przedstawicieli tej rodziny. Przedni płat plastralny jest szerszy niż płat zadni, a także nieznacznie dłuższy od wewnątrzbrzusznego spoidła. Masa jego ciała wynosi ok. 0,8 kg. Głowa jest duża, niekiedy pokryta czarnymi plamkami, a na podbródku występuje para wyrostków[5].
Występowanie edytuj
Zasięg występowania tego gatunku obejmuje: Botswanę, Burundi, Demokratyczną Republikę Konga, Madagaskar, Malawi, Mozambik, Republikę Środkowoafrykańską, RPA, Rwandę, Seszele, Tanzanię, Zambię oraz Zimbabwe[2][3][6].
Ekologia edytuj
Środowisko edytuj
Zamieszkują prawie wszystkie środowiska słodkowodne, od stałych jezior i rzek po potoki, mokradła, bagna, a nawet okresowe zbiorniki. Są raczej zwierzętami nocnymi, jednak często się je spotyka, kiedy wygrzewają się na brzegu wód i migrujące pomiędzy zbiornikami. Są także bardziej aktywne w dzień podczas pory deszczowej[7]. Znane są również z możliwości zagrzebywania się w ziemi do powrotu korzystnych warunków.
Dieta edytuj
Głównie mięsożerne (zjadają pierścienice, ślimaki, insekty, skorupiaki, ryby, płazy). Okazjonalnie mogą spożywać rośliny wodne jak i owoce, co czyni je wszystkożernymi[5].
Rozród edytuj
O rozrodzie tego gatunku niewiele wiadomo. Część źródeł podaje w danych, że samica składa ok. 8 jaj późnym latem, a młode wylęgają się po 15 tygodniach[7]. Inne podają, że jaja są składane w okolicach lutego lub marca u osobników zniewolonych, ilość jaj waha się od 8 do 12, są eliptyczne i skórzaste, ich średnia wielkość do 36 mm długości i 21 mm szerokości. Inkubacja jaj w laboratorium w temperaturze 30 °C trwała 58 dni[5].
Przypisy edytuj
- ↑ Pelusios subniger, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Turtle Taxonomy Working Group i inni, Turtles of the World: Annotated Checklist and Atlas of Taxonomy, Synonymy, Distribution, and Conservation Status (9th Ed.), Chelonian Research Foundation & Turtle Conservancy, 2021, s. 83–84, DOI: 10.3854/crm.8.checklist.atlas.v9.2021, ISBN 978-0-9910368-3-7 [dostęp 2024-02-23].
- ↑ a b c d e f g h P. Uetz & J. Hallermann, Pelusios subniger, [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2024-02-23] (ang.).
- ↑ Tortoise, Freshwater Turtle Specialist Group, Pelusios subniger, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2019-10-27] (ang.).
- ↑ a b c Hutchins M., Murphy J.B., Schlager N., Grzimek’s Animal Life Encyclopedia, 2nd Edition, t. 7, Reptiles, 2003.
- ↑ R. Midtgaard, Genus Pelusios, [w:] RepFocus [online] [dostęp 2024-02-23] (ang.).
- ↑ a b Mattison C., Davies V., Alderton D., Fakty o zwierzętach świata: gady i płazy, 2008.