Philippa Gregory

angielska powieściopisarka

Philippa Gregory (ur. 9 stycznia 1954 w Nairobi) – angielska powieściopisarka historyczna[1], która publikuje swoje dzieła od 1987 roku[2]. Jej prawdopodobnie najbardziej znaną powieścią są Kochanice króla (2001)[3], którą w 2008 roku zekranizowano pod tym samym tytułem[4].

Philippa Gregory
Kate Wedd
Ilustracja
Philippa Gregory podczas Texas Book Festival (2011)
Data i miejsce urodzenia

9 stycznia 1954
Nairobi, Kolonia Kenii (współcześnie hrabstwo Nairobi, Kenia)

Narodowość

angielska

Język

angielski

Alma Mater

Uniwersytet Sussex
Uniwersytet Edynburski

Dziedzina sztuki

literatura

Epoka

fikcja historyczna, romans, fantasy

Ważne dzieła

Kochanice króla

Strona internetowa
Fragment programu Bookclub (BBC Radio 4, 2012)

Amerykańskie czasopismo „AudioFile” określiło Gregory „królową brytyjskiej fikcji historycznej”[5].

Życiorys edytuj

Philippa Gregory urodziła się w 1954 roku w Nairobi[1], ówczesnej stolicy Kolonii Kenii (współcześnie Republika Kenii), jako druga córka Elaine (Wedd) i Arthura Percy’ego Gregorych[6]. Jej matka wychowała się w wiejskim domu w Somerset, a ojciec był synem kierownika cegielni w Plymouth.

Kiedy III Rzesza zaatakowała Polskę, rodzice pisarki zostali powołani do wojska i spotkali się w pobliżu bazy lotniczej; jej ojciec trafił wówczas do RAF-u[7]. W 1955 roku jej ojciec, który pracował jako operator radiowy i nawigator linii lotniczej East African Airways, zginął w katastrofie lotniczej. Blisko rok później rodzina opuściła Kenię i przeprowadziła się do Anglii. Matka Gregory wróciła z córką do Somerset, a kiedy pisarka miała cztery lata przeniosły się do Bristolu[6].

Gdyby Hitler nie najechał na Polskę, nigdy by się [rodzice] nie spotkali ani nie pobrali, a ja nigdy bym się nie urodziła.

Philippa Gregory, „The Guardian”, [7]
 
Philippa Gregory

Gregory jako uczennica sprawiała problemy, m.in. próbowała zrzeszyć swoje koleżanki w związku sprzeciwiającym się szkolnym mundurkom[8]. W wieku 18 lat opuściła szkołę i rozpoczęła kurs dziennikarstwa na National Council for Training Journalists w Cardiff[9]. Następnie zatrudniła się w „Portsmouth News”. Kiedy skończyła tam staż zapisała się na kurs literatury angielskiej na Uniwersytecie Sussex, gdzie obowiązkowe było studiowanie drugiego przedmiotu; Gregory zdecydowała się na naukę historii[10]. Po uzyskaniu tam dyplomu przez dwa lata pracowała jako dziennikarka, reporterka i producentka w radiu BBC[9][11]. W 1985 roku Gregory uzyskała na Uniwersytecie Edynburskim doktorat z literatury XVIII wieku[12].

Nauczała na University of Durham, The Open University, a w 1994 roku otrzymała tytuł fellow na Kingston University. Ten akademicki rodowód zapewnił Gregory bagaż wiedzy historycznej. Szczególnym entuzjazmem darzyła okres Tudorów i XVIII wiek[11].

W 2013 roku literacka recenzentka, Helen Brown, z brytyjskiego dziennika „The Daily Telegraph” napisała na jego łamach: „Gregory zrobiła imponującą karierę przemieniając pełen życia i pasji, niezależny byt w historyczne szlachcianki, których osobowości spoczywały wcześniej na drzewach genealogicznych, a zapamiętane zostały jedynie jako waluta dyplomatyczna i klacze rozrodcze (…) Historyczna fikcja Gregory zawsze była w zajmujący sposób spekulatywna (odczuwający pokusę do szydzenia powinni zauważyć, że nigdy nie twierdziła inaczej) i nie brakuje jej romantycznej licencji”[13].

Kontrowersje w twórczości edytuj

Naprawdę powinniśmy przestać poważnie traktować powieściopisarzy historycznych jako historyków. Pomysł, że mają autorytet, jest absurdalny. Są bardzo dobrzy w wyobrażaniu postaci: dlatego powieści się sprzedają. Nie mają kompetencji, jeśli chodzi o korzystanie ze źródeł historycznych. Koniec, kropka[14].

