Phrynocephalus
Phrynocephalus – rodzaj niewielkich jaszczurek z podrodziny Agaminae w rodzinie agamowatych (Agamidae).
| Phrynocephalus[1] | |||
| Kaup, 1825[2] | |||
 Przedstawiciel rodzaju – P. versicolor | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Infrarząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj |
Phrynocephalus | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Lacerta guttata J.F. Gmelin, 1789 | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Gatunki | |||
| |||
Zasięg występowania edytuj
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w południowo-wschodniej części Europy (P. guttatus, P. helioscopus i P. mystaceus), na Kaukazie, Półwyspie Arabskim i w środkowej Azji[7]. Żyją na terenach suchych i kamienistych[8].
Systematyka edytuj
Etymologia edytuj
- Phrynocephalus: gr. φρυνη phrunē, φρυνης phrunēs „ropucha”[9]; -κεφαλος -kephalos „-głowy”, od κεφαλη kephalē „głowa”[10].
- Megalochilus: gr. μεγας megas, μεγαλη megalē „wielki”[11]; χειλος kheilos, χειλεος kheileos „warga, usta”[12]. Gatunek typowy: Lacerta aurita Gmelin, 1789 (= Lacerta mystacea Pallas, 1776).
- Saccostoma: gr. σακκος sakkos „worek, torba”[13]; στομα stoma, στοματος stomatos „usta”[14]. Gatunek typowy: Lacerta aurita Gmelin, 1789 (= Lacerta mystacea Pallas, 1776).
- Helioscopus: gr. ἡλιος hēlios „słońce”[15]; σκοπος skopos „poszukiwacz”, od σκοπεω skopeō „badać”[16]. Gatunek typowy: Lacerta helioscopa Pallas, 1771.
- Phrynosaurus: gr. φρυνη phrunē, φρυνης phrunēs „ropucha”[9]; σαυρος sauros „jaszczurka”[17]. Gatunek typowy: Phrynocephalus olivieri Duméril & Bibron, 1837 (= Agama scutellata Olivier, 1807).
- Oreosaura: gr. ορος oros, ορεος oreos „góra”[18]; σαυρος sauros „jaszczurka”[17]. Gatunek typowy: Phrynocephalus vlangalii Strauch, 1876).
Podział systematyczny edytuj
Do rodzaju należą następujące gatunki[8]:
- Phrynocephalus ananjevae Melnikov, Melnikova, Nazarov & Rajabizadeh, 2013
- Phrynocephalus arabicus Anderson, 1894
- Phrynocephalus axillaris Blanford, 1875
- Phrynocephalus clarkorum Anderson & Leviton, 1967
- Phrynocephalus erythrurus Zugmayer, 1909
- Phrynocephalus euptilopus Alcock & Finn, 1897
- Phrynocephalus forsythii Anderson, 1872
- Phrynocephalus frontalis Strauch, 1876
- Phrynocephalus golubewii Shenbrot & Semyonov, 1990
- Phrynocephalus guttatus (Gmelin, 1789)
- Phrynocephalus helioscopus (Pallas, 1771) – krągłogłówka słoneczna
- Phrynocephalus hispidus Bedriaga, 1909
- Phrynocephalus horvathi Mehely, 1894
- Phrynocephalus interscapularis Lichtenstein & Martens, 1856
- Phrynocephalus kulagini Bedriaga, 1909
- Phrynocephalus lutensis Kamali & Anderson, 2015
- Phrynocephalus luteoguttatus Boulenger, 1887
- Phrynocephalus maculatus Anderson, 1872
- Phrynocephalus meridionalis (Dunayev, Solovyeva & Poyarkov, 2012)
- Phrynocephalus mystaceus (Pallas, 1776) – krągłogłówka uszasta
- Phrynocephalus ornatus Boulenger, 1887
- Phrynocephalus persicus De Filippi, 1863 – krągłogówka perska
- Phrynocephalus przewalskii Strauch, 1876
- Phrynocephalus putjatai Bedriaga, 1909
- Phrynocephalus raddei Boettger, 1888
- Phrynocephalus reticulatus Eichwald, 1831
- Phrynocephalus roborowskii Bedriaga, 1906
- Phrynocephalus rossikowi Nikolsky, 1898
- Phrynocephalus saidalievi (Sattorov, 1981)
- Phrynocephalus sakoi Melnikov, Melnikova, Nazarov, Al-Johany & Ananjeva, 2015
- Phrynocephalus scutellatus (Olivier, 1807)
- Phrynocephalus strauchi Nikolsky, 1899
- Phrynocephalus theobaldi Blyth, 1863
- Phrynocephalus versicolor Strauch, 1876
- Phrynocephalus vindumi Golubev, 1998
- Phrynocephalus vlangalii Strauch, 1876
Przypisy edytuj
- ↑ Phrynocephalus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ J.J. Kaup. Höhere Saurier der alten Welt. „Isis von Oken”. 20, s. 614, 1827. (niem.).
- ↑ K.E. von Eichwald: Zoologia specialis quam expositus animalibus tum vivis: tum fossilibus potissimum Rossiae in universum et Poloniae in species. Cz. 3. Vilnae: J. Zawadzki, 1831, s. 185. (łac.).
- ↑ Fitzinger 1843 ↓, s. 18, 87.
- ↑ a b Fitzinger 1843 ↓, s. 18, 88.
- ↑ A.V. Barabanov & N.B. Ananjeva. Catalogue of the available scientific species-group names for lizards of the genus Phrynocephalus Kaup, 1825 (Reptilia, Sauria, Agamidae). „Zootaxa”. 1399 (1), s. 1–56, 2007. DOI: 10.11646/zootaxa.1399.1.1. (ang.).
- ↑ R. Midtgaard: Phrynocephalus. RepFocus. [dostęp 2022-02-23]. (ang.).
- ↑ a b P. Uetz & J. Hallermann: Genus: Phrynocephalus. The Reptile Database. [dostęp 2023-11-10]. (ang.).
- ↑ a b Jaeger 1944 ↓, s. 173.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 44.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 133.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 48.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 201.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 222.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 102.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 207.
- ↑ a b Jaeger 1944 ↓, s. 203.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 155.
Bibliografia edytuj
- L.J.F.J. Fitzinger: Systema reptilium. Fasciculus primus, Amblyglossae. Vindobonae: Braumüller et Seidel, 1843, s. 1–106, i–vi. (łac.).
- Edmund C. Jaeger, Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1–256, OCLC 637083062 (ang.).