Philemon
Philemon – rodzaj ptaków z rodziny miodojadów (Meliphagidae).
| Philemon[1] | |||||
| Vieillot, 1816[2] | |||||
.jpg) Przedstawiciel rodzaju – filemon dzioborogi (P. buceroides) | |||||
| Systematyka | |||||
| Domena | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo | |||||
| Typ | |||||
| Podtyp | |||||
| Gromada | |||||
| Podgromada | |||||
| Infragromada | |||||
| Rząd | |||||
| Podrząd | |||||
| Rodzina | |||||
| Rodzaj |
Philemon | ||||
| Typ nomenklatoryczny | |||||
|
Merops moluccensis J.F. Gmelin, 1788 | |||||
| |||||
| Gatunki | |||||
| |||||
Zasięg występowania edytuj
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Australii, Nowej Gwinei, wschodniej Indonezji, Archipelagu Bismarcka i Nowej Kaledonii[13].
Morfologia i ekologia edytuj
Długość ciała 21–37 cm; masa ciała 46–223 g[14]. Żywią się nektarem, owadami i innymi bezkręgowcami, kwiatami, owocami i nasionami.
Systematyka edytuj
Rodzaj zdefiniował w 1816 roku francuski przyrodnik Louis Jean Pierre Vieillot w publikacji swojego autorstwa Analyse d’une nouvelle ornithologie élémentaire[2]. Gatunkiem typowym jest filemon brązowy (Philemon moluccensis).
Etymologia edytuj
- Philemon: gr. φιλημων philēmōn, φιλημονος philēmonos „kochający, całujący”[15].
- Philedon (Phyledon): gr. πιληδονος philēdonos „lubiący przyjemność”, od φιλεω phileō „kochać”; ἡδονη hēdonē „przyjemność”[16]. Gatunek typowy: Merops moluccensis J.F. Gmelin, 1788; Merops corniculatus Latham, 1790.
- Tropidorhynchus (Tropidorynchus, Tropidorhinchus, Terpidorhynchus): gr. τροπις tropis, τροπιδος tropidos „dziób statku”; ῥυγχος rhunkhos „dziób”[17]. Gatunek typowy: Merops corniculatus Latham, 1790.
- Philemonopsis: rodzaj Philemon Vieillot, 1816; gr. οψις opsis „wygląd”[18]. Gatunek typowy: Philemon meyeri Salvadori, 1878.
- Neophilemon: gr. νεος neos „nowy”; rodzaj Philemon Vieillot, 1816[19]. Gatunek typowy: Buphaga orienoides yorki[c] Mathews, 1912.
- Microphilemon: gr. μικρος mikros „mały”; rodzaj Philemon Vieillot, 1816[20]. Gatunek typowy: Buphaga orientalis Latham, 1790 (= Tropidorhynchus citreogularis Gould, 1837).
- Alphaphilemon: gr. αλφα alpha „pierwszy”; rodzaj Philemon Vieillot, 1816[21]. Gatunek typowy: Tropidorhynchus diemenensis Lesson, 1831.
- Argentiphilemon: zbitka wyrazowa epitetu gatunkowego Tropidorhynchus argenticeps Gould, 1839 i nazwy rodzaju Philemon Vieillot, 1816[22]. Gatunek typowy: Tropidorhynchus argenticeps Gould, 1840.
Podział systematyczny edytuj
Do rodzaju należą następujące gatunki[23]:
- Philemon citreogularis (Gould, 1837) – filemon białoszyi
- Philemon kisserensis A.B. Meyer, 1884 – filemon szary
- Philemon brassi Rand, 1940 – filemon cienkodzioby
- Philemon inornatus (G.R. Gray, 1846) – filemon ubogi
- Philemon meyeri Salvadori, 1878 – filemon mały
- Philemon eichhorni Rothschild & E. Hartert, 1924 – filemon wyspowy
- Philemon fuscicapillus (Wallace, 1862) – filemon ciemny
- Philemon albitorques P.L. Sclater, 1877 – filemon białokarkowy
- Philemon cockerelli P.L. Sclater, 1877 – filemon jasnoszyi
- Philemon diemenensis (Lesson, 1831) – filemon nowokaledoński
- Philemon argenticeps (Gould, 1840) – filemon sędziwy
- Philemon corniculatus (Latham, 1790) – filemon sępiogłowy
- Philemon moluccensis (J.F. Gmelin, 1788) – filemon brązowy
- Philemon subcorniculatus (Hombron & Jacquinot, 1841) – filemon szaroszyi
- Philemon plumigenis (G.R. Gray, 1858) – filemon tanimbarski
- Philemon buceroides (Swainson, 1838) – filemon dzioborogi
Uwagi edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Philemon, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b L.J.P. Vieillot: Analyse d’une nouvelle ornithologie élémentaire. Paris: Deteville, libraire, rue Hautefeuille, 1816, s. 47. (fr.).