David Starkey, „The Daily Telegraph

Gregory stwierdziła, na swojej oficjalnej stronie internetowej, że jej „przywiązanie do historycznej rzetelności” jest wizytówką jej pisania[15]. Jednak historycy kwestionują to. David Starkey, który wystąpił u boku Gregory w dokumencie o Annie Boleyn[16], mało pochlebnie określił jej pracę jako „dobry przykład Mills and Boon[14].

Amerykańska filozofka, Susan Bordo, uznała, że najbardziej urągliwe dla historyków nie jest wypaczenie przez nią faktów, ale skrytykowała pisarkę, za twierdzenia o prezentowaniu przez nią prawdy historycznej, słowami: „samozwodnicze i autopromocyjne zuchwalstwo”[17]. Zaznaczyła też, że istotny jest nie tyle nadmiar nieścisłości w książkach Brytyjki, ale „nacisk Gregory na jej skrupulatne trzymanie się historii, co najbardziej denerwuje uczonych”[18].

W powieści Kochanice króla stworzony przez autorkę wizerunek Anny Boleyn, drugiej żony Henryka VIII, spotkał się z krytyką[19]. Powieść sugeruje, że bohaterka cudzołożyła i dopuszczała się kazirodztwa ze swoim bratem, pomimo powszechnego uznania, że była niewinna zarzucanych jej czynów[20]. Powieściopisarz Robin Maxwell co do zasady odmówił napisania rekomendacji tej publikacji, opisując książkową charakterystykę Anny jako „okrutną, nie do przyjęcia”[21].

Życie prywatne edytuj

Gregory wraz ze swoim pierwszym mężem, Peterem Chislettem, i małą córką mieszkali w mieście Hartlepool[6]. Anthony Mason, jej następny mąż, pochodzi z Północy. W 2005 roku przeprowadzili się na farmę w Yorkshire i zaczęli prowadzić uprawę rolną. Gregory ma córkę (ur. 1981), syna (ur. 1993), a także czworo pasierbów[7].

Twórczość edytuj

 
Gregory podpisująca dla fanów książki (National Book Festival, 2019)

(w nawiasie podano: oryginalny tytuł, rok 1. polskiego wydania, nazwisko przekładającego utwór)

Powieści edytuj

Trylogia o majątku Wideacre
  • 1987: Majątek Wideacre (Wideacre, 1993, Hanna Milewska)[22]
  • 1989: Dziecko szczęścia (The Favoured Child, 1994, Teresa Gaweł, Maryla Szurek)[23]
  • 1990: Meridon (2008, Ewelina Jagła, Katarzyna Karłowska)[24]
Cykl Tradescant
  • 1998: Ziemskie radości (Earthly Joys, 2004, Ewa Teresa Witecka)[25]
  • 1999: Virgin Earth[26]
Cykl The Plantagenet and Tudor

Wcześniej osobno jako dwie serie Cykl Tudorowski[27] (Tudor Court, 9) i Wojna kuzynów[28] (Cousins’ War, 6)[29]; od 2016 r. na oficjalnej stronie internetowej Gregory powieści te zaliczane są do jednego cyklu, The Plantagenet and Tudor Novels[30]

  • 2001: Kochanice króla (The Other Boleyn Girl, 2008, Urszula Gardner)[31]
  • 2003: Błazen królowej (The Queen’s Fool, 2007, Barbara Korzon)[32]
  • 2004: Kochanek dziewicy (The Virgin’s Lover, 2009, Urszula Gardner)[33]
  • 2005: Wieczna księżniczka (The Constant Princess, 2010, Urszula Gardner)[34]
  • 2006: Dwie królowe (The Boleyn Inheritance, 2011, Urszula Gardner)[35]
  • 2008: Uwięziona królowa (The Other Queen, 2013, Maria Grabska-Ryńska, Maciej Grabski)[36]
  • 2009: Biała królowa (The White Queen, 2009, Urszula Gardner)[37]
  • 2010: Czerwona królowa (The Red Queen, 2011, Urszula Gardner)[38]
  • 2011: Władczyni rzek (The Lady of the Rivers, 2012, Urszula Gardner)[39]
  • 2012: Córka Twórcy Królów (The Kingmaker’s Daughter, 2013, Urszula Gardner)[40]
  • 2013: Biała księżniczka (The White Princess, 2014, Urszula Gardner)[41]
  • 2014: Klątwa Tudorów (The King’s Curse, 2015, Urszula Gardner)[42]
  • 2015: Ostatnia żona Tudora: Poskromienie królowej (The Taming of the Queen, 2016, Urszula Gardner)[43]
  • 2016: Trzy siostry, trzy królowe (Three Sisters, Three Queens, 2017, Urszula Gardner)[44]
  • 2017: Zmierzch Tudorów: Dziewięciodniowa królowa i jej siostry (The Last Tudor, 2018, Urszula Gardner)[45]
Cykl Zakon Ciemności (The Order of Darkness)
  • 2012: Odmieniec (Changeling, 2013, Maciejka Mazan)[46]
  • 2013: Krucjata (Stormbringers, 2014, Maciejka Mazan)[47]
  • 2014: Złoto głupców (Fools’ Gold, 2014, Maciejka Mazan)[48]
  • 2018: Dark Tracks[49]
Cykl Fairmile
  • 2019: Tidelands[50]
  • 2020: Dark Tides[51]
Samodzielne powieści
  • 1992: Mrs. Hartley and the Growth Centre / Alice Hartley’s Happiness[52]
  • 1996: Perfectly Correct[53]
  • 1992: Czarownica (The Wise Woman, 1994, Maryla Szurek)[54]
  • 1993: Żona oficera (Fallen Skies, 2014, Urszula Gardner)[55]
  • 1995: Nobliwy proceder (A Respectable Trade, 2016, Urszula Gardener)[56][57]
  • 1996: Dom cudzych marzeń (The Little House, 2011, Urszula Gardner)[58]
  • 2000: Zelda’s Cut[59]

