Piaski-Szczygliczka

Piaski-Szczygliczka (niem. Sandkrug-Stieglitzka) – północna część Ostrowa Wielkopolskiego; pełni funkcje rekreacyjno-wypoczynkowe. Składają się na nią dwa dawne przysiółki Karsek: Piaski (przy ul. Limanowskiego) i Szczygliczka (przy Poznańskiej).

Piaski-Szczygliczka
część miasta Ostrowa Wielkopolskiego
Ilustracja
Piaski-Szczygliczka – zbiornik zaporowy
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Miasto

Ostrów Wielkopolski

SIMC

Piaski: 0937190
Szczygliczka: 0937221

Strefa numeracyjna

(+48) 62

Kod pocztowy

63-400

Tablice rejestracyjne

POS

Położenie na mapie Ostrowa Wielkopolskiego
Mapa konturowa Ostrowa Wielkopolskiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Piaski-Szczygliczka”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Piaski-Szczygliczka”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Piaski-Szczygliczka”
Położenie na mapie powiatu ostrowskiego
Mapa konturowa powiatu ostrowskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Piaski-Szczygliczka”
Ziemia51°40′12″N 17°49′14″E/51,669944 17,820429

Historia edytuj

Od XIX wieku tereny te były wybierane na miejsce wypoczynku[1]. W okolicy funkcjonowała m.in. restauracja z miejscami noclegowymi oraz mały basen[1].

W latach 70. XX wieku powstał zamysł utworzenia sztucznego zbiornika wodnego w otoczeniu lasów na Rowie Franklinowskim, dopływie rzeki Ołobok[1][2]. Zbiornik o powierzchni lustra wody 29,62 ha oddano do użytku w 1977 roku[2].

Na terenie Parku Kultury i Wypoczynku Piaski-Szczygliczka znajduje się nieczynna wąskotorowa kolejka parkowa[3] oraz skansen pszczelarski im. Marty i Edwarda Pawlaków (obecnie Park Olbrzymich Owadów)[4].

Zbiornik edytuj

Zbiornik jest jednym ze zbiorników zaporowych w południowej części Wielkopolski o pojemności 740,5 tys. m³, średnia głębokość wynosi 2,5 m[2]. Przy zbiorniku funkcjonuje piaszczysta plaża[2]. Zróżnicowane warunki przyrodnicze (wodno-łąkowe, łąkowe i leśne) są miejscem występowania około 180 gatunków ptaków (osiadłych i przelotnych)[2].

W październiku 2018 roku zaobserwowano nieliczne w Polsce wąsatki[5].

Cmentarz na Piaskach[6] edytuj

W czasie II wojny światowej, pod koniec 1943 roku w lesie na Piaskach założono cmentarz niemiecki i rozpoczęto budowę krematorium początkowo dla bezimiennych zmarłych cywili ze szpitali w Ostrowie, a pod koniec 1944 chowano tam żołnierzy niemieckich rannych na froncie wschodnim i zmarłych w ostrowskim lazarecie. Do budowy byli przymuszani więźniowie i jeńcy, w czasie prac zginęło 4 Niemców. Przy okazji prac została utwardzona ulica Starokaliska (obecnie Limanowskiego) m.in. za pomocą gruzu z pomnika Pana Jezusa z Wenecji (dzisiejsza Borowianka).

Obiekt znajdował się na wybrukowanej leśnej drodze, po lewej stronie od Ostrowa. Od strony Starokaliskiej w głąb lasu, na wykarczowanej polanie (50 na 70 metrów) miało powstać kolumbarium. Dalej stał prostokątny budynek administracyjno-gospodarczy (gdzie wykonywano również trumny) z przejazdem na środku. Kolejnym budynkiem była rotunda-krematorium na brukowanym, okrągłym placu, wykorzystywana również do uroczystości pogrzebowych. 300 metrów dalej rozpoczynał się cmentarz, gdzie zmarłych grzebano na obwodzie koła w trzech pierścieniach. Ponadto w południowo-zachodniej części znajduje się kilka zbiorowych mogił z początku 1945 roku: Niemców-cywili zmarłych w egzekucjach NKWD i miejscowej ludności; poległych na froncie żołnierzy niemieckich i radzieckich (później ekshumowani)[7].

Krematorium nie zostało odpowiednio wyposażone i uruchomione przed końcem wojny. Przez jakiś czas w okolicy leżały jeszcze nie pochowane zwłoki. Krematorium rozebrali mieszkańcy Karsek w 1947 lub po 1951 roku.

W 2014 roku archeologowie dokonali odkrycia zbiorowych mogił i ekshumacji 38 żołnierzy niemieckich, których powtórnie pochowano w Kwaterze Żołnierzy Niemieckich na cmentarzu Miłostowo w Poznaniu. Miejscowy leśniczy Lech Szymański, własnym kosztem postawił dwa głazy: jeden z tablicą informacyjną, drugi z tablicą pamiątkową z krzyżem i cytatem z kardynała Stefana Wyszyńskiego[7][8][9].

Galeria edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c Jak budowano ostrowskie Piaski [online], gazetaostrowska.pl [dostęp 2023-03-13] [zarchiwizowane z adresu 2016-07-27] (pol.).
  2. a b c d e Michał Radziszewski, Zbiornik Piaski-Szczygliczka [online], otop.org.pl, 7 lipca 2005 [dostęp 2018-10-31] [zarchiwizowane z adresu 2018-10-31].
  3. Ogólnopolska Baza Kolejowa [online], www.bazakolejowa.pl [dostęp 2022-09-25] (pol.).
  4. Centrum Edukacji Ekologicznej » O Parku [online], eko.crkzir.com.pl [dostęp 2022-09-25].
  5. Bardzo rzadki gatunek ptaków pojawił się na ostrowskich Piaskach., „ostrow.naszemiasto.pl”, 25 października 2018 [dostęp 2018-10-31] (pol.).
  6. Zbysław Kazimierz Jeżewski, Ostrowskie "Eleusis" 1939-1946, t. 2, Ostrów Wielkopolski: Biblioteka Publiczna im. Stefana Rowińskiego, 2007, s. 169-175, ISBN 978-83-924608-4-8, OCLC 749530196 [dostęp 2023-03-13].
  7. a b Cmentarz niemiecki w lesie na Piaskach, tablica informacyjna in situ
  8. Groby żołnierzy z II WŚ w lesie - Piaski-Szczygliczka. [dostęp 2023-03-13].
  9. Redakcja, Ostrów: Zwłoki żołnierzy na Piaskach-Szczygliczce [ZDJĘCIA] [online], Ostrów Wielkopolski Nasze Miasto, 22 marca 2014 [dostęp 2023-03-13] (pol.).