- ↑ G. Cuvier: Le règne animal distribué d’après son organisation, pour servir de base a l’histoire naturelle des animaux et d’introduction a l’anatomie comparée. T. 1. Paris: Chez Déterville, s. 358. (fr.).
- ↑ N.A. Vigors & T. Horsfield. A Description of the Australian Birds of the Collection of the Linnean Society; with an Attempt at Arranging them according to their natural Affinities. „Transactions of the Linnean Society of London”. 15, s. 323, 1827. (ang.).
- ↑ G. Cuvier: Le règne animal distribué d’après son organisation, pour servir de base a l’histoire naturelle des animaux et d’introduction a l’anatomie comparée. Wyd. Nouvelle édition rev. et aug. T. 1. Paris: Chez Déterville, 1829, s. 583. (fr.).
- ↑ H.R. Schinz: Naturgeschichte und Abbildungen der Vögel-Gattungen. Nach den neuesten Systemen zum gemeinnützigen Gebrauche entworfen, und mit Berücksichtigung für den Unterricht der Jugend. Zürich: In Brodtmanns lithographischer Kunstanstalt, 1830, s. ryc. 77, seria: Des Thierreichs 2. Theil. (niem.).
- ↑ J.J. Kaup: Classification der Säugethiere und Vögel. Darmstadt: C. W. Leske, 1844, s. 41. (niem.).
- ↑ J. Verreaux & M.A.P.Œ. des Murs. Description d’Oiseaux nouveaux de la Nouvelle-Calédonie et indication des espèces déjà connues qui s’y rencontrent. „Revue et magasin de zoologie pure et appliquée”. 2e série, s. 133, 1862. (fr.).
- ↑ T. Salvadori. Prodromus Ornithologiae Papuasiae et Moluccarum. IX. Menuridae - Certhiidae - Nectariniidae - Dicaeidae - Meliphagidae. „Annali del Museo civico di storia naturale di Genova”. 16, s. 79, 1880–81. (wł.).
- ↑ a b G.M. Mathews. New Generic Names for Australian Birds. „Austral Avian Record”. 1 (5), s. 117, 1912–13. (ang.).
- ↑ G.M. Mathews. Nomenclatural notes. „Bulletin of the British Ornithologists’ Club”. 45 (296), s. 94, 1924–25. (ang.).
- ↑ G.M. Mathews: The Birds of Australia. Cz. 12. London: Witherby & Co., 1925, s. 96. (ang.).
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Honeyeaters. IOC World Bird List (v13.1). [dostęp 2023-05-28]. (ang.).
- ↑ D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette, Honeyeaters (Meliphagidae), version 1.0, [w:] S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2021, DOI: 10.2173/bow.meliph3.01 [dostęp 2023-05-28] (ang.).
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Philemon [dostęp 2017-10-13].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Philedon [dostęp 2023-05-28].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Tropidorhynchus [dostęp 2017-10-13].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Philemonopsis [dostęp 2017-10-13].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Neophilemon [dostęp 2017-10-13].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Microphilemon [dostęp 2017-10-13].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Alphaphilemon [dostęp 2017-10-13].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Argentiphilemon [dostęp 2017-10-13].
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Meliphagidae Vigors, 1825 – miodojady – Honeyeaters (wersja: 2023-01-01). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-05-28].
Bibliografia edytuj
- The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).