Opowiadania edytuj

Kolekcje
  • 2000: Bread and Chocolate[60]

Książki dla dzieci edytuj

Cykl Florizella
  • 1988: Princess Florizella[61]
  • 1991: Florizella and the Wolves[62]
  • 1992: Florizella and the Giant[63]
Samodzielne tytuły
  • 1996: Diggory and the Boa Conductor[64]
  • 1994: The Little Pet Dragon[65]
  • 1999: Pirate Story: A Tale of the High Seas[66]

Literatura faktu edytuj

  • 2011: Kobiety Wojny Dwu Róż: Księżna, królowa i królowa matka, współautorzy: David Baldwin, Michael Jones (The Women of the Cousins’ War: The Duchess, the Queen and the King’s Mother, 2013, Urszula Gardner)[67]

Adaptacje edytuj

Filmy
Seriale

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b Thad King, Michael J. Anderson, Patricia Bauer, Robert M. Lewis, Kenneth Pletcher, Barbara Schreiber, Melinda C. Shepherd, Karen Jacobs Sparks, Amy Tikkanen: Encyclopaedia Britannica Almanac 2010. Encyclopaedia Britannica, Inc., 2010, s. 50, seria: Encyclopedia Britannica Almanac. ISBN 978-1-61535-329-3.
  2. Janice North, Karl C. Alvestad, Elena Woodacre: Premodern Rulers and Postmodern Viewers: Gender, Sex, and Power in Popular Culture. Springer, 2018, s. 143. ISBN 978-3-319-68771-1.
  3. Jennifer S. Baker: The Readers’ Advisory Guide to Historical Fiction. American Library Association, 2015, s. 20, seria: ALA Readers’ Advisory Series. ISBN 978-0-8389-1165-5.
  4. Manohla Dargis: The Other Boleyn Girl – Movies – Review. nytimes.com, 2008-02-29. [dostęp 2020-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-23)]. (ang.).
  5. The Red Queen by Philippa Gregory Read by Bianca Amato Graeme Malcolm | Audiobook Review | AudioFile Magazine. audiofilemagazine.com, 2010-09. [dostęp 2020-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-08)]. (ang.).
  6. a b c Jennifer Curry: World Authors, 2000–2005. H.W. Wilson, 2007, s. 294, seria: Wilson authors series. ISBN 978-0-8242-1077-9. Cytat: The British novelist Philippa Gregory is one of her country’s most renowned writers of historical fiction. (…) Kenya to Arthur Percy and Elaine (Wedd) Gregory. In 1955 her father, a radio operator and navigator for East African Airways, died in an airplane crash, and about a year later the family left Kenya for England, moving to her mother’s home county, Somerset, before going to Bristol when she was four (…) Gregory moved to the small northern city of Hartlepool with her first husband, Peter Chislett, and their infant daughter.
  7. a b c Kate Kellaway: Philippa Gregory: unearthing history’s forgotten women | Books. theguardian.com, 2013-07-28. [dostęp 2020-06-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-12)]. (ang.).
  8. BBC – Bristol – Made In Bristol – Philippa Gregory walk. bbc.co.uk, 2006-09-06. [dostęp 2020-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-16)]. (ang.).
  9. a b 1975 to the Present. W: Clive Bloom: Bestsellers: Popular Fiction since 1900 (2nd edition). Palgrave Macmillan, 2008, s. 297. ISBN 978-0-230-53689-0.
  10. Pauline Holt: History no longer a mystery to author. chroniclelive.co.uk, 2004-06-13. [dostęp 2020-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-03)]. (ang.).
  11. a b The Open University: OU on the BBC: The Hidden Slave Trail – Meet the presenter. open.edu, 2006-09-21. [dostęp 2020-06-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-11)]. (ang.).
  12. University award for best-selling author. ed.ac.uk, 2016-04-14. [dostęp 2020-06-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-11)]. (ang.).
  13. Helen Brown: The White Princess, by Philippa Gregory, review: Helen Brown is entertained by the story of Elizabeth, wife of Henry VII. telegraph.co.uk, 2013-08-01. [dostęp 2020-06-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-06)]. (ang.).
  14. a b Serena Davies: David Starkey: it is 'ludicrous' to suggest that historical novelists have authority. telegraph.co.uk, 2013-05-11. [dostęp 2020-06-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-03)]. (ang.).
  15. Biography. philippagregory.com. [dostęp 2020-06-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-08-28)]. (ang.).
  16. BBC Two – The Last Days of Anne Boleyn. bbc.co.uk. [dostęp 2020-06-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-13)]. (ang.).
  17. Bordo 2013 ↓, s. 226.
