Wikipedia

Pięciornik alpejski

Pięciornik alpejski, p. Crantza[4] (Potentilla crantzii (Crantz) Beck ex Fritsch) – gatunek rośliny należący do rodziny różowatych (Rosaceae). Występuje w górach Europy i Azji[5]. W Polsce wyłącznie na Babiej Górze i w Tatrach[6].

Pięciornik alpejski
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

różowce

Rodzina

różowate

Rodzaj

pięciornik

Gatunek

pięciornik alpejski

Nazwa systematyczna
Potentilla crantzii (Crantz) Beck ex Fritsch
Fl. Nieder-Österreich 2: 760 760 1892[3]
Synonimy
  • Fragaria crantzii Crantz
Multimedia w Wikimedia Commons

Morfologia edytuj

 
Kwiat
 
Liście
Pokrój
Roślina gęstokępkowa. Pędy kwiatowe wyrastają z boku płonnych różyczek liściowych. Pędy rzadko zakorzeniają się. Łodyga łukowato wzniesiona, o długości 5- 20 cm. Pod ziemią roślina posiada cienkie i silnie rozgałęzione kłącze[6][7].
Liście
Głównie liście różyczkowe. Są one długoogonkowe, dłoniasto złożone, składają się z 5 jednakowej wielkości listków. Listki mają klinowato-jajowaty kształt i brzegi głęboko karbowano-piłkowane. Mają słabo widoczną nerwację i są obustronnie odstająco owłosione, na dolnej stronie silniej, włoskami gwiazdkowatymi. Środkowe liście na łodydze są 3-listkowe, krótkoogonkowe. Przylistki na płonnych różyczkach mają jajowate lub szerokolancetowate uszka[7].
Kwiaty
Wyrastają na długich szypułkach. Ich korona o średnicy 1,5-2,5 cm składa się z 5 złocistożółtych płatków. Działki kielich dwukrotnie krótsze od płatków i owłosione. U nasady płatków pomarańczowa plama, wewnątrz korony liczne pręciki i słupki. Szyjka słupka o cienkiej nasadzie i zgrubiała pod znamieniem[6][7].
Owoc
Drobne, jajowate niełupki o zielonożółtym kolorze[6].
Gatunki podobne
Pięciornik złoty, cechy odróżniające od pięciornika alpejskiego: owłosienie listków, srebrzysta obwódka na ich brzegach[6].

Biologia i ekologia edytuj

Rozwój
Bylina. Kwitnie od czerwca do sierpnia.
Siedlisko
Porasta hale górskie, polany reglowe, murawy. W Tatrach występuje od regla dolnego po piętro turniowe, głównie jednak w piętrze alpejskim i subalpejskim. Rośnie zarówno na podłożu wapiennym, jak i granitowym, częściej jednak na wapieniu[6].
Fitosocjologia
Gatunek charakterystyczny dla klasy (Cl.) Seslerietea variae[8].
Zobacz też: Rośliny tatrzańskie.

Przypisy edytuj

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-29] (ang.).
  3. ↑ The International Plant Names Index. [dostęp 2017-01-2418].
  4. ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 140, ISBN 978-83-62975-45-7.
  5. ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-04-28].
  6. ↑ a b c d e f Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd.. ISBN 83-7073-385-9.
  7. ↑ a b c Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
  8. ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pięciornik_alpejski&oldid=72768879”