Per Anger
Per Johan Valentin Anger (ur. 7 grudnia 1913 w Göteborgu, zm. 23 sierpnia 2002 w Sztokholmie) – szwedzki dyplomata, organizator akcji ratowania Żydów na Węgrzech w 1944.
.jpg)
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Studiował w Sztokholmie i Uppsali, w 1940 podjął pracę w dyplomacji. Z placówki w Berlinie nadał zaszyfrowaną depeszę o planowanej inwazji niemieckiej na Danię i Norwegię. W 1942 został przeniesiony do pracy w Budapeszcie, gdzie zajmował się handlem międzynarodowym.
Po wkroczeniu wojsk niemieckich na Węgry w 1944 dostrzegł dramatyczne pogorszenie się sytuacji Żydów i groźbę ich eksterminacji. Podjął akcję wydawania zagrożonym osobom tymczasowych paszportów szwedzkich; po interwencjach Angera w Sztokholmie personel ambasady został powiększony i akcja zataczała szerokie kręgi. Od lipca 1944 pomoc Żydom koordynował Raoul Wallenberg. Szwedzi obok wydawania dokumentów starali się także o zwalnianie osób już zatrzymanych, pomagali wydostać się z transportów do obozów zagłady.
Po wejściu Rosjan do Budapesztu personel ambasady szwedzkiej został zatrzymany; Wallenberg został wywieziony do ZSRR i według wersji oficjalnej zmarł w 1947 w więzieniu na atak serca, Anger i inni dyplomaci zostali zwolnieni i wrócili do Sztokholmu w kwietniu 1945.
Po wojnie Anger pozostał w służbie dyplomatycznej i pracował m.in. na placówkach w Australii, Kanadzie i na Bahamach. Za działalność w okresie II wojny światowej został uhonorowany medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata (1982),[1] honorowym obywatelstwem Izraela (2000), węgierskim Medalem Zasługi (1995), wyróżnieniem Rady Żydów Szwecji (1996). Do końca życia dążył do wyjaśnienia okoliczności śmierci Wallenberga, m.in. spotkał się w tej sprawie z Michaiłem Gorbaczowem w 1989.
W 2004 rząd Szwecji ufundował Nagrodę im. Pera Angera, przyznawaną osobom zasłużonym w pracy humanitarnej i na rzecz demokracji. Pierwszym laureatem został włoski arcybiskup Gennaro Verolino, który w 1944 jako sekretarz nuncjatury w Budapeszcie aktywnie pomagał ambasadzie szwedzkiej w akcji pomocy Żydom.
Linki zewnętrzne edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Per Anger - Jad Waszem (ang.)