  18. Bordo 2013 ↓, s. 227.
  19. Claire Ridgway: Anne Boleyn and The Other Boleyn Girl – The Anne Boleyn Files. theanneboleynfiles.com, 2010-09-22. [dostęp 2020-06-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-13)]. (ang.).
  20. Amanda S. Nicholson: Anne Boleyn: Living a Thousand Lives Forever. etsu.edu, 2017-05. s. 31 (PDF: 33). [dostęp 2020-06-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-03-19)]. (ang.).
  21. Bordo 2013 ↓, s. 220.
  22. Majątek Wideacre • Gregory Philippa • książka – recenzje, opisy, opinie. biblionetka.pl. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)].
  23. Dziecko szczęścia • Gregory Philippa • książka – recenzje, opisy, opinie. biblionetka.pl. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)].
  24. Instytut Bibliograficzny Biblioteki Narodowej (redakcja). rozdział: 8. Językoznawstwo. Nauka o literaturze. Literatura piękna. „Przewodnik Bibliograficzny: Urzędowy wykaz druków wydanych w Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 37, 2–8 sierpnia 2009. Wanda Klenczon. Biblioteka Narodowa – Instytut Bibliograficzny. ISSN 1689-6521. 
  25. Ziemskie radości • Gregory Philippa • książka – recenzje, opisy, opinie. biblionetka.pl. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)].
  26. Diana Wallace: The Woman's Historical Novel: British Women Writers, 1900-2000. Palgrave Macmillan, 2005, s. 204. ISBN 978-0-230-22360-8.
  27. Cykl Tudorowski – Księgarnia Internetowa PWN. ksiegarnia.pwn.pl. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)].
  28. książki w cyklu „Wojna kuzynów” » BiblioNETka. biblionetka.pl. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)].
  29. Booktopia – Philippa Gregory books on the Booktopia Philippa Gregory author page. booktopia.com.au. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)]. (ang.).
  30. Phillipa Gregory – All Books. philippagregory.com. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-14)]. (ang.).
  31. Kochanice króla • Gregory Philippa • książka – recenzje, opisy, opinie. biblionetka.pl. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)].
  32. Błazen królowej • Gregory Philippa • książka – recenzje, opisy, opinie. biblionetka.pl. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)].
  33. Kochanek dziewicy • Gregory Philippa • książka – recenzje, opisy, opinie. biblionetka.pl. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)].
  34. Wieczna księżniczka • Gregory Philippa • książka – recenzje, opisy, opinie. biblionetka.pl. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)].
  35. Dwie królowe • Gregory Philippa • książka – recenzje, opisy, opinie. biblionetka.pl. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)].
  36. Uwięziona królowa • Gregory Philippa • książka – recenzje, opisy, opinie. biblionetka.pl. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)].
  37. Biała królowa • Gregory Philippa • książka – recenzje, opisy, opinie. biblionetka.pl. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)].
  38. Czerwona królowa • Gregory Philippa • książka – recenzje, opisy, opinie. biblionetka.pl. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)].
  39. Władczyni rzek • Gregory Philippa • książka – recenzje, opisy, opinie. biblionetka.pl. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)].
  40. Córka Twórcy Królów • Gregory Philippa • książka – recenzje, opisy, opinie. biblionetka.pl. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)].
  41. Biała księżniczka • Gregory Philippa • książka – recenzje, opisy, opinie. biblionetka.pl. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)].
  42. Klątwa Tudorów • Gregory Philippa • książka – recenzje, opisy, opinie. biblionetka.pl. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)].
  43. Ostatnia żona Tudora: Poskromienie królowej • Gregory Philippa • książka – recenzje, opisy, opinie. biblionetka.pl. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)].
  44. Trzy siostry, trzy królowe • Gregory Philippa • książka – recenzje, opisy, opinie. biblionetka.pl. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)].
  45. Zmierzch Tudorów: Dziewięciodniowa królowa i jej siostry • Gregory Philippa • książka – recenzje, opisy, opinie. biblionetka.pl. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)].
  46. Odmieniec • Gregory Philippa • książka – recenzje, opisy, opinie. biblionetka.pl. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)].
  47. Krucjata • Gregory Philippa • książka – recenzje, opisy, opinie. biblionetka.pl. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)].
  48. Złoto głupców • Gregory Philippa • książka – recenzje, opisy, opinie. biblionetka.pl. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)].
  49. Dark Tracks. swiatksiazki.pl. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)].
  50. Caroline Tew: Philippa Gregory on the challenges and thrills of launching her new series. ew.com, 2019-08-19. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)]. (ang.).
  51. Dark Tides (Fairmile, book 2) by Philippa Gregory. fantasticfiction.com. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)]. (ang.).
  52. Mrs. Hartley and the Growth Centre by Philippa Gregory. fantasticfiction.com. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)]. (ang.).
  53. Katharine V. Cholmeley: D.H. Lawrence: New Worlds. Fairleigh Dickinson Univ Press, 2003, s. 46. ISBN 978-0-8386-3981-8.
  54. Czarownica • Gregory Philippa • książka – recenzje, opisy, opinie. biblionetka.pl. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)].
  55. „Żona oficera” Philippa Gregory. w.bibliotece.pl. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)].
  56. Nobliwy proceder • Gregory Philippa • książka – recenzje, opisy, opinie. biblionetka.pl. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)].
  57. Klaudia Kobylańska: „Nobliwy proceder” – P. Gregory – recenzja | historia, kultura, muzea, matura, rekonstrukcje i recenzje historyczne. historia.org.pl, 2016-06-29. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)].
  58. Dom cudzych marzeń • Gregory Philippa • książka – recenzje, opisy, opinie. biblionetka.pl. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)].
  59. Zelda’s Cut by Philippa Gregory. fantasticfiction.com. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)]. (ang.).
  60. Bread and Chocolate by Philippa Gregory. fantasticfiction.com. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)]. (ang.).
  61. Princess Florizella by Philippa Gregory. fantasticfiction.com. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)]. (ang.).
  62. Florizella and the Wolves by Philippa Gregory. fantasticfiction.com. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)]. (ang.).
  63. Florizella and the Giant by Philippa Gregory. fictiondb.com. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)]. (ang.).
  64. Diggory And The Boa Conductor. libraryofbook.com. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)]. (ang.).
  65. The Little Pet Dragon : Philippa Gregory : 9780590557849. bookdepository.com. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)]. (ang.).
  66. Pirate Story : Philippa Gregory : 9780590114165. bookdepository.com. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)]. (ang.).
  67. Kobiety Wojny Dwu Róż: Księżna, królowa i królowa matka • Gregory Philippa, Baldwin David, Jones Michael • książka – recenzje, opisy, opinie. biblionetka.pl. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)].
  68. The Other Boleyn Girl (2003). filmweb.pl. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)].
  69. Kochanice króla (2008), reż. Justin Chadwick – Kino Charlie. charlie.pl. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)].
  70. Philippa Gregory – Filmografia. filmweb.pl. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)].
  71. a b Adam Siennica: Biała księżniczka – będzie kontynuacja miniserialu Biała królowa. naekranie.pl, 2016-02-10. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)].
  72. Biała królowa (2013) – Pełna obsada. fdb.pl. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)].
  73. Pełna obsada – Biała księżniczka (2017). filmweb.pl. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)].
  74. Hiszpańska księżniczka (2019–2019). naekranie.pl. [dostęp 2020-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-15)].

Bibliografia edytuj

  • Susan Bordo: The Creation of Anne Boleyn: A New Look at England’s Most Notorious Queen. New York: Houghton Mifflin Harcourt, 2013. ISBN 978-0-547-32818-8.

Linki zewnętrzne edytuj